دكتر عباس امام، مترجم، نويسنده، خوزستان‌شناس و عضو هيات علمی دانشگاه شهيد چمران اهواز، معتقد است روانشاد حاج احمد افشار دزفولی نیکوکاری بود که باید از او مجسمه ساخت.

وی به مناسبت هشتم مهر ماه زادروز اين نیکوکار در مطلبی به ذكر اعمال خيرخواهانه و نيكوكارانه او پرداخته كه در پی می‌آيد:

«گشت و گذاری در شهرستان دزفول و حومه و توابع آن نشان می‌دهد که فرهنگ وقف و نیکوکاری در این شهر پیشینه ای طولانی و جلوه هایی خاص دارد. در یک جا ،بیمارستانی وقفی به چشم می خورد و در جائی مدرسه و دبیرستانی اهدائی، در منطقه ای از شهر آموزشکده ای فنی و حرفه ای به هزینه نیکوکاران برپا شده و در کوچه ای مسجد و حسینیه ای موقوفه؛ در خیابانی یک مرکز بهداشتی خیریه ساخته اند و یا یک سالن ورزشی فرهنگی چند منظوره؛ در گوشه ای از یک مدرسه، نمازخانه ای اهدائی ساخته شده و در گوشه گوشه شهر و روستاهای آن، زمین هائی اهدائی و وقف شده از سوی خیرین نیکوکار و نیک اندیش برای اهداف انسانی گوناگون.

در تاریخ معاصر دزفول، شمار این خیرین، چه مرد و چه زن، سر به ده ها نفر می زند. طبیعی است ذکر نام یکایک این انسان های شریف در این نوشته کوتاه امکانپذیر نیست، اما وظیفه اخلاقی و وجدانی حکم می کند تا این نوشتار با نام دستکم چند تن از این عزیزان مزین و متبرک گردد؛ عزیزانی از خاندان‌های ایت الله نبوی،افشار، توتونچی، آصف، محسنی، طهماسبی،خسروی، درویش زاده،ریسمانسنج، بهروز، پورهنگ، دفتری، عصاریان و نیز سایر خادمان گمنام این عرصه.

اما در این میان، به گواه ذهن و زبان مردمان قدرشناس دزفول، در نیم قرن اخیر کارنامه نیکوکاری های ماندگار، درخشان، پربار و بی اجر و منت روانشاد حاج احمد افشار رنگ و بوئی خاص دارد. در واقع، هزینه کرد خیریه های حاج احمد افشار در طول پنجاه شصت سال گذشته در دزفول، خوزستان، بخش هایی از استان های کشور و حتی برخی کشورهای خارج سر به تریلیاردها تومان می زند(اشتباه نکنید، میلیون ها نمی گویم؛ میلیاردها نمی گویم، این رقم حتی از تریلیاردها تومان فراتر است ،اما چه کنم که ریاضیات من ضعیف است، و رقمی بالاتر از تریلیارد نمی شناسم). اگر از کارنامه حاج احمد افشار چیزی نمی دانید قطعاً این ادعا برایتان تعجب برانگیز و بلکه باور نکردنی است. اما، نگران نباشید چرا که ما با ذکر مشخصات، عکس و تصویر برخی از این باقیات صالحات وی را به شما نشان خواهیم داد:

1- ساخت بیمارستان افشار دزفول (با مشارکت برادر بزرگشان روانشاد حاج علی محمد افشار در سالهای دهه 1340)

2- ساخت دبستان و دبیرستان افشار در دزفول در سال‌های دهه 1340

3- تقبل هزینه حدود 60% ساخت بیمارستان روانشاد دکتر گنجویان در دزفول در سالهای پس از جنگ عراق علیه ایران

4- ساخت اورژانس بیمارستان روانشاد دکتر گنجویان

5- ساخت دانشگاه علوم پزشکی دزفول در محوطه بیمارستان روانشاد دکتر گنجویان

6- ساخت 24 واحد مسکونی جهت پزشکان شاغل در بیمارستان روانشاد دکتر گنجویان

7- ساخت مرکز نگهداری معلولین ذهنی در دزفول

8- ساخت ارودگاه فرهنگی دانش آموزی در کنار رودخانه دز

9- ساخت خوابگاه دانشجویی صدف برای دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در خیابان فروردین منطقه گلستان اهواز

10- ساخت دانشکده فنی و حرفه ای حاج احمد افشار در شوشتر

11- ساخت تعدادی واحد مسکونی جهت افراد مستمند در دزفول

12- ساخت 13 مرکز آموزشی در نقاط مختلف ایران، از جمله در نمین، اردبیل، صباشهر و زابل

13- کمکهای نقدی فراوان به مراکز جذامیان در تبریز و مشهد

14- کمکهای مالی فراوان ماهانه به خانواده های فقیر در دزفول، استان و کشور

15- تأمین کمک مالی به آزاد کردن سالانه چندین زندانی ناتوان از پرداخت دیه

16- ساخت بیمارستان بیماران سرطانی در کشور سری لانکا

17- تأمین نیازمندی های چندین مرکز نگهداری فرزندان بی سرپرست در روسیه و اواکراین

18- کمک به نیازمندان و ساخت چند مدرسه در کشور مالی

19- مشارکت در تهیه و توزیع مواد غذایی و خوراکی نذری در دزفول در طول سال ، و به ویژه در شبهای ماه رمضان

