مدیرکل محیط زیست خوزستان گفت: خوزستان قطب صنعت آبزی پروری شیلات است ولی باید به گونه ای عمل کنیم که بیشتری بازدهی را در این زمینه داشته باشیم.

احمد رضا لاهیجان زاده پیش از ظهر امروز در دوره آموزشی آشنایی با گونه های غیر بومی مهاجم آبزی در اهواز اظهار کرد: امروز این کارگاه آموزشی با اعتبارات بخش محیط زیست دریایی برگزار شده و عدم برگزاری این کارگاه در خوزستان به واسطه پرآب بودن و قطب صنعت آبزی پروری شیلات احساس می شد.

لاهیجان زاده عنوان کرد: بالغ بر 42 درصد تولید مواد غذایی در جهان را شیلات و آبزی پروری تشکیل می دهد و بحث صنعتی شدن آبزی پروری درجهان از بحث های مطرح بوده که تکنولوژی نیز در این عرصه درحال گسترش است.

وی به بحث توجه به متنوع بودن گونه های آبزیان در سراسر دنیا اشاره کرد و گفت: گونه های آبزی پروری در کشور ما نیز در حال حاضر 558 گونه است و تلاش بر این بوده که تنوع پذیری بویژه در زمینه ماهی ها را در شیلات توسعه دهیم.

لاهیجان زاده افزود: مسیر ما بسیار از فعالیت واقعی که باید انجام شود، انحراف دارد. در حیات وحش پارک ملی آمریکا هر نوع جاندار یک متخصص دارد و تمامی تولدها و از بین رفتن جانداران با برنامه ریزی است.

مدیرکل محیط زیست خوزستان تصریح کرد: همیشه راحت ترین راه ها را برای افزایش سرمایه هایمان استفاده می کنیم. در چین از هر هکتار 30 تن ماهی برداشت می شود ولی ما تنها در هر هکتار هشت تن ماهی برداشت می کنیم.

لاهیجان زاده در پایان گفت: آب های دریاچه پرورش ماهی در چین همواره در گردش است و هر سه سال یک بار  آن را تخلیه می کنند. اما در ایران هر هشت ماه یک بار آب را به کلی تخلیه می کنیم و طی آن هشت ماه نیز آب کاهش پیدا کرده و تخلیه می شود.

* امکان حذف ماهی تیلاپیا در تالاب شادگان وجود ندارد

عضو هیئت علمی گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم پژوهشکده علم محیطی دانشگاه شهید بهشتی تهران گفت: ماهی تیلاپیا یک ماهی مهاجم است که وارد تالاب شادگان شده ولی امکان حذف آن را نداریم.

اصغر عبدلی پیش از ظهر امروز در دوره آموزشی آشنایی با گونه های غیر بومی مهاجم آبزی در اهواز اظهار کرد: محیط زیست کشور ما وضعیت بدی ندارد اما متاسفانه در مدیریت منابع مشکل داریم. وضعیت کشور از لحاظ تنوع زیستی بسیار بهتر از آمریکا و فرانسه است. شیلات برای حفظ تنوع زیستی تلاش زیادی کرده است. شیلات در توسعه گونه های غیر بومی همه نقش داشته و در اثر فشارهای صیادی خیلی را به مرز انقراض رسانده است.

وی افزود: خوزستان برای ما همیشه از جنبه های مختلف ارزشمند است. محیط زیست در زمینه آبزیان خیلی کوتاهی کرده و متاسفانه در حیات وحش هیچ جایگاهی برای آبزیان قائل نشدند در حالیکه ما باید اکوسیستم های آبی را حفظ کنیم.

عضو هیئت علمی گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم پژوهشکده علم محیطی دانشگاه شهید بهشتی تهران تصریح کرد: در 30 سال اخیر نزدیک به 100 محیط بان برای حفظ محیط زیست شهید شدند در حالیکه همه دستگاه ها باید در کنار محیط زیست بوده و فکر محیط زیستی داشته باشند.

عبدلی بیان کرد: گونه غیر بومی گونه ای است که خارج از زیستگاه یا پراکنش طبیعی خودش زندگی می کند. تولید مثل اکثر ماهی های ایران در سن دو سالگی است.

وی بیان کرد: رشد سریع، تولید مثل زودتر، قدرت پراکنش زیاد، توان سازگاری با شرایط مختلف تحمل دامنه وسیعی از تغییرات و دامنه گسترده منابع غذایی از جمله خصوصیات گونه های مهاجم آبزی است.

عضو هیئت علمی گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم پژوهشکده علم محیطی دانشگاه شهید بهشتی تهران یادآور شد: 80 درصد از گونه های در خطر انقراض دنیا از رقابت یا شکار توسط گونه های مهاجم رنج می برند. اثرات تجمعی دو یا چند گونه غیر بومی در یک منطقه می تواند باعث انقراض بسیاری از گونه ها شود.

عبدلی ادامه داد: 90 درصد از اکوسیستم های ما تحت تاثیر گونه های غیر بومی است در حالیکه سال هاست محیط زیست سخاوتمندانه اکوسیستم های آبی را در اختیار شیلات قرار داده است.

وی تاکید کرد: 138 میلیارد دلار، خسارت سالانه آمریکا از سوی گونه های غیر بومی است. تالاب انزلی حدود 40 گونه ماهی دارد و یکی از عوامل از بین رفتن این تالاب (آزولا) است. خیلی زیاد نگران ورود تیلاپیا به آب های ایران هستیم و علت نگرانی ما این است که نمی شود (تیلاپیا زیلی) را در تالاب شادگان حذف کنیم.

عضو هیئت علمی گروه تنوع زیستی و مدیریت اکوسیستم پژوهشکده علم محیطی دانشگاه شهید بهشتی تهران گفت: بخشی از عملکرد در مورد گونه های غیر بومی در اثر عدم غیر آگاهی است. اگر ماهی های حوزه خلیج فارس در تالاب شادگان و هورالعظیم باشد چون غیر بومی است قطعا اثرات منفی زیادی دارد. برای ما که آب هایمان از آلودگی رنج می برد ماهیان غیربومی باعث تشدید آلودگی می شود.

تیلاپیا به علت رشد سریع و پرورش ساده و ارزان مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است. هم اکنون بیش از 27 کشور جهان جنس های مختلف تیلاپیا را پرورش می دهند. تیلاپیا در آبهای شور، لب شور و شیرین پرورش داده می شود و درکشورهای کویت ، امارات ، عمان ، عربستان، فلسطین ، چین ، مصر ، فیلیپین و ... بطور گسترده پرورش داده می شود.

بازارپسندی خوبی داشته بخصوص تیلاپیای قرمز که از لحاظ درخشش رنگ پوست بیشتر موردپسند می باشد. همچنین قابلیت پرورش این ماهی در آب شور باعث شده ازطعم بهتری برخوردار شود. هم اکنون امریکا، اروپا و ژاپن مهمترین واردکنندگان تیلاپیای تولید شده در آسیا می باشند.

زادگاه اصلی این ماهی افریقا و شرق مدیترانه به شمار می رود. جنس های (تیلاپیا) ساروترودون، اوروکرومیس بیشتر از لحاظ تجاری اهمیت دارند. همچنین هیبریدهای جنس های مختلف تیلاپیا سازگار با مناطق مختلف پرورش نیز بوجود آورده اند که از لحاظ رشدی یا مقاومت به سرما مناسب است.

با وجود اینکه این ماهی به لحاظ اقتصادی به صرفه است ولی می تواند با ورود به آبهای هر منطقه، ماهیان بومی و غالبا پرخاصیت آن منطقه را به مرور نابود کند.