روزنه، ابوکبیریه، حاره سید یوسف، شمه، شریفیه، غدیر حبسه، قریه المنثر صگر، طنبور ارویشد، بگعان، ام الطرفه نام روستاهایی است که در دل منطقه نفتخیز «کریت» از توابع اهواز هستند اما از آب شرب محرومند.

روستاهای زیادی در کشور لوله کشی آب ندارند اما حکایت اینها اندکی متفاوت است؛ بگذار از 150 سال گذشته شروع کنم، زمانی که این روستاها بودند و باران و نعمت الهی بسیار، و اهالی روستاها کشاورزی و دامداری و برکتی داشتند.

آب شرب و کانال آبی برای کشاورزی نبود اما چاه و باران برای شرب و کشت دیم کافی بود و رضایت مردم و چرخ اقتصاد این مملکت؛ تا اینکه نعمت نفت در آن منطقه کشف شد و آن هم به شکلی گسترده ؛ تا آنجا که منطقه را نفتخیز نامیدند.

تاسیسات نفتی و دکل و پمپ و لوله های قطور و ماشین های سنگین برای حفر چاه به منطقه گسیل شدند.

چاه های نفتی در گوشه گوشه زمین های کشاورزی مسطح و حاصلخیز این منطقه زرخیز حفر شد.

کشاورزی را در بسیاری از زمین ها و شاید همه زمین ها متوقف کردند و جای آن را به نفت دادند، چرا که نفت گرانتر از گندم است و درآمد بیشتری برای مملکت دارد، حال بماند که برای این روستاییان چه سودی دارد.


* مسولان شرکت نفت اجازه حفر چاه آب شرب را به ما نمی دهند

دهیار روستای روزنه که یکی از روستاهای فاقد لوله کشی آب شرب و کانال های آب کشاورزی است، اظهار می کند: تاسیسات و شرکت های نفت و گاز کارون مستقر در منطقه کریت، زمین های کشاورزی ملک روستاییان را تصاحب کردند و در آنها حفاری نفتی انجام دادند، بدون اینکه اجازه ای از روستاییان گرفته شود و یا ریالی به آنها بپردازند، اما حق هیچ گونه اعتراضی نداریم زیرا صدایمان به جایی نمی رسد.

حسین بالدی می افزاید: پس از بیکار کردن روستاییان از کار کشاورزی حتی فرصت اشتغال در شرکت ها و تاسیسات نفتی را هم به آنها نمی دهند و الان بیشتر جوانان روستا بیکارند و یا تمام دارایی خود را فروخته و برخی به کار مسافر کشی در اهواز روی آورده اند.

وی می گوید: هر چند روستا در این منطقه، یک دبستان دارند و پس از پایان دوره ابتدایی برای ادامه تحصیل باید به شهر اهواز که 40 کیلومتر با روستا فاصله دارد رفت و وسایل تردد بسیار اندک و جاده ها نامناسب است.


این دهیار با اشاره به اینکه جاده تردد روستاهای این منطقه به سمت اهواز از سوی آزادراه خلیج فارس است، بیان می کند: برای هر تردد باید هزینه عوارضی پرداخت کنیم و هیچ گونه تبصره و اغماضی هم برای روستاییان وجود ندارد.

بالدی از مهمترین مشکل روستا می گوید: نبود آب در این روستاها واقعا مشکل حادی است و شرایط زندگی را سخت و رنج آور کرده است. در چند سالی که خشکسالی است هیچ گونه ذخیره آبی نداریم و چاه های آبی هم که حفر کرده بودیم همگی در حال خشک شدن هستند.

وی با بیان اینکه به دلیل نفتخیز بودن منطقه اجازه حفر چاه عمیق نیز نداریم و از همین ذخیره آبی باید استفاده کنیم، ادامه می دهد: اهالی به تدریج در حال فروش دام های خود هستند زیرا آبی برای انسان ها نیست، چه برسد به دام.

