زنگنه وعده داد و رفت ولی فلرها همچنان هستند
در حالی که روش‌های متعددی برای بهره‌برداری از ظرفیت‌های فلرهای نفتی مطرح است اما فلرها در خوزستان میان وعده‌ها سرگردان مانده و محیط زیست خوزستان را زخم می‌زند.
استاندار خوزستان امروز با تأکید بر ضرورت مسئولیت‌پذیری اجتماعی شرکت‌های مستقر در استان اعلام کرد: «جمع‌آوری فلرهای نفتی یکی از اولویت‌های مهم دولت در استان است که در قالب برنامه‌ای دو ساله دنبال می‌شود.»این سخنان در حالی مطرح می‌شود که سید محمدرضا موالی‌زاده، استاندار خوزستان، طی هفته گذشته نیز بارها به موضوع فلرهای نفتی پرداخته بود. او در ۲۷ تیرماه ۱۴۰۴ گفته بود: «یکی از نقاط مهم، فلر موجود در منطقه کرت‌کمپ است که اثرات منفی زیادی ایجاد می‌کند و انتظار داریم مطالعه رفع آلودگی این فلر در دستور کار سازمان حفاظت محیط‌زیست قرار گیرد.»همچنین در ۲۵ تیرماه ۱۴۰۴، استاندار با اشاره به وجود بیش از ۳۰۰ فلر نفتی در استان، این موضوع را از عوامل اصلی آلودگی و شیوع بیماری‌های تنفسی در خوزستان دانست و خواستار اقدام فوری وزارت نفت و نهادهای بالادستی شد.در این نشست، اعتبارات لازم برای پروژه‌های زیست‌محیطی تعیین و پیگیری‌های بین‌المللی برای حل مشکل ریزگردها و تالاب هورالعظیم در دستور کار قرار گرفت.قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور، دستورات لازم را صادر کرد و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست نیز بر اجرای اقدامات مؤثر تأکید کرد.
و تو همچنان که هستی!
ماجرای جمع‌آوری فلرهای نفتی در خوزستان گویا با محقق‌نشدن گره خورده است. بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف بود تا پایان این برنامه (۱۴۰۰)، ۹۰ درصد گازهای مشعل را جمع‌آوری کند؛ اما گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از این هدف محقق نشد و فلرینگ گاز مشعل در ایران در یک دهه گذشته 34 میلیارد دلار عدم‌النفع در پی داشت!در این گزارش نبود سازوکارهای انگیزشی، ضعف مدل‌های اقتصادی و کمبود منابع مالی پایدار از مهم‌ترین دلایل این شکست اعلام شده‌اند.در بهمن ۱۴۰۲، رئیس هیات‌مدیره شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب وعده داد که تا پایان سال ۱۴۰۴ هیچ فلری در خوزستان فعال نخواهد بود. این در حالی است که بیژن زنگنه، وزیر نفت وقت، نیز در بهمن ۱۳۹۹ گفته بود که «تمامی فلرهای خوزستان تا سال ۱۴۰۱ خاموش می‌شوند.»
قراردادهای میلیاردی و انکارها
در دی ۱۳۹۸، غلامرضا شریعتی، استاندار وقت خوزستان، از عقد قرارداد ۳.۲ میلیارد دلاری برای جمع‌آوری فلرهای نفتی خبر داد. اما پیش از آن، در دی ۱۳۹۶، مرحوم عالی‌پور، مدیرعامل وقت مناطق نفت‌خیز جنوب، در واکنش به شکایت محیط‌زیست و بهداشت خوزستان، منکر نقش فلرها در آلودگی هوا شده بود و گفته بود: «منشأ آلودگی‌های محیط‌زیستی خوزستان مطلقاً فلرهای نفتی نیست.»
چه باید کرد؟
جمع‌آوری و بازیافت گازهای فلر نفتی می‌تواند از طریق چند روش مؤثر انجام شود. یکی از این روش‌ها، تزریق گازهای فلر به چاه‌های نفت است که به ویژه برای گازهای ترش حاوی H₂S کاربرد دارد و موجب افزایش فشار مخزن و بهبود بهره‌وری می‌شود. همچنین این گازها می‌توانند به عنوان خوراک ورودی در واحدهای پالایشگاه یا به عنوان سوخت در صنایع مختلفی مانند کوره‌های آجرپزی، سفال‌سازی و کارخانه‌های سیمان مورد استفاده مجدد قرار گیرند. از دیگر راهکارهای پیشرفته، استفاده از سیستم‌های تولید همزمان برق و گرما (CHP) است که انرژی گازهای فلر را به شکل مفید به برق و گرما تبدیل کرده و از هدررفت انرژی جلوگیری می‌کند. در مواردی که بازیافت اقتصادی نباشد، تزریق گاز فلر به اعماق زمین می‌تواند به عنوان راهکاری برای جلوگیری از انتشار آلاینده‌ها به کار گرفته شود.بازیافت گازهای فلر علاوه بر کاهش قابل توجه آلودگی محیط زیست و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، باعث کاهش هزینه‌های عملیاتی صنایع نفتی نیز می‌شود؛ چرا که استفاده مجدد از این گازها به عنوان سوخت یا خوراک، وابستگی به منابع انرژی فسیلی را کاهش می‌دهد و بهره‌وری تولید انرژی را افزایش می‌دهد. این فرآیند نه تنها به حفظ سلامت محیط زیست کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به عنوان یک فرصت اقتصادی برای صنعت نفت و صنایع مرتبط مطرح شود و موجب بهبود عملکرد و پایداری منابع انرژی در استان‌هایی مانند خوزستان گردد.
مرجع / فـارس
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
آخرین اخبار
