ولی الله سیف در سخنرانی پیش از خطبه های نماز جمعه امروز تهران با بیان اینکه مهمترین وظیفه بانک مرکزی تنظیم و اجرای سیاست‌های پولی و اعتباری و حفظ ارزش پول، تسهیل مبادلات بازرگانی و کمک به رشد اقتصادی است، گفت: انتشار پول‌های رایج و تنظیم مقررات معاملات ارزی نیز از دیگر وظایف این بانک تلقی می شود.

رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: این بانک در ایفای وظایف خود و ارزیابی عملکرد براساس قانون عملیات بانکی بدون ربا عمل می کند که از دستاوردهای نظام است. ایران تنها کشوری است که کلیه فعالیت‌های عملیات بانکی را براساس اصول شرع مقدس اسلام انجام می دهد.

سیف تصریح کرد: اصلاح نظام بانکی از طریق استفاده از نظرات کارشناسان امور فقهی به ویژه مرحوم آیت الله رضوانی صورت گرفت و قانون عملیات بانکی بدون ربا تنظیم و از ابتدای سال 63 در حال اجرا است که تاکید آن حذف ربا و انطباق فعالیت‌های بانکی با شرع مقدس است.

وی افزود: شورای فقهی به عنوان یک نهاد مرجع در بانک مرکزی با هدف ترسیم نقشه راه برای حرکت از بانکداری  به سمت اهداف بانکداری اسلامی و بدون ربا وجود دارد و بانک مرکزی مشتاقانه انتقادات و راهکارهای آیات عظام و فقها را در این زمینه می پذیرد.

رئیس کل بانک مرکزی، یکی از اقدامات اولیه بانک مرکزی بعد از انقلاب را ساماندهی وضعیت بحرانی بانک‌ها دانست و افزود: ایران یکی از سه کشوری است که قانون عملیات بانکی مبتنی بر موازین اسلامی را تصویب و اجرا کرده و نظام بانکی براساس عقود اسلامی دنبال می شود.

سیف با بیان اینکه با گذشت زمان و تحولات جدید نظام به تغییراتی در استفاده از ابزارهای مالی جدید وجود دارد، افزود: بانک مرکزی این چارچوب‌ها را بازبینی و بر اساس نیاز اصلاح می کند.

وی، یکی از اقدامات بانک مرکزی را در دوره جنگ تحمیلی، حفظ پایداری اقتصاد برشمرد و اظهار داشت: از طریق انتشار اوراق مشارکت، صکوک، و اعطای خط اعتباری، پرداخت تسهیلات به خسارت دیدگان خشکسالی در بخش کشاورزی و مشارکت در تدوین اعتبارات مورد نیاز در طرح‌های اشتغالزایی و کارآفرینی اقدامات مهمی انجام شده است.

الزام بانکها به تفکیک منابع قرض الحسنه از سایر منابع

رئیس کل بانک مرکزی الزام بانکها به تفکیک منابع قرض الحسنه از سایر منابع و ایجاد سامانه تسهیلات قرض الحسنه ازدواج و پرداخت 125 هزار میلیارد ریال به 5 میلیون فقره تسهیلات ازدواج را از دیگر اقدامات صورت گرفته در بانک مرکزی برشمرد و افزود: همچنین تامین اعتبار خودروهای فرسوده، بازسازی مناطق آسیب دیده از بلایای طبیعی، تامین منابع مسکن جانبازان، آزادگان و خانواده های شهدا؛ مسکن مهر ، استمهال بدهی ایجاد مسکن روستایی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری نیز بخش دیگری از اقدامات بانک مرکزی است.

سیف با بیان اینکه بانک مرکزی در صف نخست مبارزه با تحریم‌های ظالمانه قرار دارد، اظهار داشت: در این راستا تامین نیازهای اقتصاد، حفظ تعادل بازار ارز و کنترل آن دنبال می شود و بانک مرکزی متناسب با تشدید تحریم‌ها، در رویکردهای خود تجدیدنظر می کند.

وی، انجام اقدامات ضروری و رویکردهای نظارتی در بهبود عملکرد بانک‌های کشور و حفظ ثبات مالی را در کنار استفاده از تکنولوژی‌های روز و بومی سازی آن را از اقدامات صورت گرفته در بانک مرکزی دانست و افزود: کنترل ریسک و مخاطرات در شبکه های بانکی و ساماندهی بازار غیر متشکل پولی در کنار بازبینی و اصلاح قوانین برای حفظ و ثبات مالی در اقتصاد هم از دیگر فعالیت‌های بانک مرکزی است.

