بیکاری در بازار کار ایران در حال حاضر به یکی از پُرچالش ترین مسائل کشور در بخش داخلی تبدیل شده و دولت ها در سال های گذشته تلاش کرده اند برای خروج از وضعیت نامناسب اشتغال جویندگان شغل، چاره ای بیاندیشند.

طرح های فراوانی از پرداخت وام های خوداشتغالی، اجرای طرح بنگاه های کوچک زودبازده، مشاغل خانگی و مباحثی از این دست نیز با صرف میلیاردها تومان از منابع بانکی به اجرا گذاشته شد اما حاصل باقی بودن معضل بیکاری در کشور و وجود چند میلیون نفر بیکار است.

تا دو دهه قبل اگر در خانواده ها بیکاری وجود داشت، دست کم افراد تحصیلات عادی داشتند و اغلب در حد و حدود دیپلم درس خوانده بودند که می توانستند در رشته های مختلف شغلی داوطلب حضور باشند، اما حالا شرایط عوض شده و کشور با کارجویانی مواجه است که بین دو تا 6 سال و بعضا تا مقطع دکترا در دانشگاه ها درس خوانده اند و در جستجوی شغل به سر می برند.

بنابراین کشور در شاریط فعلی با تیپ خاصی از بیکاران مواجه است که اساسا به مشاغل ساده و فیزیکی و به قولی سطح پایین فکر نمی کنند و در نقطه مقابل دلباخته مشاغل لوکس، مدیریتی، اسم و رسم دار و با عناوین زیبا هستند.

این مسئله باعث شده تا امروزه هزاران فرصت شغلی ساده و اتفاقا پُردرآمد کشور در اختیار اتباع بیگانه قرار بگیرد و کارجویان ایرانی در سودای دستیابی به فرصت های شغلی دارای شأن اجتماعی، عمر بگذرانند.

کارشناسان بازار کار می گویند هرچقدر فاصله بین اتمام تحصیلات دانشگاهی و ورود به بازار کار بیشتر شود، هزینه بیکاری افراد نیز بالا می رود. به عبارتی فارغ التحصیلانی که با اندک اندوخته ای از دانشگاه ها به امید یافتن شغلی مناسب فارغ التحصیل شده اند، حالا وقتی به در بسته بازار کار می خورند همان اندوخته ناچیز دوران دانشگاه را که امکان داشت بتوان از آن در اقتصاد کشور بهره برد را نیز از یاد می برند.

بنابراین افزایش فاصله زمانی اتمام تحصیلات دانشگاهی تا زمان ورود به بازار کار، هزینه های دوباره ای را نیز به کشور تحمیل خواهد کرد. به عنوان نمونه فردی که در دانشگاه در رشته کامپیوتر یا پرستاری تحصیل کرده و امروز امکان ورود به بازار کار را ندارد، هرچقدر زمان طولانی تری صرف شود تا این فرد بتواند جذب بازار کار شود از آنسو داشته های دانشگاهی وی نیز فراموش می شود و افراد در زمانی که بتوانند شغلی برای خود دست و پا کنند، هیچ چیز با ارزشی برای عرضه ندارند و یک نیروی کاملا فاقد تجربه خواهند بود.

دولت تدبیر و امید امیدوار است بتواند از طریق اجرای بسته خروج از رکود، علاوه بر به حرکت در آوردن چرخ های اقتصاد؛ رونقی نیز در بازار کار کشور ایجاد شود. راه اندازی ظرفیت های خالی بنگاه ها، استفاده از سرمایه های خارجی و داخلی در خدمت تولید، افزایش بهره وری و تقویت نقدینگی و سرمایه در گردش واحدها می تواند تغییرات مثبتی را در بازار کار کشور رقم بزند.

علی ربیعی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در نشست مشترک کمیسیون ویژه رسیدگی به لایحه رفع موانع تولید مجلس از نمایندگان خواست تا برای رفع معضل بیکاری با ایجاد صندوق اشتغال موافقت کنند و مجوز ایجاد این صندوق را بدهند.

ربیعی در کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس گزارش داد که در حال حاضر 6 میلیون نیروی انسانی بیکار در کشور وجود دارد که 7 میلیون نفر دیگر نیز به آن اضافه خواهد شد.

وی در این باره به نمایندگان هشدار داد و بیان داشت: اگر برای رفع مشکل بیکاری برنامه ریزی نکنیم، قطعا دچار مشکل می شویم.

وزیر کار همچنین به لزوم رشد اقتصادی متوسط سالانه 7 درصد اشاره کرد و گفت: در سنوات قبل رشد اقتصادی کشور منفی بود و در حال حاضر به صفر رسیده و به سمت مثبت حرکت می کند و هرچه کمتر از 7 درصد باشد، از مهار اشتغال عاجز خواهیم بود.

وی با بیان اینکه اگر کاری نکنیم در افق 1400 تعداد بیکاران به 10 میلیون نفر می رسد و این عدد خوبی نیست و بسیار خطرناک است، گفت: عمده واجدان شرایط کار، فارغ التحصیلان دانشگاهی اند که 40 درصد آنها خانم هستند.