مشکلات شهرهای خوزستان و چند پیشنهاد

نمی دانم با این موضوع چقدر موافقید که براي ايجاد تغيير و تحول در شهرهای استان خوزستان هيچ موضوعي و اولويتي بهتر از ايجاد تغيير در نوع نگاه و نگرش مدیریتی و نیز نگاه به نخبگان خوزستاني به يكديگر و نیز لزوم صيانت از منافع استاني در شرايط كنوني بهتر و ضروري تر نباشد !

از طرفی اگر بپذیریم که "شهرنشینی- عبارت است از هنر زیستن انسانها در کنار هم -پس "شهر "محل تبلور هوشمندانه و متفکرانه این هنر است. به عبارتی دیگر "شهر مکانی است که در برگیرنده انبوه انسانها و با افکار ؛عقاید ؛هنرها و ایده های گوناگون شخصی و خصوصی که دارای حقوق مساوی هستند ؛تشکیل شده و رعایت آداب و معروف های جامعه مدنی که تبلور آن در شهرو شهریت همه ساکنان(اعم از شهروند و مسئولان شهری ) باید با کارفرهنگی و رسانه ای تبلور یابد.به عبارتی دیگر تمرین "بیشتر در کنار هم بودن "و "مثبت اندیشی "نسبت به یکدیگر را در سطوح مختلف جامعه خوزستانی تشریح و تبیین نماییم.

آوردن مثال هايي موفق در زمينه مديريت شهري همچون اصفهان شاید دیگر ملال آور باشد ،ولی شايد بدون لحاظ نمودن شرايط و مختصات جغرافيايي ،اجتماعي و تاريخي نمي تواند نتيجه چندان موفقي در برداشته باشد زیرا عامل شایسته سالاری و تجربه و تعهد شهروندان و مسئولان امردر آن سامان همواره بر عدم تخریب و تضعیف نخبگان اصفهانی! جایگاه منزلتی شایسته به شمار می رود.

از سویی دیگر و با نگاهي به كالبد و ريخت شناسي ظاهري جامعه و سیمای شهری(منظر و مبلمان )؛به قولی شهرها امروزه همچون سازمانی در نظر گرفته مي شوند كه لازم است که در راستای آن عنصری برای برنامه ریزی آینده و ارائه امور کنونی قرار گیرد ،این عنصر را می توان مدیریت شهری نامیدو اين مي بايست برمقايسه موارد موفق براساس شباهت ها ي شهري و اقتصادي استوار گردد.

به قول علمی تر ؛مهمترين هدف مديريت شهري را مي توان در ارتقاي شرايط كار و زندگي جمعيت ،در قالب اقشار و گروههاي مختلف اجتماعي و حفاظت از حقوق شهروندان وتشويق به توسعه اقتصادي و اجتماعي پايدار دانست .

در تعریفی ،ديگر مدیریت شهری ،به عنوان الگوی مدیریت و توسعه سکونتگاههای شهری اعم از شهرهای کوچک و بزرگ و مادر شهرها ،مطرح می شود .با این حال هسته فعالیت های بین المللی مدیریت شهرها تحت عنوان ،برنامه مدیریت شهری (ump ) نام برده می شود.

در ادامه موضوع مدیریت شهری در استان می توان به مديريت استراتژيك که به هنر و علم تدوین، اجرا و ارزیابی تصمیمات وظیفه ای چندگانه که سازمان را قادر می سازد به هدف های بلند مدت در سيستم هاي برنامه ريزي و اجرايي آينده نگر برسد ؛ بيش از پيش مطرح و تاكيد نمود.

ولی همانگونه که از این تعاریف استنباط می شود مي بايست در مدیریت هاي موفق سازمانی در استان خوزستان برچندین عامل تاکید می شود :

1- هماهنگ کردن مدیریت مياني و كلان شهري درروند تصميم گيري ها

2- استفاده مطلوب از ايده هاي موفق برنامه ریزان و طراحان شهری در زمينه منظر سازی اصولی

3- شفاف سازي امور مالی وحسابداری واطلاع رساني عمومي عملكردها

4- ايجاد تغيير و تحولات اداري واجرايي براساس شايسته سالاري و اولويت ها ي شهروندان

5- تاكيد بر انجام مطالعات و پژوهش هاي كاربردي ( خروجي مشخص و كارآمد )

6- توسعه براساس دانايي محوري و استفاده از خرد جمعي نخبگان شهری در تمام زمینه و گرایش ها در استانداری و شهرهای خوزستان

۷- انجام تبليغات و اطلاع رساني مناسب استانی و کشوری در باره جذابيت هاي سرمايه گذاري خارجي و داخلي

در همین حال ما بایدمراحل مدیریت استراتژیک که در برگیرنده سه مرحله ذيل است را سرلوحه کارهای خود قرار دهیم :

1- تدوین استراتژی ها ی علمی و عملی

2-اجرای استراتژی ها موفق

3- ارزیابی ها عملکردها(اعلام عمومی و نقدسازنده)

مقصود از تدوین استراتژی این است که ماموریت ها تعیین شود و از طرفي شناسایی عواملی که در محیط خارجی ،سازمان را تهدید می کنند در اولويت مديريت شهري قرار گيرند تا با شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان به تعیین هدف های بلند مدت منجر و با در نظر گرفتن استراتژی ها ی گوناگون و انتخاب استراتژی های خاص جهت ادامه فعالیت برنامه ريزي و به تعيين استراتژي سازماني بپردازند.

مديريت شهري خود در چهارچوب ظوابط و مقررات دانش شهرسازي معني پيدا مي كند و هدف شهرسازي ايجاد محيط هايي است كه سبب تعالي بشر و بروز خصايص عالي او گردد.