20- مشارکت گسترده در ساخت بیمارستان های شماره یک و دو اهواز( یعنی بیمارستان های جندیشاپور سابق یا امام خمینی فعلی ، و گلستان اهواز) در دهه های 1330 تا 1340خوزشیدی

روانشاد حاج احمد افشار (متولد هشتم مهر ماه1301 دزفول، و درگذشت 1390 در شهر ساوثهمپتون انگلیس) در خانواده ای ثروتمند و تاجرپیشه بدنیا آمد، و به سنت خانواده های قدیمی با پیگیری حرفه خانوادگی تمامی عمر خود را در تجارت و بازرگانی سپری کرد. اما نکته اینجاست که وی از همان آغاز سالهای جوانی و اوجگیری بهبود وضع مالی خود همواره در فکر خدمت به مردم فقیر، تنگدست و بی پناه شهر بود. از یکی از سالخوردگان دزفولی همسن و سال و دوست ایام میانسالی ایشان شنیده ام که از آن روانشاد نقل می کرد که: در همان سالهای اول رونق اوضاع تجاری خودم بسیار تحت تأثیر این کلام معصوم قرار گرفتم که مَن اَصبَحَ وَ لَمُ یَهتَمَ بِاُمور المسلمین فلیس بمسلم (هر کسی صبح برخیزد و در بهبود امور مسلمین نکوشد مسلمان شمرده نمی شود). و از همان زمان ،به تدریج ایشان شروع به انجام امور خیریه در سطح وسیع اجتماعی می کند، کاری که تا واپسین دم حیات بدان پایبند ماند.

از دبستان و دبیرستان افشار بگویم که طی پنجاه سال گذشته هزاران هزار نوجوان دزفولی و غیر دزفولی سالهای تحصیل دبستانی و دبیرستانی خود را در آنها به انجام رسانده اند؛ جوانانی که بعضاً هر کدام به چهره های موفقی در عرصه های گوناگون جامعه داخل و خارج کشور تبدیل شده اند. از بیمارستان افشار بگویم که طی نیم قرن اخیر، شمار بیماران پذیرش و درمان شده در آن به میلیون ها نفر می رسد، بویژه (و تأکید می کنم، بویژه) نقش بیمارستان افشار دزفول در سالهای دفاع مقدس در خوزستان نقشی است کم نظیر. در همین بیمارستان افشار بود که هم هزاران هزار نفر افراد غیرنظامی دزفول، اندیمشک و شوش در سالهای یورش وحشیانه صدام مداوا شدند، و هم هزاران رزمنده جبهه های شوش، کرخه، طلائیه، چزابه و غیره (قابل توجه مسئولین محترم بنیاد حفظ و آثار و ارزشهای دفاع مقدس).

به این می اندیشم که اگر نبود حس انسان دوستی این مرد شریف، معلوم نبود جمعی از معلولین ذهنی زبان بسته و معصوم این شهر و دیار، در کجا و در چه شرایط اسفناک و ناخوشایند ی رها می شدند! به این می اندیشم که بیمارستان بزرگ روانشاد دکتر گنجویان در دزفول نیز که خود بیمارستانی است در خدمت هزاران هزاربیمار چندین استان (خوزستان، ایلام، لرستان و چهارمحال و بختیاری)، با همت همین نیکمرد بعد از چند دهه بلاتکلیفی به سرانجام به بهره برداری رسید. حاج احمد افشار بود که با میلیارد ها تومان هزینه بی برگشت خویش در عمل نشان داد که وفادار بوده است به مضمون مَن اَصبَحَ وَ لَمُ یَهتَمَ بِاُمور المسلمین فلیس بمسلم.

در منطقه گلستان اهواز، در خیابان فروردین و در کنار ساختمان اداری شرکت دز آب، خوابگاهی دانشجویی وجود دارد که متعلق به دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز است و خوابگاه صدف نام دارد؛ خوابگاهی که تا کنون مأمن صدها دانشجوی آینده ساز این سرزمین بوده است. وقتی به دیوار این خوابگاه نگاه می کنی می بینی بر کتیبه سر در ورودی خوابگاه بعد از ذکر آیه شریفه "اولئک یسارعون فی الخیرات و هم لها سابقون" (اینان در کارهای نیک بر یکدیگر پیشی می گیرند چرا که رهرو پیشینیان خیّر هستند). چنین حک شده: اهدائی حاج احمد افشار. اینجاست که باز هم متوجه روح بلند این خیّر می شوی و به او آفرین می گویی که با دست و دلبازی و سخاوتی مثال زدنی، میلیون ها و بلکه میلیاردها تومان هزینه ساخت این ساختمان کرده است.

