یکسال از وعدههای استاندار خوزستان برای تکمیل طرح ۵۵۰ هزار هکتاری گذشت، اما طرح بزرگ اشتغال و کشاورزی استان هنوز در نیمهراه مانده است.
یک سال از آغاز مدیریت محمد موالیزاده در خوزستان میگذرد؛ استانداری که روز معارفهاش با تاکید بر حل معضل بیکاری، وعده داد با تکمیل طرح ۵۵۰ هزار هکتاری کشاورزی، بخش بزرگی از مشکلات اشتغال استان برطرف خواهد شد. اما حالا پس از گذشت دوازده ماه، همان عدد و همان جمله در سخنان او تکرار میشود: «۲۴۸ هزار هکتار اجرا شده و ۲۵۲ هزار هکتار باقی مانده است.»
آغاز طرح؛ میراث سفر رهبری
قصه طرح ۵۵۰ هزار هکتاری به اسفند ۱۳۷۵ بازمیگردد؛ زمانی که رهبر معظم انقلاب در سفر تاریخی خود به خوزستان، اجرای طرحی ۸۰۰ هزار هکتاری برای احیای اراضی جنوب و غرب کشور را تصویب کردند. بعدها این طرح بهدلیل محدودیت منابع به ۵۵۰ هزار هکتار کاهش یافت.در دیماه ۱۳۹۲، با تخصیص ۳۰ هزار میلیارد ریال از صندوق توسعه ملی، فاز نخست طرح وارد مرحله اجرا شد. قرار بود با اتمام کامل پروژه تا سال ۱۴۰۰، تولیدات کشاورزی خوزستان از ۱۶ میلیون تن به ۲۵ میلیون تن برسد و بیش از ۳۰۰ هزار شغل ایجاد شود. اما وعدهها بر زمین ماندند و طرح نیمهکاره، میان دولتها دستبهدست شد.
وعدههای تازه، آمارهای تکراری
در آبانماه ۱۴۰۳، موالیزاده در نخستین روزهای استانداریاش، اجرای کامل طرح ۵۵۰ هزار هکتاری را «کلید اشتغال پایدار خوزستان» خواند. او در همان روز گفت: «۲۴۸ هزار هکتار از طرح اجرا شده و اگر به طور کامل اجرا شود، بخش مهمی از مشکل اشتغال استان برطرف میشود.» وی قول داد که تکمیل این پروژه را در دستور کار خود قرار خواهد داد.اما یک سال بعد، شهریور ۱۴۰۴، همان عدد در سخنان او تکرار شد؛ بدون حتی قدمی رو به جلو. موالیزاده در همان نشست گفت: «قرار بود ۲۰ درصد سهام شرکت توسعه نیشکر برای اجرای طرح تخصیص یابد، اما هنوز عملیاتی نشده است.»
سهام نیشکر؛ سرمایهای که رفت
در اردیبهشت ۱۴۰۴، استاندار خوزستان اعتراف کرد سهام نیشکر که برای اجرای طرح در نظر گرفته شده بود، بهجای انتقال به پروژه، بهعنوان «رد دیون» به سازمان تأمین اجتماعی واگذار شده است. او گفته بود: «اگر این سهام در بورس بماند، ارزش آن ۱۱۰ هزار میلیارد ریال است، اما اگر به طرح ۵۵۰ هزار هکتاری اختصاص یابد، ارزش آن به ۳۸۰ هزار میلیارد ریال خواهد رسید.»ارزش بالقوهای که میتوانست موتور محرک توسعه کشاورزی خوزستان باشد، در پیچوخم اداری و بدهیهای دولتی از بین رفت.
نقد صریح از تریبون مجلس و نماز جمعه
آیتالله حیدری، امام جمعه موقت اهواز، در مهرماه ۱۴۰۴ خطاب به دولت گفت: «تکمیل طرح ۵۵۰ هزار هکتاری یکی از مطالبات جدی مردم خوزستان است و دولت باید هرچه سریعتر آن را اجرا کند.»پیشتر نیز عباس پاپیزاده، نماینده دزفول، در اسفند ۱۴۰۳ تأکید کرده بود که «منابع اجرای طرح باید از محل فروش ۲۰ درصد سهام توسعه نیشکر تأمین شود و شورای هماهنگی سران قوا باید ورود کند.» همزمان، محمدجواد عسکری، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، گفته بود: «نشستهای زیادی برگزار شده اما کار درستی انجام نشده؛ مشکل اصلی سوءمدیریت است.»
طرحی که زمینمانده، امیدی که خاک میخورد
طرح ۵۵۰ هزار هکتاری، قرار بود زمینهای خشک و شور جنوب را به زمینهای حاصلخیز بدل کند و خوزستان را از بیکاری و وابستگی نجات دهد. اما امروز، نه از اعتبار ۲ میلیارد دلاری فاز دوم خبری هست، نه از جدول زمانبندی اجرا.مردم خوزستان، همان مردمی که با صبر و امید پای توسعه ایستادند، دیگر به آمارهای تکراری دل نبستهاند. طرحی که باید «قلب تپنده کشاورزی ایران» باشد، حالا در پروندههای اداری و جلسات بینتیجه خاک میخورد؛ و استانداری که وعده عمل داد، هنوز در مرحله «گزارش عملکرد» مانده است.