مسئولان وزارت نیرو تا جانی در رودخانه زهره هندیجان مانده این شهر و حوضه آبریز آن را از فاجعه محیط زیستی نجات دهند وگرنه باید برای تأمین معیشت هزاران نفری مردم هندیجان آماده باشند.
بر اساس آیه شریفه ((ظهر الفساد فی البر و البحر بما کسبت ایدی الناس لیذقهم بعض الذی عملوا لعلهم یرجعون)) (سوره روم آیه 41)، عامل اصلی مشکلات و چالشهای آب نبود مدیریت مناسب و آلوده ساختن آن توسط خود انسان است. مهمترین راهکار جهت حل مشکل توجه به آموزههای دینی و رعایت اخلاق محیطزیست است.
بر اساس اسناد بالادستی نظام جمهوری اسلامی ایران توجه به جرم انگاری مسائل مربوط به حوزه آب، توجه به دیپلماسی آب در داخل و خارج کشور، مدیریت یکپارچه آبی کشور ضروری و لازم است.
تدوین منشور اخلاق محیطزیست، ترویج و نهادینهسازی فرهنگ زیستمحیطی مبتنی بر ارزشها، الگوهای سازنده ایرانی – اسلامی و همچنین گسترش سطح آگاهی، دانش، بینش زیستمحیطی جامعه ازجمله الزامات حقوقی هستند که در مدیریت آب باید لحاظ شوند.
رتبه کشور ما در مدیریت منابع آبی از بین 133 کشور 132 است، در کشور ما 85 درصد از آب تجدید پذیر خود را مصرف میکنند و این یعنی اینکه ما در مرحله بهشدت بحرانی قرار داریم.
خوزستان یکی از استانهای درگیر در مسئله نبود مدیریت منابع آب است که حدوداً 3/1 آبهای جاری کشور در آن قرار دارد. در این استان، هندیجان و رودخانه زهره یکی از مناطقی است که مدیریت صحیح منابع آب ندارد، رودخانه زهره که دارای 275 کیلومتر طول و دارای قدمت چند هزارساله از نبود مدیریت مناسب رنج میبرد.
رودخانه زهره در تأمین غذایی مردم هندیجان نقش ویژهای دارد
نام این رودخانه به دلیل اینکه همواره آب در آن جریان داشته و پر از آب بوده زهره به معنای ایزد آب نامگذاری شده و شهرستان هندیجان دقیقاً توسط رودخانه زهره به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم میشود.
همواره مردم هندیجان به امر کشاورزی و دامداری مشغول بودهاند که بخش عمدهای از اشتغال و امنیت غذایی مردم شهرستان هندیجان به رودخانه زهره وابسته است، هندیجان یکی از ارکان اصلی کشاورزی و دامداری کشور و خوزستان است.
رودخانه زهره مستقیم و غیره مستقیم بر اشتغال پایدار مردم منطقه کمک شایانی کرده و سبب خودکفایی کشور در امر محصولات کشاورزی ازجمله گندم نقش مهمی دارد، هر جا که آب شیرین باشد آبادانی است.
اما متأسفانه بر رودخانه زهره همانند بسیاری دیگر از مناطق آبی کشور مدیریت صحیح صورت نگرفت و هماکنون رودخانه نفسهای آخر خود را میکشد. درگذشته نهچندان دور پروفسور کردوانی این خطر بیآبی را گوشزد کرده بود که اگر به مدیریت و بهرهبرداری صحیح از منابع آبی کشور نپردازیم دچار جنگ آب میشویم.
جنگی که درواقع یک بحران امنیتی خاموش است، بحرانی که اگر مدیریت صحیح علمی و اصولی بر آن صورت نگیرد سبب بسیاری از تحولات منفی ازجمله از بین رفتن اشتغال و افزایش بیکاری مردم منطقه، افزایش ناهنجاریهای اجتماعی، مهاجرت نخبگان علمی و اقتصادی، افزایش واردات محصولات کشاورزی در کشور، فرسایش خاک و تخریب زمینهای کشاورزی خواهد بود.
خشک شدن رودخانه زهره هندیجان فاجعه محیط زیستی است
درواقع بسیاری از بحرانهای سیاسی، امنیتی، اقتصادی، محیط زیستی و اجتماعی جامعه درگرو مدیریت صحیح منابع آبی و تخصیص درست حقا به رودخانه زهره بخصوص در مناطق پاییندستی است.
یکی از دلایل خشکی رودخانه زهره تخصیص نیافتن حقا به آن و نبود مدیریت صحیح در حوزه آب ریز آن است که متأسفانه بهدرستی اعمال نشد. لازم و ضروری است که وزارت نیرو با مدیریت کردن صحیح آینده این رودخانه را حفظ کند.
همچنین شاهد سدسازی غیراصولی در مناطق بالادستی هستیم، یکی از سدهایی که در حال احداث است سد چم شیر بوده که بسیاری از کارشناسان وزارت نیرو معتقدند این سد برای پاییندست رودخانه زهره یا همان حوزه شهرستان هندیجان مفید است.
اعتراض مردم به وضعیت اسفناک رودخانه زهره
محسن شعبانی نماینده شورای شهرستان هندیجان در شورای عالی خوزستان اظهار داشت: از مجمع نمایندگان خوزستان میخواهم که مجوز زیستمحیطی سد چم شیر مورد بازبینی مجدد قرار بگیرد.
وی افزود: برای بنده و بسیاری از کارشناسان، فعالان محیط زیستی جای سؤال دارد زمانی که ظرفیت آبی یک رودخانه پایین بوده چگونه میخواهیم بیشتر از ظرفیت آبی آن آب برداشت کنیم.
زمینهای مرغوب کشاورزی هندیجان در حال تبدیلشدن به ریز گرد هستند
کارشناس محیطزیست هندیجانی بیان کرد: در بسیاری از مواقع اعلامشده که مردم ما دارای حساسیت احساسی هستند، خیر حساسیت احساسی پاسخی اشتباه به مطالبات مردم هندیجان است.
وی گفت: 24 هزار هکتار زمین زراعی آبی و سنددار شهرستان هندیجان در حال تبدیلشدن به شورهزار و کانون ریز گرد هستند، آنوقت چقدر ما باید برای احیا این زمینها هزینه کنیم تا فقط تبدیل به کانون ریز گرد نشوند.
شعبانی عنوان کرد: بنده بهعنوان نماینده مردم در شورای شهرستان، فارغالتحصیل رشته محیطزیست و بهعنوان مدیر انجمن محیط زیستی شهرستان هندیجان از اردکانیان وزیر نیرو دولت تدبیر و امید میخواهم که با تدبیرهای اجرایی لازم جلوی از بین رفتن رودخانه زهره را بگیرد.
وی ادامه داد: تبعات خشک شدن و تغییر اکوسیستم آبی رودخانه زهره بخصوص در حوزه شهرستان هندیجان فاجعه خواهد بود. باید رودخانه را از تغییر اکوسیستم آب شیرین به آبشور جلوگیری شود.
عضو شورای شهر هندیجان تصریح کرد: مسئولان کشور، هندیجان محروم را از یک فاجعه محیط زیستی و انسانی نجات دهند وگرنه باید به فکر معیشت مردم باشند.