حال با این تعریف- استراتژیک های مدیریت شهری می بایست با دید علمی وژرف خویش تهدیدات و فرصت های مشارکت دادن مردم در حتی در مناطق حاشیه نشین را هم با راههای مختلف بیازمایند.

حال می پرسید مدیریت استراتژیک چه مزایایی برای مدیریت شهری در خوزستان به همراه دارد ؟

که در پاسخ باید عنوان کرد که مدیریت استراژیک به سازمان هايی نظیر شهرداریهای استان خوزستان این امکان را می دهد که به شیوه ای خلاق و نوآوردر زمينه جلب مشاركت هاي مردمي با یک فرایند علمی و برنامه ریزی شده اقدام نمايد و برای شکل دادن وسازماندهي خود به صورت انفعالی عمل نکند .

این شیوه مدیریت باعث می شود که سازمان دارای ابتکار عمل باشد و فعالیت هایش به گونه ای در آید که اعمال نفوذ نماید -از منظری دیگری مدیریت استراتژیک در مسایل شهری می تواند منفعت اصلی مدیریت استراتژیک را براي شهر وشهروندان به همراه داشته باشد به طوري كه به سازمان کمک می کند از مجرای ها و روشها ، منظم تر ،معقول تر و منطقی ترين گزینه های مديريت استراتژیک را انتخاب نماید و بدین گونه استراتژی های بهتری را تدوین نماید .

در هرحال تعاریف و معادل سازی های مدیریت ها در اقسام ومدل های مختلفی در کتب و دایره المعارف ها ذکر شده که برخی از آنها قابل تعميم به ساير بخش ها است - ولی تاکید مدیریت های آگاهانه و تحول گرا در فرایند های مختلف مدیریت ها در بین اندیشمندان این علم، گاهی مشترک و نیز در راستای هم می باشند .

مدل سه مرحله ای لوین ؛ایجاد تغییر را به سه بخش تقسیم نمودند.

1-توضیح یا تشخیص مشکل ارباب رجوع

2-اهداف و بررسی مسیر های قابل جایگزین و تعیین مقاصد و اهداف برای اقدام

3-تبدیل مقاصد به تلاش های تغییر عملی

این افراد همچنین اذعان می دارند که مدیران تغییر تنها زمانی از کارایی و اثر بخشی برخوردارخواهند بود که رابطه ای مناسب با سایر کارکنان (که نوعی از تغییرات تاثیر می پذیرند .) برقرار کنند و در حفظ این ارتباط تلاش نمایند .

از طرفی برخی رنج ها هم از جانب شوراها و هم از جانب دولتی ها گریبان شهرهای خوزستان گردیده است که شاکله آن به ناامیدی بدنه و پیکره شهر و شهرداریها از جمله نخبگان سرایت کرده است که مي بايست با همكاري و تعامل يكديگر به مصالح استان و مردم آن بيش از پيش اهتمام ورزند.(در اینده این موضوع را بیشتر باز خواهم کرد)با اين حال ،وظيفه مديريت شهري ؛برنامه ريزي فرهنگی -اجتماعي و اقتصادي براي اعتدال بخشي و توسعه شهري ،جلوگيري از گسترش آثار سو زندگي شبه صنعتي و ممانعت از تبديل شهرهابه روستا شهرها (حاشيه نشينان ) ،بناهاي شهر و رفتار مردم به مثابه يك كالاي اقتصادي است. بايد از تمام فناوريها براي پيشبرد اهداف شهر استفاده كرد.

نکته بسیار مهم در ارتباط با استفاده ازنظر و ايده هاي خبرگان و متفكران حوزه هاي مختلف اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی در حوزه های شهري در استان خوزستان متاسفانه در نزد برخی شوراهای شهر ؛مدیران و مسئولان شهری - استانی به دلایلی که شرح آن در شرایط کنونی به مصلحت نیست!! مورد غفلت و کم توجهی واقع شدند- را مي بايست نوع نگاهها تغییر یابد زیرا اگر دیدگاه انان موفق می بود تاکنون این مشکلات و مصایب بر برخی شهرهای استان کارگر! می شد.

به نظرم اگر امور و كارها بر پايه همدلي همه نیروهای فعال وسالم که دلسوزي براي آينده استان را سرلوحه کارهایشان همراه گرد-ديگر افراد ضعیف و سواستفاده كننده نمي توانند نقش و جايگاهي در اين پروسه داشته باشند.

درآخرپيشنهاد مي گردد با استفاده از فضاي مناسب ؛اجتماعی و رسانه اي در سطح استان و جامعه از فرصت هاي موجود بيشتر استفاده شود؛ از طرفي اين فضاي مثبت به شكوفاي و توسعه شهري ايده آل نزديك ترمي شويم وهم به ترغيب سرمايه گذاران وكاهش ريسك (خطر پذير)جذابيت هاي بي نظيراستعدادهاي ذاتي اين استان كه به موتور توسعه كشور معروف است ، گام هاي بزرگ و ارزنده اي برداريم .

نتیجه گیری اخلاقی :برای رهایی از مشکلات کنونی در زمینه شهر و شهرنشینی به نظرم هم بایددرنوع دیدگاههای خود نسبت به موضوع شهر و شهرنشینی از زاویه و نگاه خوزستانی وهم !وهم اختلافات تمام نشدنی را به حداقل برسانیم و با بزرگ نمایی داشته های مادی و معنوی شهرها و شهروندان با ذوق و صاحب نظر خوزستانی نه با شعار بلکه در عمل- توسعه؛ شکوفایی واقعی و آبرومند شهرهای این سامان در آینده نزدیک شاهد باشیم.

راستی نظر شما دراین ارتباط چیست!

*دانشجوی کارشناسی ارشد شهرسازی گرایش برنامه ریزی شهری