دکتر پژمان بختیاری نیا در تشریح آثار فرزندآوری بر سلامت خانواده گفت: خانواده قدیمی‌ترین واحد اجتماعی و اولین محل آموزش رفتار‌های فردی و اجتماعی است و پذیرفتن این واقعیت که زن و خانواده دو رکن اصلی جامعه هستند و نقش اساسی آنها در رشد و تعالی انسان غیرقابل انکار است، منطقی‌ترین رفتار علمی است.
وی از مهمترین، سازنده‌ترین و ارزشمندترین نقش‌هایی که زن می‌تواند ایفا کند را نقش مادری و همسری عنوان کرد و افزود: این نقش در آموزه‌های دینی بسیار ارزشمند است. زن در خانواده می‌تواند در موقعیت و جایگاه‌های مختلف، ایفای نقش کند و تأثیرگذار باشد، بنابراین ضروری است که از جایگاه خود و نقش‌هایی که می‌تواند در حوزه روابط خانوادگی ایفا کند آگاهی داشته باشد تا با علم به این موضوع بتواند در جهت سامان دادن به خانواده و روابط خانوادگی حاکم بر آن تأثیرگذار و سازنده باشد.
دکتر بختیاری نیا با بیان اینکه فرزندآوری و تشکیل خانواده از جنبه‌های مهم زندگی به شمار می‌آیند، ادامه داد: فرزند در خانواده ایرانی از اهمیت زیادی برخوردار است. فرزندآوری پدیده فردی نیست که انتخاب شخصی زوجین باشد، بلکه یک رویداد و اتفاق اجتماعی است که عوامل متعددی را تحت تاثیر قرار میدهد، این عوامل شامل: مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی می‌شوند.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان مهمترین و عمده‌ترین تاثیر فرزندآوری را داشتن جامعه‌ای جوان و پویا برای کشور عنوان و اضافه کرد: فرزندآوری و فرزندپروری باعث استحکام خانواده، رضایتمندی از زندگی، تأمین بهداشت روان، رشد اجتماعی، افزایش مهارت، شکوفایی استعدادها، کسب معنویت، رضایت الهی، تقویت روابط اجتماعی و ... می‌شود. اهمیت فرزندآوری تا جایی است که فرزندآوری منجر به افزایش انرژی، هدف داری و اثر بخشی مادر می‌شود و مولد بودن و احساس جوانی و نشاط را در وی تقویت می‌کند. از بعد شخصیتی مادران دارای فرزند احساس قدرت و اعتماد به نفس بیشتری دارند. علاوه بر آن از نظر علمی پرهیز از باروری و فرزندآوری، شیردهی و .. بر سلامت جسم و روح بانوان تاثیرگذار است.
به گفته معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز، اثرات فرزندآوری بر سلامت خانواده به شرح زیر است:
۱. نشاط والدین
فرزندآوری، عامل نشاط خانواده و سلامت روانی و انگیزه والدین است. فرزندان با رفتار و شوق هیجانی در کودکی و نوجوانی، به خانه و والدین خود شادی می‌بخشند. یکی از عوامل مهم فرزندآوری، کاهش افسردگی و استرس در زندگی است.
۲. امید به زندگی، تاثیر فرزندآوری بر خانواده
ورود فرزند به خانواده، گرمی و صمیمیت را وارد خانه می‌کند. با به دنیا آمدن فرزندان، امید و آرزو در والدین افزایش می‌یابد. والدین برای برآورده کردن نیاز‌های فرزندشان تلاش مستمر می‌کنند. کسانی که امید به زندگی بالایی دارند عمر طولانی تری خواهند داشت.
۳. احساس علاقمندی
با آغاز زندگی مشترک، وابستگی و علاقه هر دو طرف بیشتر می‌شود، اما وقتی بچه دار می‌شوند احساس دوست داشتن و دوست داشته شدن در آنها با معنای متفاوت و جدیدی شکل خواهد گرفت والدین خالصانه‌ترین شکل محبتشان را ابراز می‌کنند.
۴. احساس ارزشمندی
با تولد فرزندان، احساس مفید و موثری به والدین القا می‌شود. اینکه والدین برای فرزندان خود کار‌هایی انجام می‌دهند تا نیازهایشان برطرف شود، احساس قدرت، ارزشمندی و مفید بودن به آنها میدهد.
۵. رشد شخصیت، تاثیر فرزندآوری بر خانواده
وجود فرزند و تربیت آنها در شخصیت والدین اثرگذار است. به خصوص والدینی که با مطالعه و آموزش به تربیت فرزندان خود می‌پردازند، با کسب اطلاعات بیشتر و درک موقعیت‌های متفاوت علاوه بر اینکه فرزندان خود را به درستی تربیت می‌کنند، شخصیت و افکار خودشان نیز تغییر می‌کند.
۶. پایداری خانواده
والدین با تولد فرزندان، تجربه‌های جدیدی به دست خواهند آورد. هر فرزند شخصیت و خصوصیات اخلاقی مخصوص به خود را دارد. وجود فرزندان فعالیت‌های گروهی والدین را افزایش میدهد. رشد و تربیت فرزندان نیاز به کمک والدین دارد و به تنهایی امکان پذیر نیست. اما نبود فرزند باعث تزلزل و ناپایداری در خانواده می‌شود.
۷. گسترس ارتباطات، تاثیر فرزندآوری بر خانواده
- با تولد نخستین فرزند، روابط زن و شوهر گسترده‌تر می‌شود و رابطه بین مادر، فرزند و پدر شکل می‌گیرد. علاوه بر تغییر ارتباطات، روند زندگی نیز تغییر می‌یابد.
- فرزندان با حضور خود، به والدین هویت اجتماعی جدیدی می‌دهند.
- فرزندان به پدر و مادر خود اعتبار می‌بخشند و آنها را از تنهایی و بی ثباتی نجات می‌دهند.
- والدین از طریق مهد کودک، مدرسه، مراکز تفریحی سالم و محیط همسایگی، آشنایان بیشتری پیدا می‌کنند و فرزندان بهانه‌ای تازه برای شروع ارتباط مفید و سالم با جامعه در دهه سوم به بعد زندگی می‌شوند.
- فرزندان با اصول اجتماعی شدن، شایستگی و صلاحیت والدین را افزایش و آنها را به خودکفایی می‌رسانند.
- فرزندان به والدین شخصیت تازه‌ای می‌بخشند و بر اعمال نفوذ والدین نیز می‌افزایند.
- به طور کلی فرزندآوری موجب ارتقا منزلت اجتماعی والدین می‌شود.
۸. تنوع در خانواده
یکی از مهمترین عوامل پایداری خانواده ها، تنوع است. در خانواده‌هایی که تنوع وجود ندارد و همه چیز تکراری است، مشکلات بیشتری مانند: یکنواختی، ملال، تضعیف روابط و سرخوردگی نیز مشاهده می‌شود. فرزند جدید در خانواده فرصت بیشتری برای تعامل و نزدیکی میدهد. رشد کودکان، نحوه صحبت آنها و مدل رفتارشان، به خانواده شور و شوق میدهد. والدین با مشاهده هر فرزند تجربه‌های جدیدی کسب خواهند کرد که به زندگی آنها تنوع خواهد بخشید. صاحب فرزند شدن یک تصمیم نیست و فرایندی است که در مسیر زندگی تکمیل شده و در زندگی مشترک با هدف والای انسانی به سرانجام مثبت خواهد رسید.