وقتی در گرمای طاقت فرسای خوزستان و دزفول می بینم و می شنوم کسی به نام حاج احمد افشار به فکر گذراندن اوقات فراغت نوجوانان و جوانان دزفولی بوده و بی هیچگونه چشمداشتی (تأکید می کنم بی هیچگونه چشمداشتی) میلیاردها تومان صرف این طرح کرده به او و روح و روانش درود می فرستم. وقتی به عنوان یک دزفولی خبر دار می شوی که در این وانفسای گرانی، بی پولی و تنگناهای بودجه ای کشور در استان های آذربایجان شرقی (نمین)، اردبیل (اردبیل)، فارس (صفاشهر) و سیستان و بلوچستان (زابل)، حاج احمد افشار دزفولی آستین همّت بالا زده و 13 واحد آموزشی (قطعاً باز هم با صرف میلیاردها تومان هزینه) برپا کرده، و به فرهنگ ایران و اسلام خدمت بی شائبه کرده ، بر خود می بالی که با چنین شخصی همشهری هستی. وقتی می بینی که گستره کارهای خیریّه حاج احمد افشار دزفولی مرزهای کشور را در نوردیده و حتی در کشورهای سری لانکا، روسیه، اوکراین و مالی نیز از خوان ثروت خود بی دریغ به نیازمندان کمک کرده، باید به دزفولی بودن، خوزستانی بودن، ایرانی بودن و مسلمان بود خود افتخار کنی. با این اوصاف، باید بپذیریم که "الکاسب حبیب الله" (تاجر و کاسب، دوست خداوند است) برازنده این نیمکرد است که بی تردید نمادی از "ابرار" در فرهنگ اسلامی است:لن تنالوا البر حتی تنفقوا مما تحبون(تا انفاق نکنید به مقام نیکان نخواهید رسید).

سخن کوتاه کنم. با این همه زمینه های تحسین و تجلیل همگانی جالب است بدانیم که روانشاد حاج احمد افشار در پنجاه – شصت سال گذشته حتی یکبار هم حاضر نشد در مجامع رسمی حضور یابد تا از خدماتش در ملاء عام تقدیر شود چرا که قاعدتاً اینگونه افراد خدا اندیش با خدا معامله می کنند. این را هم یادآور شوم که در نیم قرن اخیر حاج احمد افشار اصولاً در دزفول زندگی نمی کرد؛ یا در تهران بود و یا در خارج از کشور و پیگیر تجارت خود، بویژه تجارت چای معروف به "چای احمد" که در دهه های اخیر در سرتاسر کشور نشان تجاری کاملا شناخته شده ای است. اما، باقیات صالحات او بخوبی نشان میدهد که وی قطعاً همواره دل در گروه زادگاهش "دسفیل" داشته است. به همین دلیل، آن مرحوم وصیت کرده بود تا در "دسفیل "و گورستان بقعه رودبند دفن شود، که شد. البته، حضور هزاران شهروند دزفولی در تشییع جنازه باشکوه این نیکمرد نیک اندیش در روزهای پایانی دیماه 1390 خود گواهی بود بر قدرشناسی مردم شهر از دهش های بی اجر و منّت این خیّر گریزان از نام و عنوان.

با این تفاصیل محدود، حال که در آستانه سومین سالگرد درگذشت این خیّر بی نظیر تاریخ دزفول معاصر هستیم پیشنهاد می شود در روزگاری که برای کوچکترین کارها و موفقیت ها به افراد سکه و خودرو اهدا می شود مردم شریف دزفول، فرهنگ دوستان و مسئولین محترم این شهر (امام جمعه محترم شهر، نماینده محترم دزفول در مجلس شورای اسلامی، شهرداری، شورای شهر، اداره اوقاف و امور خیریّه، اداره میراث فرهنگی و گردشگری، اداره ارشاد اسلامی، اداره حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس و سایر نهادهای ذیربط) دست به دست هم داده تا هم به عنوان پاسداشت پایدار و به یاد ماندنی خدمات ستودنی حاج احمد افشار، و نیز شناساندن اینگونه انسان های شریف به نسل امروز و همچنین تشویق و ترغیب سایر عزیزان نیکوکار این شهر و دیار، تندیسی از ایشان ساخته و در یکی از میادین مرکزی شهردزفول نصب کنند.

بی تعارف بگویم: به بیمارستان بزرگ نمازی شیراز بروید تا ببینید چطور هموطنان شیرازی در ورودی این بیمارستان تاریخی شهر خود، مجسمه بنیانگذار آن روانشاد حاج محمد نمازی را نصب کرده اند، و برایش فاتحه می خوانند. و صد البته که نصب تندیس بزرگان علم، ادب، فرهنگ، تاریخ و جنگ تحمیلی هم ضرورتی است کاملاً بدیهی، هم کاملاً اساسی و هم کاملاً رایج در سرتاسر این کشور پهناور.

در پایان به لهجه و سنت پسندیده مردمان دزفول برای روانشاد حاج احمد افشار، تقاضای "رحمت بید" (ذکر فاتحه) دارم. راهش جاودان و پر رهرو باد.»