معاون محیط زیست انسانی خوزستان گفت: خشکسالی و تأمین نشدن حقآبه تالاب هورالعظیم باعث آتشسوزیهای مکرر در بخش عراقی شده و دود آن با وزش باد تا شهرستانهای مرکزی استان رسیده است.
فرهاد قلینژاد معاون محیط زیست انسانی ادارهکل حفاظت محیط زیست خوزستان از تداوم آتشسوزیها در بخش عراقی تالاب هورالعظیم خبر داد و اظهار کرد: از اواخر اسفندماه سال گذشته تاکنون، بهویژه در ماههای اخیر، شاهد بروز حریقهای متعددی در این بخش بودهایم؛ آتشسوزیهایی که در نتیجه ترکیبی از عوامل طبیعی و انسانی شکل گرفته و پیامدهای سنگینی برای استان خوزستان به همراه داشته است.وی افزود: افزایش دمای هوا، کاهش بارندگی، خشکسالی، آتشسوزی خودبهخودی در اثر خشکی بستر و تراکم ریشههای نیزارها، واکنشهای گرمایی ناشی از تصاعد گاز متان، وزش باد شدید و البته عدم تأمین حقآبه بخش عراقی تالاب از مهمترین عوامل گسترش این آتشسوزیهاست.وی افزود: بهدلیل جهت بادهای غالب که از غرب به شرق میوزند، دود ناشی از سوختن نیزارها در عراق بارها تا مناطق مرزی و حتی مرکز خوزستان کشیده شده است؛ موضوعی که باعث افت کیفیت هوا، کاهش دید افقی، بروز مشکلات تنفسی برای مردم و افزایش مراجعهها به مراکز درمانی شده است. در نتیجه، در برخی روزها ادارات دولتی در شهرستانهای مرزی تا مرکزی ناچار به اجرای طرح دورکاری شدهاند.معاون محیط زیست انسانی خوزستان در ادامه با اشاره به نقش سدسازیها و کمبود آب در تشدید بحران گفت: تالاب هورالعظیم سالهاست از نبود حقآبه رنج میبرد. سدسازیهای متعدد در بالادست رودخانه دجله بهویژه در ترکیه و توسعه بیرویه فعالیتهای کشاورزی و شیلاتی در عراق، مانع از ورود آب کافی به تالاب شده است. همین وضعیت خشکی، بستری مناسب برای آتشسوزیهای پیاپی فراهم کرده و در نیمه نخست سال شدت بیشتری مییابد.
قلینژاد درباره مسیر حرکت دود نیز توضیح داد: به دلیل وزش باد غالب از غرب به شرق، دود حاصل از آتشسوزی ابتدا شهرستانهای هویزه و دشت آزادگان را درگیر میکند و سپس تا اهواز پیشروی دارد. در روزهایی که جهت باد از جنوبغربی میشود، شهرهای شادگان، آبادان، خرمشهر و حتی ماهشهر نیز تحت تأثیر قرار میگیرند. بوی نامطبوع و دود غلیظ در این مناطق، نشانهای از گستردگی آتشسوزیهاست.او ادامه داد: افزایش میزان آلودگی ناشی از این حریقها، بسیاری از روزهای تابستان را برای مردم غرب و مرکز خوزستان به روزهایی ناسالم یا حتی خطرناک تبدیل کرده است. ایستگاههای سنجش هوا نیز افزایش شدید ذرات معلق ۲.۵ میکرون را در این بازه زمانی تأیید میکنند.قلینژاد با بیان اینکه پایش میدانی مستقیم در بخش عراقی تالاب به دلیل موقعیت جغرافیایی امکانپذیر نیست، گفت: در حال حاضر، پایشها از طریق تصاویر ماهوارهای و دادههای ایستگاههای سنجش کیفیت هوا در استان انجام میشود. طبق تصاویر ماهوارهای، وسعت آتشسوزیها در شرق و شمالشرق دریاچه امالنعاج از بخش عراقی تالاب به حدود ۲۲ هزار هکتار میرسد. برخی کانونهای آتش کمتر از یک کیلومتر تا مرز ایران فاصله دارند و برخی دیگر تا ۵۰ کیلومتری در عمق خاک عراق امتداد یافتهاند.وی با اشاره به دادههای ثبتشده تا ۱۷ شهریور ۱۴۰۴ گفت: بر اساس شاخصهای کیفیت هوا، شهرستان هویزه بیشترین روزهای ناسالم و خطرناک را در این مدت تجربه کرده است که علت اصلی آن نزدیکی به محل آتشسوزیهای امالنعاج در بخش عراقی تالاب است.
قلینژاد خاطرنشان کرد: این بحران، زندگی و سلامت مردم در شهرستانهای دشت آزادگان، حمیدیه، هویزه، کارون، اهواز و باوی را بهشدت تحت تأثیر قرار داده است. در تابستان امسال، همزمانی آلودگی هوا با قطعیهای مکرر برق، فشار مضاعفی بر مردم وارد کرد و اکنون با آغاز سال تحصیلی، احتمال میرود شرایط دشوارتری پیشرو باشد.او تأکید کرد: مهار و کنترل این وضعیت تنها با همکاری بیندستگاهی در داخل کشور و نیز هماهنگی و تعهد دو کشور عراق و ترکیه در تأمین حقآبه تالاب ممکن است. ادارهکل حفاظت محیط زیست خوزستان با همکاری سازمان حفاظت محیط زیست کشور و نهادهای مسئول استانی و ملی، اقدامات متعددی را برای پیگیری این موضوع در دستور کار دارد.