افزایش استرس کودکان در سایه اعتیاد دیجیتال

دکتر پگاه فرخ زاد اظهار کرد: تحقیقات نشان می دهد استفاده طولانی مدت از موبایل و شبکه‌های مجازی می‌تواند سطح اضطراب و استرس کودکان را افزایش دهد به این دلیل که این گروه سنی در معرض حجم زیادی از اطلاعات، تصاویر و حتی اخبار نگران کننده قرار گرفته و ذهن آنها هنوز آمادگی پردازش آنها را ندارد علاوه بر این مقایسه با دیگران، فشار برای حضور دائمی در فضای مجازی و کمبود خواب، نقش مهمی در افزایش استرس دارد.

نشانه‌ها و عوارض استرس در اثر استفاده بیش از حد موبایل

وی در خصوص نشانه‌های استرس استفاده بیش از حد موبایل در کودکان گفت: والدین باید به چندین علامت هشدار دهنده شامل بی قراری و پرخشاگری، افت تمرکز، مشکلات خواب ، کاهش علاقه به بازی‌های واقعی یا فعالیت های بیرون از خانه، شکایت‌های جسمانی مانند سردرد و دل درد، و حتی افت تحصیلی توجه کنند که نشان دهنده درگیری کودک با این مساله است.

فرخ زاد ادامه داد: وجود اضطراب و استرس باعث اختلال در رشد هیجانی و روانی، کاهش تمرکز و افت تحصیلی، مشکلات جسمانی و کاهش اعتماد به نفس در دوران کودکی می‌شود و در نتیجه افزایش احتمال اختلالات روانی، مشکلات روابط اجتماعی، کاهش کارایی شغلی و تحصیلی، مشکلات جسمانی بلندمدت و ناکامی و عزت نفس پایین در بزرگسالی را به دنبال دارد.

این درمانگر کودک و نوجوان افزود: اگر این اضطراب و استرس در کودکی به موقع مورد مدیریت قرار نگیرد می‌تواند به ریشه بسیاری از مشکلات روانی، تحصیلی، شغلی و حتی جسمانی در بزرگسالی تبدیل شود.

وی در این خصوص که آیا همه کودکان به یک اندازه در معرض این آسیب هستند اظهار کرد: میزان آسیب پذیری کودکان به عواملی مانند سن، ویژگی‌های شخصیتی، حمایت خانواده و حتی محتوای مورد استفاده بستگی دارد.

فرخ زاد ادامه داد: به عنوان مثال کودکانی که عزت نفس پایین تری دارند و یا کمتر مهارت‌های اجتماعی را تجربه کرده اند بیشتر تحت تاثیر منفی فضای مجازی قرار می‌گیرند.

این متخصص روانشناسی بالینی در توضیح این مساله که بعضی والدین تصور می‌کنند که موبایل فقط وسیله سرگرمی است و خطر جدی ندارد بیان کرد: سرگرمی تنها بخش کوچکی از ماجراست به گونه ای که اگر استفاده از موبایل مدیریت نشود تبدیل به منبع اضطراب، واسبتگی روانی و یا حتی اعتیاد رفتاری می شود به خصوص الگوبرداری‌های نادرست از افراد در فضای مجازی و فشار برای همانند بودن با آنها، کودکان را دچار نگرانی و مقایسه دائمی می‌کند.

نقش والدین در کاهش آسیب‌ها

وی با تاکید بر اینکه مهمترین نقش در کاهش آسیب‌ها به عهده والدین است گفت: آنها باید استفاده از موبایل را محدود و مدیریت کنند؛ به عنوان مثال تعیین زمان مشخص برای بازی یا استفاده از شبکه‌های مجازی و جایگزین های جذابی ماند ورزش، بازی های گروهی، فعالیت‌های هنری و یا مطالعه را برای فرزند خود فراهم کنند و گفت و گوی صمیمانه با فرزند در خصوص احساسات و نگرانی ها، فشار روانی را کاهش می‌دهد.

فرخ زاد اظهار کرد: در زمانی که کودک دچار اضطراب شد والدین باید درمرحله اول، استفاده از موبایل و اینترنت را کاهش دهند و محیطی آرام و حمایتگرانه ایجادکنند، در صورت شدید بودن علائم با اختلال در زندگی روزمره کودک، حتما باید به یک روانشناس و یا مشاورکودک مراجعه شود تا مداخلات تخصصی مانند بازی درمانی و مشاوره فردی صورت گیرد.

توصیه به والدین

این درمانگر کودک و نوجوان به والدین توصیه کرد: آنها باید آگاه باشند که کودکی دوران یادگیری مهارت‌های واقعی زندگی است و هیچ فضایی حتی مجازی نمی تواند جای تجربه‌های عاطفی و اجتماعی واقعی را بگیرد.

وی تاکید کرد: با مدیریت، زمان بندی و نظارت والدین در صورت برقراری تعادل، کودک می‌تواند از مزایای تکنولوژی بهره ببرد بدون اینکه قربانی اضطراب و استرس شود.