پنج سال از ثبت سازههای آبی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان یکی از قدیمیترین اسناد دانایی ایران میگذرد. اما در حالی که این میراث همه مردم جهان در بیتدبیریهای محلی رو به زوال است.
به گزارش خبرانلاین، پنج سال از ثبت سازههای آبی شوشتر در فهرست میراث جهانی یونسکو به عنوان یکی از قدیمیترین اسناد دانایی ایران میگذرد. اما در حالی که این میراث همه مردم جهان در بیتدبیریهای محلی رو به زوال است، دستگاه متولی برای سالروز ثبت جهانی شوشتر اقدام به برگزاری جشن کرده است. این در حالی است که همه فعالان در حوزههای گوناگون میراث فرهنگی به تجربه میدانند که در این نوع برنامهها اشارهای به مسائل اساسی از قبیل، رانش خانه مرعشی، جمع آوری فاضلابها از نهر گرگر، امحاء خانههای خریداری شده مشرف به آبشارها، ساماندهی بند میزان، نظافت محیطی در پل شادروان و بند خاک، استحکام بخشی و جلوگیری از ریزش برخی از سازههای آبی نمیشود.
به عقیده فعالان حوزه میراث فرهنگی در خوزستان در حالی که شرایط در آثار تاریخی شوشتر به این وضعیت درآمده است پایگاه جهانی سازههای آبی تاریخی شوشتر به برگزاری برنامههای تبلیغاتی از جمله جشنواره غذا میپردازد و این به نحوی بیاعتنایی به افکار عمومی است. با وجود آن که پس از ثبت جهانی هر اثر تاریخی، مدیران آن مجموعه متعهد به مدیریت و حفاظت از آن اثر میشوند اما پس از گذشت پنج سال از ثبت جهانی سازههای آبی شوشتر و در آستانه نخستین جشن سالروز ثبت جهانی این آثار تاریخی، آنچه که از میراث جهانی شوشتر باقی است محل دفع فاضلابها و زبالههاست. فضای زیبای روبروی چشمه که با سلیقة تمام برای برپایی مراسم آیینی انتخاب شده بود ، تبدیل به جایی برای سر ریز و دفع فاضلابهای منازلی شده، که نه تنها بدون مجوزو خلاف قانون بنا شده اند، بلکه حتی به حریم منظری بنا آسیب رسانده، و اصالت وموجودیت بنا را خدشه دار کرده است. خاصیت اسیدی این فاضلابها گام بلندی را در فرسایش این بنا در طی سالهای اخیر برداشته، ونه تنها درخت کهنسال صدر کنار غار را که زمانی محترم و مکانی برای بستن دخیل و روشن کردن شمع بود خشکانده، بلکه خاطرة قداست محل را نیز از یادها برده است. وضعیت بنای توکمری نیز بهتر از این نیست و آسیبی که بر نقوش روی دیوارههای داخلی بنا وارد شده قابل جبران نخواهد بود؛ درون بنا محلی برای تجمع اوباش و اراذل گشته و بوی تعفّنی که فضای اتاق را پر کرده حتی نزدیک شدن به بنا را با مشکل مواجه می کند. مسئولیت این وضعیت با کیست؟ شاید با مسئولین شهری که خود نیز نسبت به ارزش این بنا بی اطلاع هستند. ساخت و سازهای غیر مجاز منازل مسکونی بدون بررسی شرایط بهداشتی و کانال کشی فاضلاب و دفن امواتی که در این منطقه و در بالای بنای سوزنگر در گلزار صورت می گیرد و باعث آلودگی سفرههای زیرزمینی آب می شود تنها بخشی از بی توجهی دستگاههای شهری در خصوص این منطقه تاریخی است. در پرونده ثبت جهانی شوشتر 13 اثر از این پهنه تاریخی به ثبت رسیده اما همه تلاشها برای تحقق ثبت این میراث جهانی مانع نمیشود که یونسکو با توجه به اوضاع مدیریتی و حفاظتی یک اثر، آن را در فهرست آثار تحت خطر قرار ندهد و پس از آن از فهرست میراث جهانی خارج نکند و نشان میراث جهانی را از این کهنشهر ایرانی بازپس نگیرد. اکنون باید دید مدیران منطقهای و کشوری میراث فرهنگی، میتوانند از باقی ماندن این آثار به ویژه آثاری که مورد بیمهری و زوال قرار گرفتهاند، از جمله سازههای آبی شوشتر، در فهرست آثار جهانی پاسداری کنند؟