خوزنیوز: با توجه به گرم شدن هوا و مناسب شدن شرایط آب و هوایی برای رشد و تکثیر انواع بیماری‌های منتقله از آب و غذا که در انسان می‌تواند باعث ایجاد بیماری شوند، رعایت نکات بهداشتی برای پیشگیری از ابتلا به این نوع بیماری‌ها اجتناب ناپذیر است.

به گزارش خوزنیوز؛ دکتر سید سعید سیدیان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در این خصوص چنین گفت: بطور کلی بیماری‌های منتقله از آب و غذا بیماری‌هایی هستند که از خوردن و آشامیدن غذا یا نوشیدنی آلوده بوجود می‌آیند. عوامل این آلودگی باکتری‌ها، توکسین‌ها، ویروس‌ها و انگل‌ها هستند. این بیماری‌ها را به 2 دسته کلی می‌توان تقسیم کرد:

• عفونت منتقله از آب و غذا ؛ بیماری التور، تیفوئید، ایکولای پاتوژن ، شیگلوز و ...

• مسمومیت غذایی: بیماری بوتولیسم و ...

علائم در اغلب بیماری‌های منتقله از آب و غذا شامل اسهال، تهوع، استفراغ و گرفتگی شکمی است. این نشانه‌ها 24 تا 48 ساعت بعد از عفونت ظاهر شده و برای یک تا دو روز ادامه می‌یابد. اغلب این بیماری‌ها بدلیل از دست دادن آب و املاح بدن بیمار باعث ایجاد عوارض کم آبی در انسان می‌شوند.

در کل افرادی مسئول انتقال عفونت هستندکه بعد از اجابت مزاج، دستان خود را به طور کامل نمی شویند و در اثر تماس مستقیم با دیگران یا در اثر تماس با مواد غذایی، عفونت را به دیگران منتقل می‌کنند و بدون شک، بلند بودن ناخن‌ها می‌تواند بر خطر انتقال بیماری بیفزاید.

همچنین مصرف آب و مواد غذایی آلوده، سبزیجات و میوه جات آلوده، افزایش مصرف غذا در بیرون از منزل و استفاده از غذاهای آماده (Fast Food) می‌تواند باعث افزایش این بیماری‌ها گردد.

همچنین شیردادن کودکان با بطریی که با ماده ضدعفونی به خوبی تمیز نشده باشد یک عامل خطر چشمگیر برای شیرخواران است.

جهت پیشگیری از بیماری‌های قابل انتقال بوسیله آب و مواد غذایی از جمله بیماری‌های اسهالی و حفظ سلامت خود و اطرافیان در منزل، تفریحگاه‌ها، پارك‌ها و در حین مسافرت لازم است افراد به نكات زیر توجه نمایند:

- همیشه از آب لوله كشی تصفیه شده استفاده كرده و چنانچه از سلامت آب در دسترس اطمینان نداشته و از آب چاه، آب تانكرهای غیر کلر زده، آب چشمه ها، آب قنات ها و ... استفاده می‌گردد، حتما ابتدا آنرا به مدت نیم ساعت جوشانده شود و پس از سرد كردن مصرف و یا كلرزنی استفاده گردد.

- بهداشت مواد غذایی (استفاده مجدد از مواد غذایی سرد شده، بدون توجه به لزوم گرم کردن غذا باعث بروز طغیان‌های بیماری شده است) مورد توجه قرار گیرد.

- سبزیجات و میوه جات حتما پس از سالم سازی (بصورت کامل در ادامه مطلب توضیح داده شده است) مصرف شود. 　

- دست‌ها به روش صحیح و بهداشتی شستشو گردد (بصورت کامل در ادامه مطلب توضیح داده شده است). 　

- از یخ های قالبی و کارخانه ای غیر بهداشتی استفاده نشود زیرا در آب مصرفی، مراحل تولید و عرضه آن احتمال آلودگی به میکروب وبا و یا سایر میکروب ها وجود دارد.

- هنگام سفر، آب و غذای سالم و مطمئن همراه داشته و یا از نوشیدنی‌ها و غذاهای با بسته بندی مطمئن و بهداشتی استفاده گردد.

- از شنا کردن در رودخانه ها یا آب‌های مشکوک پرهیز گردد.

- از آشامیدن آب‌های مشكوك در پارك‌ها، باغ‌ها و فضای سبز و از مصرف آب آشامیدنی موجود در منبع های آب و سقاخانه های کنار خیابان که دارای لیوان مشترک هستند و آبی که در اتوبوس های بین شهری که با استفاده ظروف عمومی و از یخ های قالبی برای سرد کردن آن، عرضه می شود، جداً خودداری گردد.　

- برای نوشیدن آب و خوردن غذا از لیوان، ظروف و قاشق و چنگال شخصی استفاده شود.

- در موقع خرید و حمل مواد غذایی، اقلامی مثل نان را كه قابل شستشو و پختن مجدد نیستند را نباید در كنار میوه و سبزیجات نشسته و گوشت خام قرار داد.

