بیکاری،عاملي‌ در جلوگیری‌ از ارتقا نرخ‌ باروری

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: یکی از مشکلات موجود در حوزه ارتقای  باروری، وجود 3 میلیون زوج نابارور در کشور و تحت پوشش بیمه نبودن خدمات درمان ناباروری به طور کامل است.

دکتر محمداسماعیل مطلق در نشست منطقه‌ای رویکردهای ارتقای نرخ باروری که امروز، یکشنبه (4 خردادماه) در مرکز بهداشت خوزستان برگزار شد، اظهار کرد: نمودار نرخ باروری از سال 1351 تا 1389 و تقریبا در سال 90 و 91 مقداری شیب آن افقی است. بیشترین نرخ باروری مربوط به سال‌های 60 تا 62 که 6.8 بوده است و پس از آن شیب رو به پایین آمد و در سال 71 که قانون تنظیم جمعیت خانواده به تصویب رسید، انتظار می‌رفت نرخ باروری 3.3 حفظ شود ولی می‌بینیم که شیب آن تا سال 1380 پایین‌تر آمد.

وی ادامه داد: نرخ باروری، تعداد متوسط فرزندانی که یک زن به دنیال می آورد، تعریف می‌شود که اکنون نرخ باروری به طور میانگین در کشورمان 1.8 است. وقتی که کشوری میزان نرخ باروری آن پایین‌تر از 3 باشد، از نظر جمعیت شناسان و بهداشت جهانی این موضوع یک تهدید گفته می‌شود و از نظر وزارت بهداشت نیز تهدید سلامت به حساب می‌آید. ما که متولی سلامت در کشور هستیم باید اقداماتی انجام دهیم که میانگین باروری در کشور بالای حد جایگزینی یعنی بالای 2 برسانیم که برای این امر باید چالش‌های موجود در این زمینه را شناسایی و مورد بررسی قرار دهیم.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عنوان کرد: یکی از چالش های موجود در مسیر ارتقای نرخ باروری، افزایش سن ازدواج است. در سال 1345 سن ازدواج خانم ها 18.4 و آقایان 25 سال بود است . این در حالی است که در سال 1390 سن ازدواج در خانم‌ها به 23.4 و در آقایان به 27 سال به طور متوسط افزایش یافت. سن باروری در سال‌های گذشته 18 سال بوده که با افزایش سن ازدواج تا سن 25 بالاتر افزایش یافت و با این شرایط بهترین سن باروری را از دست می‌دهیم.

مطلق افزود: خانمی که در سن 25 تا 30 سالگی ازدواج می‌کند بهترین سن بارداری را از دست می‌دهد. با توجه به اینکه بیش از 11 میلیون نفر دختر و پسر در آستانه ازدواج هستند، می‌توان گفت: که بخش اعظمی از این افراد در سنین مناسب ازدواج و باروری هستند.

وی خاطرنشان کرد: روند ازدواج در سال 1385 تا سال 1392 روند خوبی نیست. به طور نمونه در مقایسه این روند بین سال‌های 92 و 91 می‌بینیم که در سال 91 تعداد 829 هزار و 968 ازدواج و در سال 92 تعداد حدود 774 هزار ازدواج در کشورمان صورت گرفته که این مقایسه نشان می‌دهد ازدواج در سال 92 به تعداد 60 هزار مورد نسبت به سال 91 کاهش پیدا کرد که این نیز یکی دیگر از چالش‌های پیش روی ارتقای نرخ باروری در کشور است که بیشتر به مواردی از جمله اشتغال، درآمد و مسکن مربوط می‌شود.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: اشکال دیگری که در حوزه ازدواج و همچنین از چالش‌های ارتقای نرخ باروری، فاصله طولانی بین ازدواج و تولد اولین فرزند و فاصله طولانی بین تولدهای بعدی فرزندان است که اکنون به طور میانگین فاصله ازدواج تا تولد اولین فرزند 3.5 سال است و فاصله تولد فرزند اول تا دوم حدود 5 سال و 4 ماه است. این فواصل مشکلاتی را برای خانم‌ها ایجاد می‌کند.

مطلق اظهار کرد: روند طلاق نیز در کشور در بررسی ای که در سال‌های 85 تا 92 انجام شد، در این سال‌ها روند طلاق در کشور صعودی بود. البته در برخی استان ها نرخ طلاق 6 به یک بوده که به ازای هر 6 ازدواج یک طلاق رخ می دهد و در برخی استان ها نیز 3 به یک است.

وی بیکاری را نیز یکی دیگر از عوامل موثر در جلوگیری از ارتقای نرخ باروری در کشور دانست و گفت: بیکاری در کشور مشکلاتی در حوزه اشتغال، درآمد و مسکن ایجاد می‌کند و این مشکلات ازدواج و باروری را تحت تأثیر قرار می دهد.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدیریت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عنوان کرد: آماری که از زوج‌های نابارور در کشور وجود دارد، را بیشتر زوج‌هایی تشکیل می‌دهند که دارای فرزند نمی‌شوند ولی تمایل به داشتن فرزند دارند و درصد کمتری از این آمار زوج‌های دارای ناباروری ثانویه هستند. از آنجا که خدمات درمان ناباروری به طور کامل تحت پوشش بیمه نیست و این مشکلاتی را ایجاد کرده که تلاش می‌کنیم خدمات درمان بیشتری را تحت پوشش بیمه قرار دهیم.

مطلق افزود: البته باید توجه داشته باشیم که 0.5 درصد جمعیت کشور مبتلا به هپاتیت C، 90 هزار نفر مبتلا به ایذر که 27 هزار مورد شناخته شده‌اند و میزان ابتلا به ایذر از طریق تماس جنسی (البته منظور تنها روابط غیرشرعی نیست) از مرز 30 درصد گذشته است.

وی گفت: با این شرایط چه باید کرد که نرخ باروری در کشور ارتقا یابد؟ اگر بتوانیم 10 درصد فوت همسر را به هر دلیلی از جمله بیماری و سوانح رانندگی، کاهش دهیم، اگر بتوانیم 10 درصد طلاق را با آموزش‌های پیش از ازدواج و آموزش مهارت‌های زندگی کاهش دهیم و اگر بتوانیم شرایط لازم را فراهم کنیم که 10 درصد افراد مجرد در کشور ازدواج کنند، میزان باروری کل کشور 2.65 درصد افزایش خواهد یافت.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده، و مدارس وزارت بهداشت به جمعیت سالمند کشورمان اشاره کرد و گفت: 8.2 درصد جمیعت ایران سالمند است که معادل 6 میلیون و 890 هزار نفر است. در کشور استان هایی که جمعیت سالمند آنها بیشتر از است در راس استان گیلان قرار دارد و پس از آن استان‌های مرکزی، مازندران، آذربایجان شرقی، خراسان، همدان، اصفهان، کرمانشاه، زنجان و اردبیل قرار دارند که جمعیت سالمند آنها از میانگین 8.2 کشور بیشتر است.

مطلق اظهار کرد: استان‌هایی که جمعیت سالمند آنها از 8.2 میانگین کشوری کمتر است، استان‌های جوان شمار می‌روند که جوان‌ترين استان کشور، سیستان و بلوچستان است و استان‌های هرمزگان، بوشهر و خوزستان در رده‌های بعدی قرار دارند.
 
وی عنوان کرد: اگر شرایط لازم برای ارتقای نرخ باروری فراهم نشود تا 20 سال آینده کشور پیری خواهیم داشت.