کودکان نسخه‌ای از اعتماد به نفس والدین خود می‌شوند
یک متخصص روانشناسی بالینی با تاکید بر اهمیت الگو پذیری کودکان از والدین در اعتماد به نفس و عزت نفس گفت: کودکی که خود را ارزشمند بداند و توانایی‌هایش را باور داشته باشد در آینده فردی مستقل و مسئولیت پذیر و موفق خواهد شد.
دکتر پگاه فرخ زاد اظهار کرد: "اعتماد به نفس" به معنای باور داشتن به خود و توانایی های خویش و "عزت نفس"، ارزش قائل شدن برای خویشتن و خود را به عنوان یک فرد ارزشمند و قابل احترام در نظر گرفتن تعریف می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه اعتماد به نفس و عزت نفس پایه‌های سلامت روان هر انسان است افزود: اگر این ۲ مولفه در دوران کودکی تضعیف شود فرد در بزرگسالی با مشکلاتی مانند اضطراب، وابستگی یا ناتوانی در تصمیم گیری روبرو می‌شود و به طور کلی عزت نفس و اعتماد به نفس پایین باعث کناره‌گیری اجتماعی، ترس از شکست، وابستگی بیش از حد به دیگران، افت تحصیلی و احساس بی ارزشی در کودک و از طرف دیگر باعث ایجاد روابط عاطفی آسیب دیده، ناتوانی در تصمیم گیری و پیشرفت شغلی، افزایش احتمال افسردگی و اضطراب و گرایش به تایید طلبی و احساس ناکافی و شکست‌های مکرر در دوران بزرگسالی می شود.
فرخ زاد ادامه داد: به طور کلی اعتماد به نفس و عزت نفس پایین در کودکی مانند ریشه ای ضعیف است که در بزرگسالی به شکل درخت شکننده و آسیب پذیر ظاهر خواهد شد.
این روان درمانگر کودک و نوجوان با تاکید بر اینکه والدین نخستین و مهمترین الگوی کودک هستند اضافه کرد: نحوه رفتار، گفتار و واکنش آنها به موفقیت‌ها و شکست‌های کودک تعیین می‌کند که او چه نگاهی به خود داشته باشد، والدین با حمایت، تشویق به موقع و احترام به تربیت کودک می‌توانند بذر عزت نفس و اعتماد به نفس را در وجود او بکارند.
وی اظهار کرد: برخی والدین تصور می‌کنند تشویق بیش از حد باعث افزایش اعتماد به نفس می‌شود در حالی که نادرست است و تشویق باید واقعی، متعادل و متناسب با تلاش کودک باشد نه صرفا نتیجه کار.
فرخ زاد بیان کرد: اگر والدین کودک را بدون توجه به عملکردش مدام مورد تشویق قرار دهند، دچار اعتماد به نفس کاذب شده و در مواجهه با چالش‌های واقعی دچار شکست می‌شود بنابراین بهترین نوع تشویق تاکید بر تلاش و پشتکار و پیشرفت کودک است.
این متخصص روانشناسی بالینی در پاسخ به این سوال که چه رفتارهایی از سوی والدین باعث تضعیف عزت نفس کودکان می شود گفت: سرزنش مداوم، مقایسه کردن کودک با دیگران، نادیده گرفتن احساسات، برچسب زنی مانند استفاده از واژه هایی مانند تنبل و بی عرضه و نداشتن زمان کافی برای ارتباط صمیمی، پیام ناخودآگاهی را به کودکی می‌دهد که تو ارزشمند یا به انداره کافی خوب نیستی.
وی در خصوص نقش والدین در تقویت اعتماد به نفس کودکان افزود: فرصت تجربه و آزمون و خطا دادن، سپردن مسئولیت‌های کوچک و متناسب با سن کودک، با دقت با حرف هایش گوش دادن و احساساتش را جدی گرفتن، پذیرفتن موفقیت‌های کوچک و تحسین کردن و به جای مقایسه با دیگران، پیشرفت‌های کودک را با گذشته اش سنجیدن از جمله اقداماتی است که می توانند انجام دهند.
فرخ زاد ادامه داد: اگر کودکی عزت نفس پایین داشته باشد والدین باید ابتدا منبع تضعیف این مولفه که ممکن است در خانواده، مدرسه یا محیط اجتماعی باشد را شناسایی و سپس باید با ایجاد محیطی امن و حمایتی، کودک را به بیان احساساتش تشویق کنند و در موارد شدید کمک از رواشناس کودک بسیار موثر است چون مداخلات درمانی مانند بازی درمانی و جلسات مشاوره فردی می‌تواند روند بازسازی عزت نفس کودک را سرعت ببخشد.
این متخصص روانشناسی بالینی در این خصوص به والدین توصیه کرد: اعتماد به نفس کودک، محصول عشق، احترام و فرصتی است که به او برای رشد داده می‌شود، کودک باید احساس کند که دوست داشتنی و ارزشمند است حتی اگر اشتباه کند.
وی تاکید کرد: اگر والدین بتوانند بین حمایت، آزادی و مرزبندی درست، تعادل برقرار کنند کودکی خواهند داشت که در آینده با عزت نفس و اعتماد به نفس بالایی وارد جامعه می‌شود.