- در مراسمات عمومی همانند جشن ها، عروسی ها و ... حتی المقدور از مصرف سبزیجات، سالاد، میوه و بستنی خودداری شده مگر آن که کاملاً از شسته و ضد عفونی شدن و پاستوریزه بودن موارد مذکور اطمینان حاصل باشد.

- از قرار دادن سبزی و میوه‌جات نشسته و ضد عفونی نشده در یخچال جداً خودداری گردد.

- باید توجه داشت که اسیدی نگه داشتن فضای معده (مصرف لیمو ترش تازه و دوغ پاستوریزه به همراه غذا) تا حد زیادی میكروب وبا را از بین می‌برد.

روش کلی ضد عفونی کردن میوه جات و سبزیجات:　　　　　　　

الف) پاکسازی: ابتدا سبزیجات را به خوبی پاک کرده و با آب شستشو دهید تا گل و لای آن برطرف گردد.

ب) انگل زدایی: سبزیجات را در یک ظرف ۵ لیتری آب (بسته به میزان سبزی) ریخته و به ازای هر لیتر آب ۳ تا ۵ قطره مایع ظرفشوئی معمولی به آن اضافه کرده و ظرف را از آب پر کنید و بهم بزنید تا تمام سبزی در داخل کفاب قرار گیرد. مدت ۵ دقیقه سبزی را در کفاب نگه دارید تا تخم انگلها از آن جدا شوند. سبزی انگل زدایی شده را از روی کفاب جمع آوری وتخلیه نمائید و ظروف و سبزی را مجدداً با آب سالم شستشو دهید تا باقی مانده مایع ظرفشوئی از آن جدا شود.

ج) ضد عفونی: برای ضد عفونی سبزیجات و از بین بردن میکروبها، یک گرم (نصف قاشق چایخوری)پودر پرکلرین ۷۰% را در ظرف ۵ لیتری پر از آب (هر ۵ لیتر آب ۱ گرم پرکلرین ۷۰%) ریخته کاملا حل کنید تا محلول ضد عفونی بدست آید، سپس سبزی انگل زدایی شده را برای مدت 5 دقیقه در محلول ضد عفونی کننده فوق قرار دهید تا ضد عفونی گردد.

توضیح: اگر پرکلرین در دسترس نباشد می توانید از هر ماده ضدعفونی کننده مجاز دیگری که در داروخانه ها، سوپرمارکت‌ها و ... عرضه می‌شود طبق دستورالعمل مصرف آن، استفاده نمائید.

د) آبکشی: سبزی ضدعفونی شده را مجدداً با آب سالم بشوئید تا باقی مانده کلر از آن جدا شود و سپس مصرف نمائید. سبزیجات ضد عفونی شده را از محلول بیرون آورده با آب سالم چندین بار شستشو دهید.

روش شستشوی صحیح دست‌ها:

ابتدا دست های خود را با آب خیس نموده و با استفاده از صابون کف ایجاد نمایید.

سپس کف هر دو دست را به هم مالیده سپس کف دست ها را باز نموده و پشت هر دست را با کف دست های مقابل مالش داده و پس از آن بین انگشتان را با مالیدن دست ها بر روی هم تمیز نمایید.

برای تمیز نمودن ناخن‌ها آنها را به کف دست دیگر بمالید (در حالی که انگشت‌ها به هم قفل شده‌اند ، ناخن‌ها را بشویید).

در حالی که دست ها رو به پایین هستند، انگشت‌ها را باز کرده و از مچ به حالت سرسره آب را از روی دست‌ها پایین ریخته و آنها را آب کشی نمایید.

با استفاده از دستمال کاغذی یا جریان هوای گرم ، تمام قسمت های شسته شده دست‌ها را خشک کنید.

با استفاده از همان دستمال کاغذی شیر آب را ببندید. هر کدام از مراحل شستن دست ها 10 تا 15 ثانیه به طول می انجامد. (در شستن دست‌ها 5 نقطه کور معمولا فراموش می شود: بین انگشتان ، زیر ناخن‌ها ، مچ ها ، پشت دست و گودی کف دست).

توصیه :

اگر فردی مبتلا به اسهال شد خصوصا کودکان زیر 5 سال و افراد کهنسال یا دارای بیماری‌های مزمن قلبی عروقی، حتما می‌بایست به پزشک مراجعه نمایند و از خود درمانی پرهیز شود. جبران آب و املاح از دست رفته در بیماران بسیار اهمیت دارد. استفاده از پودر ORS و تجویز مایعات خانگی مانند آب سیب رقیق شده طبیعی بدون اضافه کردن شکر و آب موز توصیه می گردد.

باید در نظر داشت که بیمار مبتلا به اسهال اگر پس از مراجعه به پزشک و درمان، بهبود نیافته و دچار علائم زیر شود مجددا می بایست مراجعه نماید: افزایش دفعات مدفوع آبکی ، ناتوانی در خوردن و آشامیدن،  تشنگی بسیار زیاد ، استفراغ های مکرر ، تب و وجود خون در مدفوع ،کاهش سطح هوشیاری.