فناوری‌های سنجش از دور، راهکاری کلیدی برای مدیریت پایدار خاک و آبخیزداری

زداد ظاهری عبده‌وند اظهارکرد: فناوری‌های نوین سنجش از دور در سال‌های اخیر به‌عنوان یکی از کارآمدترین ابزارهای پایش و مدیریت منابع طبیعی موردتوجه ویژه قرار گرفته‌اند.

وی با بیان اینکه پیشرفت سامانه‌های ماهواره‌ای و توسعه روش‌های پردازش تصویر، امکان استخراج داده‌های دقیق از وضعیت خاک و پوشش گیاهی را فراهم کرده است، افزود: امروزه می‌توان تغییرات رطوبت سطحی خاک و کاربری اراضی را با دقت زمانی و مکانی بالا رصد کرد.

این محقق مرکز تحقیقات خوزستان به حوزه حفاظت خاک و آبخیزداری اشاره کرد و گفت: به‌کارگیری داده‌های حاصل از سنجش از دور در مدل‌سازی فرسایش، شناسایی مناطق مستعد رسوب‌زایی و ارزیابی تاثیر اقدامات مدیریتی، تحولی اساسی در این عرصه ایجاد کرده است.

وی افزود: استفاده از شاخص‌های طیفی مرتبط با خاک و پوشش گیاهی این امکان را فراهم می‌کند که تغییرات محیطی به‌صورت مستمر، دقیق و با هزینه کمتر و بدون نیاز به نمونه‌برداری میدانی گسترده، پایش شوند.

ظاهری عبده‌وند تلفیق داده‌های سنجش از دور با سامانه‌های اطلاعات جغرافیایی (GIS) و الگوریتم‌های هوشمند تحلیلی را مسیر تازه‌ای برای تحلیل‌های مکانی پیشرفته خواند و گفت: این رویکردها به تصمیم‌گیران کمک می‌کنند تا بر پایه داده‌های واقعی و تحلیل‌های دقیق، برنامه‌های هدفمندتری برای مدیریت حوزه‌های آبخیز، کنترل فرسایش و ارتقای حاصلخیزی خاک طراحی کنند.

وی توسعه و بهره‌گیری از این فناوری‌ها را گامی مؤثر در جهت مدیریت علمی منابع طبیعی و کاهش هزینه‌های پایش میدانی دانست و خاطرنشان کرد: این فناوری‌ها نقش انکارناپذیری در تحقق اهداف توسعه پایدار دارند.

این پژوهشگر با اشاره به چالش‌های ناشی از تغییرات اقلیمی و فشارهای فزاینده بر منابع طبیعی، تاکید کرد: آینده مدیریت این منابع در گرو هوشمندسازی فرایندهای پایش و تصمیم‌گیری است.

وی ادامه داد: بهره‌گیری از داده‌های ماهواره‌ای، الگوریتم‌های هوش مصنوعی و مدل‌های پیش‌بینی می‌تواند چهره‌ای نو از مدیریت حوزه‌های آبخیز کشور ترسیم کند؛ مدیریتی داده‌محور، دقیق و منطبق با اصول توسعه پایدار که به حفظ سرمایه‌های خاک و آب ایران کمک خواهد کرد.