دهیار روستای روزنه می افزاید: با خشک شدن زمین های کشاورزی و در عمل ناممکن بودن کشت وکار، این زمین ها تبدیل به اراضی بایری شدند که با هر گرد و غبار، زندگی ما را پر از خاک می کنند و بسیاری از اهالی روستا مریض شدند.

بالدی نبود درمانگاه در این روستاها را نیز مشکل دیگری می داند و می گوید: برای هر بیمار اورژانسی باید به شهر مراجعه کرد؛ در حالی که مرکز درمانی کریت در این منطقه وجود دارد، اما متاسفانه حق استفاده به روستاییان را نمی دهند و تنها خاص کارکنان شرکت نفت است.

روستای روزنه در 40 کیلومتری اهواز، از توابع این شهرستان و در منطقه نفتخیز کریت است که بیش از 40 خانوار و حدود 200 نفر در آن زندگی می کنند.

اهالی روستا می گویند در گذشته نوعی چفیه عربی با شکلی خاص در این روستا بافته می شد که روزنه نام داشت و از روستاهای اطراف و شهر اهواز برای تهیه این چفیه به این روستا می آمدند که نام روزنه را بر این روستا نهادند.

در کنار حسینیه ای که در وسط روستای روزنه ساخته شده چاه آبی برای استفاده اهالی روستا وجود دارد که برای شرب و شست و شو از آن استفاده می شود.

*استخدام در شرکت های نفتی از همه جا به جز این روستاها انجام می شود

یکی دیگر از دهیاران روستاهای اطراف که به تازگی لوله کشی آب آنها انجام شده اظهار کرد: همه اهالی روستا قصد مهاجرت دارند اما برای مهاجرت هم پول نیاز است و آنها پولی ندارند که بخواهند مهاجرت کنند.

سید گاصوص حسینی، افزود: این روستا در قدیم، روستایی غنی بود که در آن آثار باستانی و تکه های طلا یافت می شد و ازاین رو نام آن را «ملیگط» به معنای جست و جو گذاشتند.

دهیار روستای ملیگط با بیان اینکه حدود 150 حلقه چاه نفت و گاز در این منطقه وجود دارد، گفت: بسیاری از لوله های نفت و گاز در این منطقه عمر مفید خود را گذرانده اند و هر از چند گاهی شاهد انفجار یکی از این لوله ها می شویم.

وی ادامه داد: با انفجار هر لوله اینجا شبیه میدان جنگ می شود که همه اهالی روستا مدتی مهاجرت می کنند و بازمی گردند.

حسینی با بیان اینکه زندگی در این منطقه بسیار خطرناک شده ، گفت: نگران فرزندانمان هستیم که اگر بر اثر تاسیسات نفتی و دود و مواد آلاینده نفتی مریض نشوند، در اثر یکی از این انفجارها جان خود را از دست بدهند.

این دهیار اظهار کرد: بچه های ما از این تاسیسات نفتی مریض شدند و تنها در روستای ما پنج سرطانی داریم که دو نفر آنها کودک هستند و سال گذشته یکی فوت شد و دیگری که 12 ساله است، هشت سال در بیمارستان شفا بستری است.


وی در خصوص استخدام نیرو در شرکت های نفت و گاز و پتروشیمی مجاور روستا و بیکاری جوانان روستا گفت: در این شرکت ها بسیار نیرو استخدام می کنند اما حتی یک نفر از اهالی روستا و بومی منطقه هم به کار نمی گیرند و استخدام در شرکت های نفتی از همه جا به جز این روستاها انجام می شود.

حسینی یادآور می شود: در شرکت نفت و گاز کارون حراست لوله های نفت و گاز و حتی آب را به پیمانکاری از شیراز واگذار کرده اند در حالی که این خطوط لوله از روستا می گذرد و مردم روستا به راحتی می توانند حراست آن را تامین کنند.

