رشد بی رویه گیاهان آبزی در مناطق مختلف رودخانه دز در سالهای اخیر به حدی شدت یافته که در بخشی هایی از این رودخانه آب به رنگ سبز درآمده و اصطلاحا دچار بیماری اوتروفیکاسیون یا سوپ سبز شده است.

رودخانه دز به عنوان سومین رودخانه پرآب کشور در سالهای اخیر به دلیل بی توجهی دستخوش آلودگی هایی شده که حیات این رودخانه را تهدید می کند.

به گفته رییس کمیسیون کشاورزی شورای اسلامی شهر دزفول ،طبق اصل پنجاهم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حفاظت از محیط زیست که نسل امروز و نسل های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند وظیفه عمومی تلقی می گردد لذا فعالیت های اقتصادی و دیگر فعالیت ها که با آلودگی محیط زیست یا تخریب غیرقابل جبران همراه است ممنوع می باشد.

ماندانا نوین با اشاره به ماده 291 قانون حفاظت و بهسازی محیط زیست مبنی بر ممنوعیت هر عملی که سبب آلودگی محیط زیست شود گفت:منظور از آلودگی محیط زیست پخش یا آمیختن مواد خارجی به آب ، هوا ، خاک یا زمین به میزانیست که برای انسان و سایر موجودات زیان آور باشد.

وی افزود:رشد بی رویه گیاهان آبزی در مناطق مختلف رودخانه دز در سالهای اخیر به حدی شدت یافته که در بخشی هایی از این رودخانه آب به رنگ سبز درآمده و اصطلاحاً دچار بیماری اوتروفیکاسیون یا سوپ سبز شده است.

این عضو شورای شهر دزفول پدیده اوتریفیکاسیون را یکی از جدی ترین تهدیدهای زیست محیطی اکوسیستم های آبی دانست و گفت: اوتریفیکاسیون دلالت بر غنی شدن پیکره آبی به وسیله مواد آلی ورودی و یا روان آب سطحی حاوی نیترات و فسفات دارد که به طور مستقیم رشد جلبکها و دیگر گیاهان آبزی را کنترل می کند به بیان ساده تر اوتریفیکاسیون یک عکس العمل بیولوژیکی است که در پاسخ به ازدیاد ورود مواد مغذی به منابع آبی صورت می گیرد .

وی نیتروژن ، فسفر، نور خورشید و گاز کربنیک را چهار فاکتور اصلی در بروز این پدیده موثر دانست و گفت:عدم وجود هر یک از این موارد موجب محدود شدن پدیده اوتریفیکاسیون می شود و رشد آلگها را محدود می کند البته کاهش دبی رودخانه دز ناشی از کاهش نزولات آسمانی وافزایش رسوبات در بستر این رودخانه نیز از دیگر عوامل موثر است.

خانم نوین گفت:دو عنصر فسفر و نیتروژن عناصر مغذی جهت رشد گیاهان در رودخانه ها هستند و از بین این دو عنصر فسفر از نظر مغذی بودن بیشتر مورد توجه است و می توان از طریق کنترل فسفر رشد گیاهان را کنترل کرد.

این عضو شورای اسلامی شهر دزفول افزود:فسفر در رودخانه ها از منابع خارجی ناشی شده و به شکل معدنی(PO4(3-جذب جلبک و وارد ساختار ترکیبات آلی می شود و وقتی جلبک ها می میرند در طول عمل تجزیه شدن آنها ، فسفر به صورت معدنی آزاد می شود.

با این حال به مرور فسفر از طریق تجزیه مواد آلی ، رسوب شیمیایی به وسیله آهن ، آلومینیوم ، کلسیم و مجاورت با ذرات رس ته نشین می شود لذا برای کنترل اوتریفیکاسیون، فسفر ورودی به رودخانه باید کنترل و کاهش داده شود .

رییس کمیسیون کشاورزی شورای اسلامی شهر دزفول ، فاضلاب های شهری ، صنعتی و کشاورزی را از علل مهم آلودگی آب به نیتروژن نام برد و گفت:فاضلاب خانگی،رواناب سطی، ریزشهای جوی وباران را در بروز این واقعه موثر دانست.

وی اظهار داشت:اوتریفیکاسیون اثرات مخرب زیادی بر روی اکوسیستم های آبی و در نهایت انسان وحیوانات می گذارد که این اثرات را می توان به صورت اثرات بیولوژیکی و فیزیولوژیکی تقسیم بندی کرد .

رییس کمیسیون کشاورزی شورای اسلامی شهر دزفول گفت:یکی از اثرات بیولوژیکی اوتریفیکاسیون این است که کیفیت آب را برای مصارف خانگی، تفریحی و دیگر مصارف خراب می کنند ضمن اینکه جلبک ها در روی سطح آب ایجاد کف کرده که این کف مانع نفوذ اکسیژن به آب شده و باعث مرگ ماهی ها می شود .

وی افزود:بعضی جلبکها نیز مواد سمی آزاد می کنند که این امر موجب ازبین رفتن ماهیها، حیوانات خانگی و پرندگان می شوند .

نوین با اشاره به روشهای پیشنهادی برای کنترل این پدیده گفت:حذف مواد مغذی از فاضلاب و غیر فعال سازی مواد مغذی از جمله این روشها می باشد ضمن اینکه ایجاد تلاطم مصنوعی در رودخانه ها ، استفاده از ماهی های فیتوپلانگتون خوار، جلوگیری از لایه بندی آب در آبهای ساکن، پاکسازی فیزیکی سطح آب از آلگ و استفاده از مواد شیمیایی برای کنترل جلبک ها نیز می تواند به عنوان راه حل جهت پیشگیری از پدیده اوتریفیکاسیون باشد.