انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان (تاریانا) همایش "ژئوتوریسم؛ گردشگری زمین" را همزمان با روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی برگزار کرد.

در این همایش که در محل سالن اجتماعات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان برگزار شد دکتر علی رحمانی (زمین‌شناس) و مهندس عاطفه رشنویی، معاون میراث فرهنگی خوزستان، به سخنرانی پرداختند.

دکتر علی رحمانی گفت: ژئوتوریسم ترغیب زمین‌شناسان و علاقه‌مندان به طبیعت برای بازدید از جاذبه‌های زمین‌شناسی، معرفی و ثبت پدیده‌های زمین‌شناسی، حفظ محيط زيست زمين و چشم‌اندازهاي آن و عدم تغيير و خودداري از دخالت انسان در بر هم زدن چهره زمين است.

این زمین‌شناس افزود: در اين طبقه‌بنديهای زمین‌شناسی، پديده‌هاي زمين‌شناسي بر پايه ارزش آنها براي گروه‌هاي سني و كاري و همچنين گيرايي آنها براي گردشگران درون مرزي و برون مرزي به شش گروه بي‌همتا بودن، تک پدیده استانی، کمیاب بودن، الگو و شناساگر، چندگونگی و نونده تقسيم شده است.

رحمانی در بخش معرفی ژئوتوریسم خوزستان به سایت‌های گردشگری زمین‌شناسی مناطق نفتخیز اشاره کرد و اظهار داشت: گاه ژئوسایت‌های منحصرا طبیعی هستند که حاصل تراوش و خروج مواد هیدروکربوری به سطح زمین می‌باشند مانند چشمه‌های نفت، گاز و قیر طبیعی یا ژئوسایت‌های متاثر از شرایط طبیعی زمین‌شناسی و عوامل انسانی که تاریخ و سرگذشت پر فراز و نشیب صنعت عظیم نفت را در مراحل مختلف اکتشاف، حفاری، تولید و توسعه را مانند چاه شماره یک خاورمیانه نشان می‌دهد.

این زمین‌شناس بیان کرد: در گروه دیگر ژئوسایت‌هایی مرتبط با پیداش، توسعه، اثر و کاربردهای نفت و حفاری وجود دارد که از نظر متخصصین ژئوتوریسم به عنوان ژئوسایت‌های ثانویه معروف می‌باشند. از جمله این سایت‌ها می‌توان به انبار مغزه‌های نفتی و خرده‌های حفاری اداره زمین‌شناسی مناطق نفتخیز جنوب اشاره کرد.

رحمانی گفت: از سایت‌های دیگر به تاسیسات نفتی که در گروه توریسم صنعتی قرار می‌گیرد می‌توان اشاره کرد که تنها در صورت همراهی با جاذبه‌های زمین‌شناسی می‌توان آنها را در گروه سایت‌های زمین شناسی- صنعتی مانند پالایشگاه آبادان در کنار رود کارون قرار داد.

وی سپس به ژئوسایت محوطه باستانی کوهساران اهواز که توسط انجمن دوستداران میراث فرهنگی خوزستان شناسایی شد پرداخت و گفت: ژئوسایت زمین باستان‌شناسی کوهساران اهواز به دلایلی همچون قرارگیری در شهر اهواز جنبه‌های آموزشی این اثر به گونه‌ای است که این مکان از نظر آموزشی برای دانش آموزان دانشجویان و اساتید دانشگاهی و محققان داخلی و خارجی ارزش‌های فوق‌العاده‌ای دارد چون در سطح شهر اهواز منحصر بفرد بوده و امکان بازدید از آن برای هر گروه سنی آسان می‌باشد. حتی مهد کودک‌ها و کودکستان‌ها نیز به راحتی می‌توانند از آن دیدن کنند.

وی افزود: کلانشهر صنعتی و نفتی اهواز از نظر زمین‌شناسی در ناحیه فرو افتادگی دزفول گرفته است. این ناحیه عمدتا دشت صاف و هموار و مسطح است و پستی و بلندی کمی دارد و عمده سازندهای آن در زیر زمین قرار دارند و رخنمون ندارند. از این رو تپه‌های بیرون زده مناطق حصیرآباد و آسیه‌آباد یک استثنا و یک نعمت برای علاقه‌مندانی است که سازند آن را از نزدیک مشاهده کنند.

رحمانی یادآور شد: این منطقه نزدیک اداره زمین‌شناسی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب می‌باشد و هر ساله عده زيادي از سایت مغزه‌ها و آزمایشگاه این اداره ديدن می‌کنند. بنابراین این ژئوسایت می‌تواند در برنامه گردشگری آنها نیز قرار گیرد.

این زمین‌شناس اظهار داشت: این ژئوسایت بخشی از پارک کوهستانی کوهساران اهواز با امکانات تفریحی و گردشی خوب می‌باشد. بنابراین تمام کسانی که به پارک می‌آیند نیز می‌توانند این مکان دیدنی را تماشا کنند.

کارشناس ارشد زمین‌شناسی شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب در ادامه به پیشنهادهای خود برای حفاظت از این ژئو سایت پرداخت و گفت: این ژئوسایت ارزش‏های گردشگری فوق‌العاده خاص خود را دارد و با توجه به این که بخشی از پارک کوهستانی کوهساران می‌باشد به مسؤولان مربوطه به خصوص سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، شهرداری اهواز و سایر سازمان‌های وابسته پیشنهاد می‌شود اطراف این مجموعه را پرچين‌کشی کرده و حد و مرز آن را با پارک مشخص كنند.

وی افزود: شایسته است این اثر در فهرست آثار گردشگری قرار گیرد و به طرز صحیح و علمی نگه‌داری شود. همچنین برای بازدید از آن بلیت ورودی و برای مراقبت از آن نگهبان در نظر گرفته شود. به نظر من این مکان چیزی کمتر از تخت جمشید در مرودشت فارس و یا چغازنبیل در شوش خوزستان ندارد.

رحمانی بیان کرد: با توجه به این که هیچ گونه سنگ قبری در این محل مشاهده نشده است جا دارد از نظر باستان‌شناسی بیشتر مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. همچنین دیگر تپه‌های اطراف اهواز از نظر داشتن چنین آثار تاریخی مطالعه و بررسی شوند.

در بخش دیگری از این همایش مهندس عاطفه رشنویی، معاون میراث فرهنگی خوزستان، با اشاره به اهمیت و تاریخچه روز جهانی بناها و محوطه‌های تاریخی و شعار سال 2014 که حفاظت از یادمان‌های تاریخی نام‌گذاری شده است به ذکر برنامه‌های اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خوزستان در حوزه محوطه‌ها و بناها پرداخت.