امام حسن عسکری (ع) یازدهمین امام شیعیان است که در سال ۲۳۲ هجری در مدینه به دنیا آمد.

 نام پدر ایشان، امام هادی (ع) و نام مادر او حدیث (سوسن، سلیل است که در منابع مختلف اسامی متفاوتی ذکر شده است) است. مادر ایشان زن پرهیزگاری بود که در سفر امام عسکری (ع) به سامرا همراه امام (ع) بود و در سامرا از دنیا رحلت کرد.

 پدر بزرگوار امام حسن عسکری در سن ۲۳ سالگی ایشان به شهادت رسید و بعد از آن امام عسکری (ع) به مدت ۶ سال عهده دار امامت بود. ایشان در مدت کوتاه خلافت خود با سه تن از خلفای عباسی همدوره بود و از جانب این خلفا به شدت تحت فشار و محدودیت بود، به طوری که علاوه بر سکونت اجباری در محله نظامی حتی آن حضرت را در زندان نیز محبوس کردند.

دوره امامت حضرت عسکری (ع) با قدرت ظاهری ۳ تن از خلفای بنی عباس همراه بود. امام ۳ سال از دوران امامت خود را در زندان گذراند. زندانبان آن حضرت دو غلام ستمکار برای زار و اذیت بیشتر امام گماشته بود، ما تاثیر امام بر آنها به گونه‌ای بود که خوش رفتار و صالح شده بودند.

آنچه واضح است شرایط سخت و اوضاع سیاسی آن زمان است که به خاطر شهرت یافتن قیام امام دوازدهم شرایط را برای امام حسن عسگری سخت‌تر می‌کند.

امام حسن عسکری (ع) در ۸ ربیع الاول سال ۲۶۰ ق، در ۲۹ سالگی در سامرا به شهادت رسید و در کنار پدر خود دفن شد. مدفن آن دو به حرم عسکریین مشهور است که از زیارتگاه‌های شیعیان در عراق محسوب می‌شود. امام حسن عسکری (ع) تنها امامی است که به حج مشرف نشد.

الگوی همه مومنان و جوانان است یازدهمین امام شیعیان پدر منجی عالم و مشهور به امام حسن عسکری است، امامی که موافقان و مخالفانش همه به علم تقوا و شجاعتش شهادت دادند.
امام عسکری (ع) برای حفظ نهضت اسلامی و ترویج فرهنگ اهل بیت از روش‌های مختلفی استفاده می‌کرد. آن حضرت، چون در عصر حاکمیت مستبدترین سلاطین عباسی زندگی می‌کرد و از خطرات بزرگ نسبت به مذهب شیعه و پیروان آن آگاه بود، همواره پیروان خود را به رعایت اصل قرآنی تقیه سفارش می‌نمود.
ایشان طبق آیه تقیه که در سوره آل عمران بیان شده است: «لَا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ ۖ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَٰلِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فِی شَیْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً ۗ وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ ۗ وَإِلَی اللَّهِ الْمَصِیرُ (۱ سوره آل عمران، آیه ۲۸)» ; «مؤمنان نباید کافران را به جای اهل ایمان، سرپرست و دوست بگیرند؛ و هر کس چنین کند در هیچ پیوند و رابطه‌ای با خدا نیست، مگر آنکه بخواهید به سبب دفع خطری که متوجه شماست از آنان تقیّه کنید؛ خدا شما را از [عذاب]خود بر حذر می‌دارد، و بازگشت همه به سوی خداست»، شیعیان را به تقیه توصیه نموده و به این ترتیب از جان شیعیان پاسداری و حفاظت می‌کرد.