زین‌العابدین یا زین‌المجاهدین؟
امام سجاد (ع) را سال‌هاست تنها با زمزمه‌های دعا می‌شناسیم، اما تاریخ از امامی سخن می‌گوید که در دل خاموشی‌ها، بذر آگاهی و مقاومت کاشت و زمینه‌ساز قیام‌های آینده شد.
در تاریخ اسلام، برخی از چهره‌های الهام‌بخش به دلایل مختلف تاریخی و سیاسی، تنها از یک زاویه محدود معرفی شده‌اند.
امام سجاد علیه‌السلام نیز از جمله این چهره‌هاست؛ امامی که در نگاه عمومی تنها به عنوان صاحب صحیفه سجادیه و اسوه دعا و مناجات شناخته شده، اما نقش اجتماعی، سیاسی و فرهنگی‌اش در دوران پس از عاشورا در حاشیه قرار گرفته است. بازخوانی منابع اصیل تاریخی نشان می‌دهد که امام سجاد (ع) نه تنها عارف گوشه‌نشین نبود، بلکه در متن تحولات زمانه خود حضوری اثرگذار داشت و با روشی حکیمانه در مسیر احیای دین و دفاع از حق حرکت می‌کرد.
یکی از مهم‌ترین ابعاد شخصیت امام سجاد (ع)، مسئولیت‌پذیری اجتماعی اوست. ایشان در فضایی که بنی‌امیه تلاش داشت چهره اهل‌بیت (ع) را منزوی و بی‌تأثیر جلوه دهد، با زنده نگه‌داشتن معارف قرآن و تربیت انسان‌های مؤمن و آگاه، به مبارزه با تحریف و جهل پرداخت.
این همان معنای حقیقی نافع بودن است که در روایات از او نقل شده است: امامی که هم دین را ترویج می‌کند و هم با جهل و دشمنان قرآن مبارزه می‌نماید.در همین راستا، نگاه امام سجاد (ع) به قیام‌های حق‌طلبانه زمان خود نشان‌دهنده درک عمیق او از مبارزه است.
برخلاف برخی روایت‌های جعلی که تلاش می‌کنند میان امامان شیعه و جریان‌های قیام‌کننده فاصله بیندازند، منابع معتبر نشان می‌دهند که امام سجاد (ع) هرگز زید بن علی را از مسیر قیام منع نکرده و حتی زید خود به امامت امام صادق (ع) اقرار داشته است. این موضوع گواهی بر آن است که ائمه اطهار (ع) حرکت‌های عدالت‌طلبانه را تأیید می‌کردند، هرچند خود به دلایل حکمت‌آمیز، مسیر مبارزه نرم و فرهنگی را انتخاب کرده بودند.
بنابراین، تصویر امام سجاد (ع) تنها در اشک‌های شبانه و دعاهای سوزان خلاصه نمی‌شود؛ بلکه او رهبری است که در دل سخت‌ترین شرایط تاریخی، نهال‌های آگاهی و عدالت را کاشت و بستر تربیت نسلی انقلابی و مؤمن را فراهم کرد. نسل‌هایی که بعدها در قالب قیام زید، نهضت فکری امام صادق (ع) و دیگر حرکت‌های حق‌طلبانه تاریخ اسلام به بار نشستند.امروز که جوامع مسلمان در معرض تحریف‌های رسانه‌ای و فشارهای سیاسی قرار دارند، بازشناسی چهره حقیقی امام سجاد (ع) می‌تواند الگویی از صبر هوشمندانه، مبارزه فرهنگی و تربیت اجتماعی پیش روی ما قرار دهد. امامی که باید دوباره شناخت؛ نه صرفاً به عنوان یک عابد گوشه‌نشین، بلکه به عنوان معلمی بیدار، رهبری مصلح و الگویی برای مقاومت بی‌صدا اما عمیق در برابر طوفان‌های زمانه.
مرجع / فـارس
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
آخرین اخبار
