سرانجام صدای آه و ناله مردم خوزستان از آلودگی بیش از حد این شهر از سوی یک سازمان بین المللی به گوش مسئولان رسید تا شاید از این پس آنها فکری برای حل مشکل آلودگی این کلانشهر کنند.

به گزارش مهر، دو هفته قبل بود که سازمان بهداشت جهانی در گزارشی جدید با طبقه بندی شهرهای جهان بر اساس ذرات آلوده موجود در هوای آنها، اهواز را به عنوان آلوده ترین شهر جهان معرفی کرد.
در این طبقه بندی، ذرات آلوده موجود در هوای شهرها که اندازه آنها از 10 میکرومتر کمتر بوده اندازه گیری شده که ریزگردهای موجود در هوای اهواز بیش از سایر نقاط جهان بوده است. همچنین میانگین وجود ریزگردهای آلوده در هوای اهواز 372 میکروگرم در هر مترمکعب است که استفاده از سوخت کم کیفیت و وجود صنایع سنگین در این شهر مهمترین عامل پیدایش آنها هستند.

البته اعلام چنین گزارشی از این نظر قابل توجه است که از سوی یک سازمان بین اللملی مورد اشاره قرار گرفته است زیرا چنین وضعیت خطرناکی بارها از سوی کارشناسان محیط زیست و رسانه ها اعلام شده بود ولی هیچگاه مورد توجه جدی مسئولان استان و کشور قرار نگرفت.

بروز پدیده گرد و غبار که در پنج سال اخیر به امری عادی در شهرهای استان تبدیل شده و بارها صدای اعتراض مردم، رسانه ها و نمایندگان مردم را درآورد ولی هیچ گاه برای آن گوش شنوایی نبوده  که این آلودگی زندگی مردم خوزستان را تهدید می کند.

مرگ زودرس ناشی از پدیده گرد و غبار
 
سازمان بهداشت جهانی با اعلام اینکه همین ریزگردها در سال، موجب مرگ زودرس برای یک میلیون  و 340 هزار نفر می شوند از کشورهای جهان خواسته تا اقدامات خود برای کاهش آلودگی شهرهای خود را کاهش دهند این در حالی است که بی شک در مدت اخیر مرگ و میرهایی ناشی از بروز پدیده گرد و غبار در استان به وقوع پیوسته که بی شک از سوی مسئولان امر کتمان شده است.

نماینده مردم اهواز در مجلس در خصوص اعلام شهر اهواز به عنوان آلوده ترین شهر جهان به خبرنگار مهر گفت: البته این خبر برای مردم خوزستان که با پوست و خون خود آلودگی های چند سال اخیر ناشی از گرد و غبار را لمس کرده اند خبر عجیبی نیست و تنها فرق اساسی این خبر این بود که از سوی یک سازمان بین المللی مورد تاکید قرار گرفته است.

سید شریف حسینی افزود: در حالیکه ذرات معلق با 20 میکروگرم باعث بروز مشکلات تنفسی برای هر فردی می شود، خوزستانی ها گرد و غبار با غلظت 327 میکروگرم را در سالهای اخیر تحمل کرده اند بنابراین انتخاب این شهر و حتی استان خوزستان به عنوان آلوده ترین شهر یا استان جهان موضوع عجیبی برای خوزستانیها نیست ولی بی شک این موضوع یک امری حساب می آید که با ندانم کاری و تعلل باعث به وجود آمدن چنین وضعیتی اسفناکی در استان شده است.

خروخ نخبگان از خوزستان
 
وی اضافه کرد: وضعیت غیر قابل تحمل گرد و غبار در استان خوزستان باعث شده اغلب نخبه های استان، پزشکان، سرمایه داران، کارمندان، معلمان و استادان دانشگاه مهاجرت به خوزستان را به ماندن در شهرهای آن ترجیح دهند به گونه ای که بعد از بیکاران، این روزها اغلب مراجعات به دفاتر نمایندگان خوزستان را افرادی تشکیل می دهند که خواستار کمک نمایندگان برای تسریع در مهاجرت آنها به بیرون از خوزستان می شوند.

حسینی خروج این افراد را در بلند مدت و حتی میان مدت باعث نابودی استان خوزستان دانست و تاکید کرد: از دولت انتظار داریم فرصتهای از دست رفته در خوزستان را احیا کند و با عظم جدی و ملی، مسئله گرد و غبار در خوزستان را خاتمه دهد.

طبق آمار هواشناسی، فقط در نیمه های نخست سالهای86 تاکنون بیش از 323 روز بحرانی در اثر گرد و غباردر خوزستان وجود داشته است.

در نیمه نخست سال 86 بیش از 86 روز، در سال87 بیش از 89 روز، در سال 88 بیش از 62 روز، در سال89 بیش از 55 روز و در سال 90 تاکنون 31 روز بحرانی و یا نسبتا بحرانی متاثر از گرد و غبار در خوزستان رخ داده است.

آلودگیهای ناشی از فعالیتهای نفت
 
در کنار تمامی آلودگیهایی که گرد و غبار به استان خوزستان تحمیل می کند نباید از آلودگی ناشی از فعالیتهای نفتی نیز به سادگی گذشت زیرا اهواز شهری است که حدود 50 درصد نفت کشور را تولید می کند و حجم عظمیی از فعالیتهای نفتی در این شهر صورت می گیرد.