وی در خصوص مشکل نداشتن آب روستاهای اطراف می گوید: یک لوله 20اینچی آب از لوله کشی هایی که از منطقه خسروی به سمت ماهشهر کشیده شده، منشعب کردند که برای پتروشیمی و خنک کننده تاسیسات استفاده شود اما از این انشعاب حتی به یکی از چندین روستای موجود در مسیر این لوله انشعاب نکشیدند.

این دهیار ادامه می دهد: این آب پس از استفاده در خنک کردن تاسیسات پتروشیمی در کنار این تاسیسات در گودالی که حفر کرده اند رها می شود و اکنون دریاچه ای در کنار تاسیسات پتروشیمی بوجود آمده است.

وی می افزاید: در این تاسیسات و شرکت های نفت و گاز یک سطل زباله هم دیده نمی شود، و زباله تولید شده در این تاسیسات را باد به سمت روستاها می آورد و روستای ما تبدیل به زباله دانی آنها شده است.


حسینی بیان می کند: تا همین چند سال پیش مسافران نوروزی در اینجا صفا می کردند اما الان تبدیل به زباله دانی و نمکزار شده است.

دهیار روستای ملیگط یادآور می شود: لوله کشی گاز از این شرکت ها به آستارا و همه نقاط کشور و حتی خارج از کشور هم انجام می شود اما این روستاها فاقد لوله کشی گاز هستند.

وی در خصوص راه و جاده این روستاها می افزاید: هر چه به شرکت نفت و گاز مراجعه کردیم که جاده های روستا را آسفالت کنند قبول نکرد که در نهایت با هزینه مردم و مشارکت اهالی روستا جاده را آسفالت کردیم.

* آبرسانی روستاها در طرح آبرسانی ملچ شرکت نفت دیده شده است

در خصوص محرومیت و مشکلات این روستاها، استاندار خوزستان اظهار کرد: امیدواریم کار لوله کشی این روستاها انجام و مشکل روستاییان حل شود.

همچنین صحبتی با فرماندار اهواز در خصوص این روستاها داشتیم که اظهار می کند: لوله کشی آب تمام آن منطقه در طرح جامعی که زیرنظر شرکت نفت است، دیده شده و لوله کشی آب آنجا انجام خواهد شد.

اسماعیل ارزانی بیرگانی می افزاید: این طرح با نام «ملچ» در حال اجرا است که گام نخست طرح و لوله کشی روستاهای مقدم انجام شده اما لوله کشی روستاهای موخر در گام دوم طرح در صورت تامین اعتبار انجام می شود.

وی در خصوص مراکز درمانی و بهداشتی روستاها آنها را دارای مرکز اورژانس عمومی برای استفاده عموم اعلام می کند اما دهیار و اهالی روستا وجود چنین مرکزی را انکار می کنند.

ارزانی بیرگانی درباره تردد خودروهای روستاییان از آزادراه خلیج فارس و لزوم پرداخت عوارض تردد در این آزادراه می گوید: این امر اجتناب ناپذیر و یک قانون است اما سعی داریم از کانالی،راه دیگری پیدا کنیم که آنها را به جاده قدیم متصل کند؛ اگر بتوانیم جاده را اصلاح کنیم نیازی نیست اهالی برای تردد به آزاد راه وارد شوند.


در تکمیل این گزارش برای مطلع شدن از نظر مسوولان شرکت نفت و گاز و کارون متاسفانه موفق به گفت وگو با این مسوولان نشدیم و تماس مکرر با رییس و معاون این شرکت بی نتیجه ماند.

روستاهای منطقه کریت هر یک دارای حدود 30 تا 50 خانوار است که بیش از 10 روستا هستند و روزنه تنها یکی از این روستاهاست.

در این منطقه بیش از 150 حلقه چاه نفت و گاز حفاری شده اما هیچ کدام از روستاهای این منطقه لوله کشی گاز ندارند و محرومیت در این روستاها موجب مهاجرت و خالی از سکنه شدن تدریجی روستاها خواهد شد.

گزارش / هنا نیسی