انتشار پوستر برای تبلیغات کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری، از
همان دوره اول در ایران اغاز شد. شیوه ای که تا الان هم قدیمی نشده است.
تلاش برای جلب نظر مردم با انتشار پوسترهای تبلیغاتی، یکی از راههای
رایج و معمول در هر انتخابات است. کاندیداها با پوسترهای تبلیغاتی، هم
می توانند شعارهایشان را معرفی کنند و هم اهداف و برنامه هایشان را.
این گزارش، نگاهی گذرا دارد به تنوع پوسترهای تبلیغاتی انتخابات
ریاست جمهوری در دوره های مختلف این انتخابات در ایران. با کمی دقت در
جزئیات پوسترها می توانید متوجه شباهت شعارها و برنامه ها و البته سیر
تکاملی تنوع در طراحی این پوسترها شوید.
دوره اول:
انقلاب اسلامی ایران پس از تصویب نوع حکومت جمهوری اسلامی، تازه
داشت پا می گرفت و از این رو، بیشترین تعداد نامزدهای ریاست جمهوری در
اولین دوره وارد میدان رقابت شدند. پیروز این رقابت «ابوالحسن بنی صدر»
بود که چندی بعد با رای عدم کفایت سیاسی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و
تایید امام خمینی(ره) از مقام ریاست جمهوری عزل شد و به خارج از کشور
گریخت.شهید «سید احمد مدنی» یکی از رقبای او بود که پوسترش را می توانید
ببینید:
دوره دوم:
با عزل بنی صدر، انتخابات دوره دوم برگزار شد تا مردم «محمدعلی
رجایی» را به عنوان رئیس جمهور انتخاب کنند. یک ماه بعد اما رئیس جمهور
منتخب مردم در فاجعه انفجار دفتر نخست وزیری به شهادت رسید تا دوره سوم
انتخابات ریاست جمهوری زودتر از موعد برگزار شود.
دوره سوم و چهارم:
در بحبوحه جنگ تحمیلی، انتخابات دوره سوم و چهارم ریاست جمهوری در
حالی برگزار شد که کاندیداهای ریاست جمهوری، بیشتر شعارها و برنامه های
خود را براساس شرایط جنگی و معیشتی مردم بنا کرده بودند. حضرت آیت الله
خامنه ای، پیروز هر دو دوره این انتخابات بود. بیشترین درصد آرای مردم به
کاندیدای پیروز هم در این دوره ثبت شد تا رئیس جمهور منتخب، رای حدود 96
درصد مردم را به خود اختصاص دهد.
دوره پنجم و ششم:
دوماه پس از رحلت امام خمینی(ره) در حالی که دوره چهارم ریاست
جمهوری هم به پایان رسیده بود، انتخابات دوره پنجم برگزار شد. رقابت اصلی
کاندیداها در این دو دوره بیشتر بر مبنای سیاستهای اقتصادی می گشت و
رقبای «آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی» انتقاد از سیاست های اقتصادی دولت
حاکم را از جمله شعارهای اصلی شان قرار داده بودند. «احمد توکلی» جدی
ترین منتقد و رقیب هاشمی رفسنجانی در دوره ششم ریاست جمهوری بود.
دوره هفتم و هشتم:
رقابت اصلی در دوره های هفتم و هشتم بر محور توسعه سیاسی یا توسعه
اقتصادی می چرخید. «سید محمد خاتمی» در دوره هفتم، «علی اکبر ناطق نوری»
را جدی تر از 2 رقیب دیگر خود می دید و دوره هشتم هم حضور 8 کاندیدای
ریاست جمهوری، بحث توسعه سیاسی و اقتصادی را داغ نگه داشته بود. خاتمی با
شعار توسعه سیاسی پیروز هر 2 دوره این انتخابات شد.
دوره نهم و دهم:
بازگشت آیت الله هاشمی رفسنجانی به صحنه رقابت انتخاباتی ریاست
جمهوری، پیروزی «محمود احمدی نژاد» در هر دو دوره،شکسته شدن رکورد مشارکت
مردم در دوره دهم انتخابات و البته ماجراهای سال 88 از جمله اتفاق های
مهم انتخابات نهم و دهم ریاست جمهوری بود. دوره نهم با 7 کاندیدا و دوره
دهم با 4 کاندیدا برگزار شد.
دوره یازدهم:
تبلیغات کاندیداهای ریاست جمهوری دوره یازدهم، هنوز به پوسترها و
تراکت ها نرسیده است. اما به نظر می رسد 8 کاندیدای این دوره از انتخابات
ریاست جمهوری، سخت به دنبال طرح های جدید و قابل توجه برای فعالیت های
انتخاباتی شان باشند تا در شرایط فعلی اقتصادی تدبیر بهتری برای معرفی
خود و برنامه هایشان بیندیشند. به ویژه آن که با وجود فرصت های کافی برای
بیان دیدگاه ها و نظرات در صداوسیما و همچنین برگزاری همایش های
تبلیغاتی، پرداخت هزینه های بالای کاغذ و چاپ، راهی جز وامدار شدن
کاندیداها به حامیان مالی شان باقی نمی گذارد.
بی تردید سخنان رهبر انقلاب درباره پرهیز کاندیداها از تبلیغات
پرخرج و بسنده کردن کاندیداها به فرصتهای تبلیغاتی صداوسیما می تواند نقش
مهمی در تغییر رویکرد کاندیداها در تبلیغات انتخاباتی شان باشد.