همچنین مرکزیت شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب به عنوان شرکتی که حدود 80 درصد نفت ایران را تولید می‌کند نیز در اهواز است و در کنار آن دو شرکت عظیم نفت ایران یعنی کارون با تولید روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت و مارون با تولید حدود 600 هزار بشکه نفت در روز در اهواز فعالیت می کنند که در گوشه و کنار اهواز دارای کارخانه، واحدهای نمکزدایی و چاه‌های مختلف هستند که آلودگی قابل توجهی به مردم اهواز تحمیل می کنند.

سوزندان گازهای همراه نفت و شعله ور بودن همیشگی فلرهای کارخانه های متعدد نفت در اهواز نیز از عوامل آلودگی به شمار می روند. در این میان شرکت مناطق نفت خیز جنوب از چند سال قبل اقدام به اجرای طرحی به نام آماک به منظور جلوگیری از سوزاندن گازهای همراه نفت در حوزه این شرکت و جمع آوری این گازها کرد که به گفته مدیرکل سازمان محیط زیست خوزستان " اگرچه طرح جمع آوری گازهای همراه نفت به نام طرح آماک (جمع‌آوری گازهای همراه در طرح‌های آب تیمور، منصوری، اهواز و کوپال) حدود ۹۸ درصد پیشرفت دارد، اما این طرح فقط ۶۰ درصد آلودگی‌های نفتی اهواز را پوشش می‌دهد."

به این ترتیب 40 درصد آلودگی ناشی از نفت به شهر اهواز تزریق می شود و مردم آن را به راحتی استنشاق می کنند.

عامل سوم این آلودگی نیز از سوی محیط زیست خودروهای موجود در شهر اهواز عنوان شده‌است که در سال‌های اخیر به شدت بر تعدادآنها افزوده شده است.

آتش زدن همیشگی تفاله های نیشکر
 
آتش زدن تفاله مزارع عظیم نیشکر که در کنار اهواز قرار دارند نیز یکی از منابع آلودگی شهر اهواز به شمار می رود. تمامی صنایع جانبی تولیدی نیشکر از تفاله نیشکر که به آن باگاس می گویند به دست می آید. تفاله نیشکر یا باگاس 34 درصد وزن ساقه نیشکر را تشکیل می دهد و در صنایع مختلفی همچون کاغذ سازی کاربرد دارد. در مجتمع های تولید نیشکر سالانه یک میلیون و 200 هزار تن باگاس مازاد تولید می کنند که به علت نبود صنایع تبدیلی سوزانده می شوند.
 
متاسفانه باگاس به دست آمده ارزش بالایی دارد و با پرداخت مبالغی هنگفت برای انتقال به بیابانهای اطراف مزارع نیشکر منتقل و آتش زده می شود که این موضوع علاوه بر اتلاف این سرمایه، باعث ناراحتی و آزار و اذیت روستاهای اطراف نیز شده به گونه ای که در برخی موارد حتی زندگی عادی در روستاهای اطراف را نیز فلج می کند و در اغلب موارد دود ناشی از این آتش به شهر اهواز نیز می رسد.

در شرایط فعلی سالانه یک میلیون و 200 هزار تن باگاس در صنایع نیشکر خوزستان تولید می شود که این رقم تا چند سال آینده و به دلیل توسعه فعالیتهای پیش بینی شده قرار است به دو میلیون تن برسد که حداقل دو تا سه سال آینده نیز باید سوزانده شود.
 
سید شریف حسینی با یادآوری اینکه سالانه 30 میلیارد ریال در خوزستان برای سوزاندن باگاس، این ماده اولیه پر مصرف، هزینه می شود، افزود: از مازاد صنعت نیشکر یعنی باگاس در جهان به عنوان مواد اولیه تولید محصولات دیگر و یا به عنوان تامین کننده انرژی کارخانه های شکر و خوراک نیروگاه برق استفاده می شود.

تمامی این آلودگیها که اغلب آنها قابل پیشگیری و کنترل است عواملی هستند که باعث شده اهواز در کنار تمامی مشکلات ریز و درشتی که دارد به عنوان آلوده‌تری شهر جهان معرفی شود.

رد گزارش سازمان بهداشت جهانی
در همین راستا معاون عمرانی استاندار خوزستان به مهر گفت: ابتدا باید معلوم شود که این گزارش برپایه کدام اطلاعات ارسالی از سوی شهر اهواز به سازمان بهداشت جهانی، انتشار و در آن اهواز به عنوان آلوده ترین شهر جهان انتخاب شده است.

غلامرضا اخوان صباغ تصریح کرد: سازمان بهداشت جهانی که در همه شهرهای دنیا سیسم پایش ندارد بنابراین چگونه یک شهر با عنوان آلوده ترین شهر جهان انتخاب می شود. اگر بحث آلودگی نفتی و ریزگردهاست برای نمونه آبادان نیز از چنین وضعی برخوردار است پس چگونه در این فهرست نامی از این شهر برده نشده است، پس می توان نتیجه گرفت تنها شهرهایی که گزارشهایی در مورد آلودگی منتشر کرده اند شامل این فهرست شده اند که این موضوع قابل قبول و استناد نیست.

وی افزود: انتخاب اهواز به عنوان آلوده ترین شهر جهان عواقب جبران ناپذیر فراوانی برای این شهر و توسعه و پیشرفت آن دارد زیرا باعث خروج و در توصیف بهتر فرار سرمایه گذاران و نخبگان از این می شود؛ بنابراین انتظار داریم رسانه ها در خصوص این موضوع با رعایت انصاف و حق مردم اهواز گزارش و خبر منتشر کنند.

تمامی این آلودگی ها که اغلب آنها قابل پیشگیری و کنترل است عواملی هستند که باعث شده اهواز در کنار تمامی مشکلات ریز و درشتی که دارد به عنوان آلوده ترین شهر جهان معرفی شود.