یک عضو هیأت‌علمی گروه سازه‌های آبی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه مطمئن هستیم که منشأ اصلی کانون‌های ریزگرد نبودِ آب است، گفت: باید ابتدا مشکل آب حل شود تا به دیگر راه‌حل‌ها امیدوار باشیم زیرا چه برای به‌کارگیری روش‌های بیولوژیک و چه سایر روش‌ها، به آب نیاز است و اگر آب موردنیاز تأمین نشود، همه روش‌ها محکوم به شکست هستند.

دکتر مهدی قمشی با اشاره به برگزاری کنفرانس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار در تهران، اظهار کرد: برگزاری چنین جلسات بین‌المللی، بسیار می‌تواند در حل مشکلات مرتبط با ریزگردها مؤثر باشد؛ همه اطلاع دارند که 60 تا 70 درصد منشأ پدیده‌های گرد و غبار در خوزستان، کانون‌های خارجی هستند، بنابراین برای حل این مشکل تعاملات بین‌المللی موردنیاز است. ضمن اینکه از تجارب سایر کشورها و دانشمندان برای کنترل کانون‌های داخلی نیز استفاده می‌شود.

وی با بیان اینکه تجارب کشورهای دنیا و حضور و بازدید میدانی افرادی از دیگر کشورها از کانون‌های ریزگرد بسیار می‌تواند مؤثر باشد، گفت: ممکن است برخی نکات که از سوی این افراد بیان می‌شود، برای ما راهگشا باشد. اگر شخصیت‌های سیاسی نیز در این کنفرانس حضور داشته باشند، می‌توانند در معاهده‌های بین‌المللی و کنوانسیون‌ها مؤثر واقع شوند تا بتوانیم با کشورهای همجوار مرتبط با کانون‌های ریزگرد، در مجامع بین‌المللی قدم بگذاریم.

این عضو هیأت‌علمی گروه آب دانشگاه شهید چمران اهواز خاطرنشان کرد: ما تقریباً مطمئن هستیم که منشأ اصلی کانون‌های داخلی و خارجی گرد و غبار به مسأله آب برمی‌گردد و به هر دلیلی مانند خشکسالی، تغییر اقلیم، مدیریت غلط منابع آب و ... این مشکل پیش آمده و آب به بسیاری از محل‌های کانون‌ها نرسیده است؛ به همین دلیل این عرصه‌ها به کانون ریزگرد تبدیل شده‌اند، بنابراین باید فکری اندیشیده شود تا برای این مسأله راه‌حلی پیدا شود.

قمشی با تأکید بر اینکه واضح است اصل مطلب به منابع آب برمی‌گردد، عنوان کرد: اگر نخواهند فکری برای آب در خوزستان کنند، کار دیگری نمی‌توان کرد؛ یعنی باید ابتدا این مشکل حل شود تا به دیگر راه‌حل‌ها امیدوار باشیم زیرا چه برای روش‌های بیولوژیک و چه سایر روش‌ها، به آب نیاز است و اگر آب موردنیاز تأمین نشود، همه روش‌ها محکوم به شکست هستند.

وی تصریح کرد: دولت یازدهم باید بتواند اطمینان حاصل کند که وضعیت آورد رودخانه‌ها در خوزستان به‌خصوص رودخانه‌های کارون، کرخه، دز و زهره که بر کانون‌ها تأثیر دارند، بهبود پیدا کند و هر طرحی که آورد این رودخانه‌ها را کم کند و به گسترش کانون‌ها بیانجامد – همان‌طور که اکنون در سرشاخه‌های کارون این کاهش آورد با طرح‌هایی مانند انتقال آب انجام می‌شود – باید متوقف شود.

این عضو هیأت‌علمی گروه آب دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه روش‌هایی مانند مالچ‌پاشی به‌طور موقتی مشکل را حل می‌کنند اما دائمی نیستند، گفت: اگر روشی که برای حل مشکل ریزگردها اندیشیده می‌شود، بیولوژیک باشد و از امروز شروع به کار شود، حداقل باید سه سال بگذرد تا نتیجه بدهد.

قمشی ادامه داد: باید بسترهای آبی به حالت گذشته برگردند؛ کانون‌های ریزگرد کنونی در گذشته محل‌های پربارشی بوده که در زمستان و بهار مرتع بودند و در تابستان نیز گیاهان باقی‌مانده محیط را پایدار نگه می‌داشتند؛ بنابراین منطقی‌ترین راهکار این است که شکل طبیعی این کانون‌ها به آن‌ها برگردانده شود. این کاراترین روش است، اگرچه روشی که در حال حاضر اجرا می‌شود - یعنی کاشت گیاه پایه‌بلند - می‌تواند مؤثر باشد، اما باید در کنار آن کشت علوفه نیز انجام شود.

وی با بیان اینکه خوزستان در پایین‌دست رودخانه‌ها قرار دارد و در استان‌های بالادست برای استفاده بیشتر از منابع آب فشار زیادی وجود دارد، عنوان کرد: وزارت نیرو می‌تواند در ایجاد شرایطی که به پایدار کردن آورد رودخانه‌های خوزستان و بیشتر شدن آن بیانجامد مؤثر باشد، اما با سیاست‌های کنونی وزارت نیرو که هرروز تنش جدیدی به آب‌های ورودی استان وارد می‌کند، چیز دیگری شاهد هستیم و اگر همین‌طور پیش برود نمی‌توان خیلی امیدوار بود.