مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: وظیفه دامپزشکی در دو جهت کمک به تولیدات و فراورده‌های دامی و در جهت کنترل بهداشت دامی تعریف می‌شود. مواد پروتئینی با منشا دامی به عنوان مهمترین بخش سفره مردم بسیار حايز اهمیت است و طیف گسترده‌ای از انواع دام‌های کوچک، بزرگ، آبزیان، طیور، ماکیان و پرندگان وحش و سایر حیوانات آزمایشگاهی را شامل می‌شود.

دکتر مصطفی کنارکوهی اظهار کرد: کنترل بهداشتی نیز در ابعاد مختلف از جمله بیماری‌های مشترک بین انسان و دام که شامل حداقل 800 مورد بیماری است، انجام می‌شود. با توجه به این دو وظیفه مهم دامپزشکی، این نکته بسیار حايز اهمیت است که هیچ گاه نمی‌توان بهداشت را فدای اقتصاد و یا اقتصاد را فدای بهداشت کنیم.
 
وی ادامه داد: انجام صحیح وظیفه دامپزشکی نهایتا منجر به تامین بهداشت جامعه می‌شود؛ بهداشت دام، بهداشت جامعه را به دنبال خواهد داشت.

مدیرکل دامپزشکی خوزستان تصریح کرد: در دوران هخامنشی دام‌پزشکان، پزشک نیز بودند چون در آن زمان‌ها به این نتیجه رسیدند که فیزیولوژی و عوامل بیماری یا پاتولوژی بیماری‌های بین انسان و دام آن‌چنان تفاوت خاصی ندارد و اگر اساس و پایه دامپزشکی را از همان زمان بدانیم در می‌یابیم که دام‌پزشکی به قدمت تاریخ تمدن کشورمان است.

کنارکوهی افزود: علم نوین دامپزشکی بسیار گسترده است. حدود 400 سال پیش اولین کلاس‌های آموزشی دامپزشکی در دنیا در فرانسه برگزار شد و دامپزشکی نوین در ایران به حدود 100 یا 200 سال پیش بر می‌گردد که با تاسیس اولین آموزشگاه (دبیرستان) دامپزشکی توسط اتریشی‌ها و آغاز و سپس از آن نیز دانشکده دامپزشکی تهران تاسیس شد و اکنون حدود 16 دانشکده دامپزشکی در کشور فعالیت می‌کنند.

وی ادامه داد: دامپزشکی در 2 بخش اجرا و آموزش و پژوهش تعریف می‌شود. در بخش آموزش دانشکده‌های دامپزشکی به تامین و تربیت نیروی انسانی مورد نیاز جامعه در این عرصه اقدام می‌کنند و در بعد پژوهش نیز بسیاری از تحقیقات در کشور و دنیا بر پایه‌های پژوهشی و آزمایش به روی حیوانات مورد نظر بوده و رضایت آزمایش‌ها روی انسان انجام می‌شد. به نوعی پژوهش در این عرصه پر رنگ است که تحقیق در مورد یک گونه خاص بیماری‌زا، میکروبی، ویروسی و ... توسط ده‌ها استاد دانشکده، به سلامت جمعیت انسانی کمک می‌کند.

مدیرکل دامپزشکی خوزستان اظهار کرد: در بعد اجرا نیز کشور ایران با سایر کشورهای دنیا یک تفاوت جزئی دارد، ما در ایران بیشتر پیرامون دام‌های حلال گوشت، فعالیت‌های تولیدی و بهداشتی خود را انجام می‌دهیم و کار به شکل دیگری در کشورمان تعریف می‌شود.

کنارکوهی عنوان کرد: سازمان جهانی بهداشت آخرین شنبه ماه آوریل را به نام روز جهانی دامپزشکی نامگذاری کرده است و هر ساله شعاری را برای این روز تعیین می‌کند. البته روز ملی دامپزشکی در کشور ما 14 مهر است. سازمان جهانی برای روز جهانی دامپزشکی شعار "یک بهداشت یک دنیا، از طریق رفاه حیوانی" را تعیین کرده است. با توجه به اهمیت رفاه حیوان در سلامت فراورده های گوشتی و در نهایت سلامت انسان مصرف کننده، این موضوع بسیار مورد توجه قرار گرفت.

وی افزود: موضوع شعار امسال سازمان جهانی بهداشت شاید از سال‌ها قبل در کشور ما بسیار مورد توجه قرار گرفته بود. شعار امسال به نوعی در بر گیرنده کلیه فعالیت های ما در زمینه پژوهشی و اجرایی است و ما سعی می‌کنیم فعالیت های آینده خود را با این محوریت و بر اساس سیاست‌های سازمان دامپزشکی انجام دهیم و پله به پله جایگاه دامپزشکی استان را در جهت ارتقای سلامت دام و سلامت انسان بالا ببریم.

مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: دو وظیفه بهداشت دام در زمان حیات و پس از آن بر عهده سازمان دامپزشکی است و حیوانات اصلی شامل نشخوار کنندگان، زنبور عسل، کرم ابریشم، ماهی یا آبزیان هستند. دامی که به نوعی در چرخه اقتصاد کشور وجود دارد، از بدو تولد تا بعد از کشتار مسئولیت سلامتی آن بر عهده سازمان دامپزشکی است و سازمان دامپزشکی نیز در کشور اقدامات بسیاری در جهت حفظ سلامتی دام و در نهایت سلامتی انسان انجام داده است.

کنارکوهی اظهار کرد: یکی از اقدامات مهم در این جهت، احتمال انجام ردیابی و شناسایی دام هاست. این امر از سال گذشته در دستور کار سازمان قرار گرفت و روند کار به این صورت است که هر دامی که به دنیا می‌آید تا پایان زندگی آن ردیابی و سلامت آن مورد ارزیابی قرار داده می‌شود. این اقدام با نصب پلاک های مخصوص انجام می‌شود که کار از امسال به طور سراسری در کشور آغاز می‌شود. یکی از مزیت‌های این عملیات کنترل دام‌های قاچاق و پیگیری سوابق بهداشتی دام در کشور است. همچنین بیماری‌های مختلفی از جمله بیماری‌های مشترک بین انسان و دام و بیمار مختص دام نیز با این اقدام شناسایی و کنترل می‌شوند.

وی افزود: از جمله بیماری‌هایی که مختص دام است می‌توان به بیماری سل و تب مالت در نشخوارکنندگان اشاره کرد. که ایمن‌سازی دام‌ها در برابر این بیماری‌ها با اقداماتی که انجام شده است، صورت گرفت.

مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: بیماری مشمشه از جمله بیماری‌های مشترک بین دام و انسان است که از تک ثمی‌ها به راحتی به انسان منتقل می‌شود. در صورت انتقال به انسان نیز با توجه به نوع میکروبی که وجود دارد و نبود یک درمان خاص برای آن، موجب مرگ انسان می‌شود. بر همین اساس سالانه جمعیت تک ثمی‌ها در کشو تحت کنترل قرار می‌گیرد.

کنارکوهی به برگزاری مسابقات سوارکاری اشاره کرد و گفت: این گله‌مندی در استان وجود دارد که بعضا علی‌رغم مکاتباتی که با مسئولان استان و همچنین برگزار کنندگان مسابقات سوارکاری داشتیم و بایستی برای کنترل اسب‌های مسابقات به خصوص اسب‌هایی که از خارج از استان وارد می‌شوند، همکاری کنند ولی عمدتا این اتفاق نمی افتد. چون احتمال انتقال بیماری از دام به انسان و عواقب جبران ناپذیر آن وجود دارد لذا می طلبد که همکاری های لازم از این پس صورت بگیرد و بدون هماهنگی این مسابقات انجام نشود تا با چالش های فراوان و مشکلات مختلف مواجه نشوند و انتظار داریم قبل از برگزاری مسابقات در جهت کنترل بیماری های مهلک بین دام و انسان حیوانات تحت نظارت بهداشتی قرار بگیرند.

وی به بیماری CCHF اشاره کرد و گفت: این بیماری به واسطه انگل‌های خارجی از دام به انسان منتقل می‌شود. همچنین بیماری تب برفکی نیز یکی دیگر از بیماری مهلک است که خسارت اقتصادی بسیار زیادی به بار می‌آورد. به همین منظور از 10 سال پیش طرح کنترل بیماری تب برفکی با انجام سالیانه 3 بار واکسیناسیون عمومی آغاز شد و در سال‌های اخیر به 2 بار در سال کاهش یافت و تا حدودی این بیماری کنترل شد.

مدیرکل دامپزشکی خوزستان عنوان کرد: چون تردد دام در سطح کشور و همچنین بحث قاچاق و ورود غیرقانونی دام از مرزهای کشورمان وجود دارد، اگر این ایمن سازی نباشد صفت دامپروری را با چالش بسیار بزرگی روبرو می کند.

کنارکوهی افزود: از 6 اردیبهشت ماه نیز فاز سی و یکم کنترل تب برفکی آغاز و به مدت 15 روز انجام می شود. برخی بیماریها مانند تب کریمه کنگو و میازیس نیز از جمله بیماریهای دامی است که با انجام اقدامات مناسب در صدد کنترل آنها برآمدیم.

میازیس در سال گذشته به صورت اپیدمی در شوش شروع و در قالب سم پاشی دام ها کنترل شد. البته با توجه به بارش ها و احتمال بروز مجدد این بیماری، تله گذاری هایی انجام شد که تاکنون بسیاری از مگس های میاز در این تله ها گرفتار شدند البته این اقدام با هزینه های زیادی در حال انجام است ولی ارزش آن را دارد که در حفظ دام ها مؤثر بوده است.