رئیس کل بانک مرکزی ادامه داد: همزمان با تشدید تحریم‌ها و کاهش درآمدهای ارزی صیانت از آرامش بازارها و حفظ ثبات اقتصادی اهمیت بیشتری یافته و مقام سیاست‌گذار ناچار به رویکردهای جدید در ایفای وظایف خود است. بانک مرکزی متناسب با تغییر اقتصائات، در رویه های خود تجدیدنظر می کند و متناسب با مفاهیم اقتصاد مقاومتی در صورت ادامه و یا تشدید تحریم‌ها، معیارهای حفظ و ثبات مالی در نظام اقتصادی کشور را دنبال می کند.

رفع نگرانی اولیه دولت درباره ذخایر کالاهای اساسی

سیف در ادامه از تامین ارز موردنیاز کالاهای اساسی و نیازهای عمومی به عنوان یکی از اولویت‌های بانک مرکزی سخن گفت و افزود: کاستن از رفتارهای گروهی در بازارهای مالی برای کنترل شتاب تورم و حمایت گسترده از بازار ارز برای تامین ارز مورد نیاز اقتصاد به منظور مقابله با انگیزه های سودجویانه و اعتماد عمومی به ذخایر ارزی کافی متناسب با واردات بلند مدت از اولویت‌های بانک مرکزی است.

وی از تامین نیاز ارزی شرکت بازرگانی دولتی و شرکت پشتیبانی امور دام برای واردات کالاهای اساسی و تنظیم بازار در ماه پایانی سال خبر داد و گفت: ذخیره احتیاطی اقلام مذکور هم اکنون در سطح اطمینان بخشی قرار دارد و نگرانی های اولیه دولت از این بابت مرتفع شده است.

رئیس کل بانک مرکزی، استفاده از ابزارهای گوناگون برای جلوگیری از هیجانات زودگذر و نوسانات در بازار ارز در کنار حمایت از تولید را از برنامه های بانک مرکزی برشمرد و گفت: تامین نقدینگی و تخصیص اعتبار مستقیم و یا تسهیلات خاص و اقدامات مشابه دیگر از وظایف نظام بانکی است.

آغاز لغو بخشنامه‌های متناقض با نیازهای روز تولیدکنندگان

سیف با اشاره به اینکه بانک مرکزی در تعیین نرخ سود تسهیلات به کاهش هزینه های تولید توجه ویژه ای دارد، اظهار داشت: در راستای تسهیل مقررات بانکی، اقدامات وسیعی از جمله بازنگری در مقررات ارزی و حذف قوانین زائد و بخشنامه های متناقض با نیازهای روز حمایت از تولید آغاز شده است.

وی، تامین ارز مورد نیاز واردات دارو و تجهیزات پزشکی و تسهیل در دریافت تسهیلات توسط واحدهای تولیدی در کنار اصلاح بخشنامه تسهیلات کلان و رفع موانع فعالیت صرافی های بانکها و استفاده از آنها به عنوان مجاری نقل و انتقالات ارزی به ویژه در شرایط تحریم را از دیگر اقدامات اصلاحی بانک مرکزی اعلام کرد.

اصلاح ضوابط ممنوعیت خروج بدهکاران کلان بانکی

رئیس کل بانک مرکزی، اصلاح ضوابط ممنوعیت خروج بدهکاران کلان بانکی در جهت تسهیل فعالیت‌های تولیدی را به همراه گسترش بانکداری الکترونیک و ایجاد سامانه های مختلف را مورد اشاره قرار داد و گفت: ابزارهای پرداخت و تعداد تراکنش‌های بانکی افزایش یافته و فعالیت‌ها حکایت از توسعه کمی و کیفی بانکداری الکترونیک در کشور دارد که در مقایسه با کشورهای همسایه از وظیف مطلوبی برخوردار است.

سیف، رشد چشمگیر مبادلات الکترونیکی به پردازش و انتشار آمار یکهزار متغیر اقتصادی از سوی بانک مرکزی نیز سخن گفت و اظهارداشت: هدایت اقتصاد به دوره کاهش تدریجی تورم در راستای خروج فعالیت ها از رکود دنبال می شود.

ثبات نسبی بازار ارز

وی از ایجاد شدن آرامش و ثبات نسبی نرخ‌ها در بازار ارز خبر داد و گفت: بخش عمده فعالیت‌های سفته بازانه از بازار خارج شده و این موضوع بر تصمیم گیری مدیران اقتصادی و بررسی نتایج هزینه و فایده طرح های اقتصادی نیز تاثیر گذاشته و شواهدی از بازگشت مازاد نقدینگی اقتصاد به سمت تولید وجود دارد.

کاهش شتاب تورم

رئیس کل بانک مرکزی با اشاره به آرامش در بازار دارایی ها از کاهش شتاب تورمی سخن گفت و افزود: شتاب تورم از خردادماه امسال که 45.1 درصد بود رو به افول است و این روند تداوم خواهد داشت به نحوی که درصد تغییرات تورم در پایان آبان ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته به 29.6 درصد کاهش یافته است.

سیف با تاکید بر اینکه نرخ تورم در ماه‌های آینده در مسیر کاهش قرار دارد و امید است فشارهای تورمی بر اقشار ضعیف کم رنگ تر شود، اظهار داشت: از شتاب قیمت شاخص بهای اقلام خوراکی و آشامیدنی از آبان ماه به نحو محسوسی کاسته شد.

نرخ غیررسمی دلار در ماه‌های اینده کاهش می‌یابد

وی، کاهش دامنه نوسانات نرخ ارز و ثبات نسبی در این بازار را از دستاوردهای ارزشمند دولت در ماه‌های گذشته برشمرد و افزود: بررسی نرخ غیر رسمی دلار نشان از کاهش تدریجی و منطقی آن دارد که این روند در ماه‌های آینده نیز تداوم خواهد یافت.

رئیس کل بانک مرکزی با تاکید بر اینکه این بانک نسبت به تامین نیازهای ارزی کلاهای اساسی و حفظ ذخایر متعهد است، گفت: حفظ و پایداری بازارها و جلوگیری از امواج جدید سفته بازی از تلاش‌های بانک مرکزی است و بازگشت به نرخ ارز یکسان را در سال آینده به عنوان برنامه کوتاه مدت بانک مرکزی در کنار حذف عوامل مزاحم اقتصادی و تقویت خدمات رسانی بانکها دنبال خواهیم کرد.

سیف به استفاده از ظرفیت‌های بلااستفاده فعلی به عنوان یکی از راهبردهای بانک مرکزی نام برد و تصریح کرد: این بانک به اصلاح نرخ ارز، مهار نرخ تورم و تامین مالی تولید متعهد است و یکی از برنامه های آغاز شده در بانک مرکزی چاره اندیشی برای فعالیت‌های اقتصادی غیر بانک محور است که از این طریق بتوان سهم ابزارهای دیگر را در تامین مالی بدون اینکه تورم جدیدی ایجاد کند را افزایش داد.

تامین مالی 50 طرح عظیم دولتی و غیردولتی با استفاده از منابع خارجی

وی از همکاری با وزارت راه و شهرسازی برای به‌کارگیری راهکارهای جدید برای تامین مالی طرح مسکن مهر اشاره کرد و افزود: بانک مرکزی در راستای ایفای وظایف خود و رونق بخشی به فعالیت‌های اقتصادی ، تامین مالی 50 طرح عظیم دولتی و غیردولتی را با استفاده از منابع خارجی در دست اقدام دارد و از این طریق بسیاری از پروژه های عظیم ملی در گاز، پتروشیمی، نیرو، آب و زهکشی دوباره فعال خواهد شد.

پیشنهاد افزایش سقف وام مسکن روی میز

رئیس کل بانک مرکزی به طرح‌های پیشنهادی بانک مسکن برای افزایش سقف وام ساخت و خرید مسکن اشاره کرد و گفت: این پیشنهادها در نوبت بررسی شورای پول و اعتبار قرار دارد که در صورت تصویب می تواند رونق مناسبی در بخش خرید و ساخت و ساز مسکن ایجاد کند.

سیف به افزایش مطالبات معوق بانکها در سالهای گذشته اشاره کرد و بیان داشت: بانک مرکزی سعی می کند به واحدهای تولیدی در پرداخت مطالبات کمک کند. از سیاست‌های پولی بانک مرکزی در ماه‌های اخیر مهار فشارهای تورمی بود اما از حمایت تولید نیز غافل نشدیم و جلساتی با وزارت صنعت و معاون اول رئیس جمهور برای افزایش توان اعطای تسهیلات بانکها به بخش تولید داشتیم.