وی ادامه داد: بیماری تب سه روزه نیز از بیماری‌های دیگری است که خسارت زیادی با بروز آن متوجه دام ها می شود و سال گذشته نیز در محدوده بهبهان مشاهده شد. نگرانی از این بابت وجود دارد که چون عامل بیماری از طریق پشه منتقل می شود، امسال نیز مجددا این اتفاق رخ دهد. که سعی شد علیرغم کمبود واکسن، تمهیداتی برای حفظ سلامت دامها اندیشیده شود.

مدیرکل دامپزشکی خوزستان در خصوص آزمایشگاه های تشخیص در استان گفت: آزمایشگاه ابزار اصلی را بر تشخیص بیماری ها و سلامت مواد غذایی است و خوشبختانه آزمایشگاه مرجع دامپزشکی استان یکی از معتبرترین آزمایشگاه های کشور و با دارای ابزار آلات استاندارد است.

با توجه به اینکه 95 درصد نهاده های دامی از بندر امام(ره) به کشور وارد می شود، وظیفه اصلی ما تشخیص سالم بودن نهاده ها از لحاظ فیزیوشیمیایی و همچنین میکروبی مورد بررسی قرار میگیرند.

کنارکوهی گفت: آزمایشگاه مرجع دامپزشکی در اهواز است که بسیار معتبر و دولتی است. همچنین سه آزمایشگاه بخش خصوصی در اهواز، یک آزمایشگاه بخش خصوصی در هفتگل و یک آزمایشگاه بخش خصوصی نسبتاً مجهز در شوشتر قرار دارد که وظیفه تشخیص بیماری های دام و طیور را بر عهده دارند.

وی افزود: همه بیماریهایی که ثبت شدند در آزمایشگاه های ما قابل تشخیص هستند. همچنین عوامل سقط جنین نیز که تشخیص آنها بسیار پیچیده است در آزمایشگاه مرجع ها انجام می شود. البته آمار ثابتی نمی توان از مراجعه به آزمایشگاه ها ارائه داد چون این آمار شناور است.

کنارکوهی اظهار کرد: کنترل فراورده های دامی طیف گسترده ای از کار را به خود اختصاص داده که شامل تشخیص سلامت عرضه ماهی، مرغ، گوشت مرغ، شیر و گوشت گوساله است. در خصوص شیر خام به لحاظ اینکه پایه اصلی بسیاری از لبنیات است و می تواند در سلامت انسان تأثیرگذار باشد، از 25 سال پیش که میزان بار میکروبی شیر بالای 900 میلیون بوده، با انجام اقدامات شامل آموزش دامداران و استفاده از وسایل فیلتراسیون جهت تصفیه شیر که بعضاً با همکاری شرکت پگاه انجام شد، موفق شدیم تا پایان سال 92، میزان بار میکروبی از 900 میلیون بار میکروبی به 130 میلیون کاهش دهیم و امیداریم با هدف گذاری صورت گرفته، در نیمه اول امسال بار میکروبی شیر را به 70 میلیون برسانیم که یک رکورد محسوب می شود.

وی افزود: این افت بار میکروبی در شیر در برخی استان های برخوردارتر از خوزستان، یک پروسه تقریبا 9 ساله است که در استان خوزستان به مدت 2.5 سال زمان برد.

مدیرکل دامپزشکی خوزستان گفت: در سراسر استان 60 مرکز جمع شیر پیش بینی و برخی نیز احداث شده اند که دارای مسئولین فنی بهداشتی و کنترل کننده هستند. بعضا مشاهده می شود که در جاهایی که مجوز عرضه دیگر لبنیات را دارند، شیر خام نیز عرضه می کنند که این غیر مجاز و غیرقانونی است. امسال نیز در صدد هستیم با عرضه کنندگان شیر خام برخورد شدیدتری صورت بگیرد. چون مردم به غلط تصور می کنند شیرخام به دلیل ارزان بودن و طعم خاص آن، خاصیت بیشتری دارد. در حالی که این گونه نیست.

کنارکوهی در ادامه به اماکن عرضه کننده دام اشاره کرد و گفت: قصابی ها و مرغ فروشی نیز تحت نظارت دامپزشکی هستند و سالانه بازرسی های متعددی از این مراکز صورت می گیرد. امروز کشتارگاههایی که در دنیا برای دام استفاده می شود، صنعتی هستند. صنعتی بودن کشتارگاه ها موجب می شود تنها ارزش اقتصادی دام، گوشت آن نباشد بلکه در اینگونه روش کشتار دام ارزش اقتصادی پیدا میکند و از جزء جزء دام می توان استفاده کرد.

وی عنوان کرد: بابت احداث کشتارگاه صنعتی در استان باید یک کارت زرد به متولیان احداث داد. استان خوزستان در حال حاضر کشتارگاه صنعتی ندارد و کشتارگاه صنعتی اهواز نیز با بالای 95 درصد پیشرفت فیزیکی هنوز به بهره برداری نرسیده است.