در خوزستان، جاده‌ها تنها عامل تصادفات نیستند؛ مشکلات رانندگان و وضعیت خودروها هم نقش پررنگی در آمار فزاینده تصادفات ایفا می‌کنند؛ خودروهایی که استانداردهای ایمنی را رعایت نمی‌کنند، رانندگانی که قوانین را نادیده می‌گیرند، جاده‌هایی که آماده پذیرش تعداد زیادی خودرو نیستند و وجود جاده های ۲طرفه در استان، همه دست به دست هم داده‌اند تا تصادفات جاده‌ای به یک معضل جدی تبدیل شود.
در این میان، پویش «نه به تصادف» فرصتی است برای بازنگری در وضعیت موجود و تغییر رویکردها است.
اما مشکل فقط به رفتار رانندگان محدود نمی‌شود؛ گرانی قطعات خودرو و تعمیرات، عدم استاندارد بودن خودروها به‌ویژه در مناطق روستایی و حاشیه‌ای استان، بسیار نگران‌کننده است. خودروهایی که به دلایل مختلف از جمله کهنگی، عدم نگهداری صحیح یا نقص در سیستم‌های ایمنی، قابلیت‌های کافی برای مقابله با خطرات جاده‌ای را ندارند. ترمزهای فرسوده، لاستیک‌های کهنه، سیستم تعلیق ضعیف و چراغ‌های معیوب تنها بخشی از مشکلاتی هستند که برخی از خودروها با آن مواجه‌اند. این مشکلات نه تنها رانندگی را خطرناک می‌کند، بلکه شانس بازماندن از تصادفات شدید را کاهش می‌دهد.
شرایط جوی نیز به‌ویژه در فصل‌های بارانی یا مه‌آلود، شرایط سختی را برای رانندگان به‌وجود می‌آورد؛ رانندگانی که خودروهایشان فاقد امکانات مناسب مانند برف‌پاک‌کن‌های سالم، چراغ‌های مناسب یا حتی ترمزهای مؤثر هستند، در مواجهه با چنین شرایطی بیشتر در معرض خطر قرار دارند.
علاوه بر این، وضعیت روشنایی جاده‌ها به‌ویژه در مناطق کوهستانی و برون‌شهری مناسب نیست؛ خرابی روکش راه‌ها در برخی از نقاط به دلیل تردد بالای خودروهای سنگین و گرمای بیش از حد خوزستان، مشکلات دیگری هستند که تشدیدکننده خطرات در سفرهای جاده‌ای استان به حساب می‌آیند.
آمار تلفات و مصدومین
این مسائل باعث می‌شوند که خوزستان در صدر استان‌های با بالاترین آمار تلفات جاده‌ای قرار گیرد. این در حالی است که طی هشت ماهه نخست امسال ۷۱۵ نفر در تصادفات جاده‌ای جان خود را از دست داده‌اند و هزاران نفر دیگر دچار مصدومیت‌هایی شدند که گاهی ماه‌ها و حتی سال‌ها بهبود نمی‌یابند؛ این تلفات انسانی تنها بخشی از هزینه‌های اجتماعی، اقتصادی و روانی است.
کاهش تصادفات در خوزستان و دیگر استان‌های پرتصادف، تنها با بهبود جاده‌ها و اصلاح فرهنگ رانندگی امکان‌پذیر نیست؛ بلکه حضور و آمادگی سریع نیروهای امدادی مانند اورژانس، هلال احمر و دیگر ارگان‌های خدمت‌رسان در نقاط حادثه‌خیز، می‌تواند نقشی حیاتی در کاهش تلفات داشته باشد؛ بسیاری از تصادفات به دلیل عدم آگاهی رانندگان از مناطق پرخطر رخ می‌دهد. اگر این نقاط به‌خوبی شناسایی و با تابلوهای هشداردهنده مشخص شوند، رانندگان محتاط‌تر عمل می‌کنند و احتمال تصادفات کاهش می‌یابد.
حضور مستمر تیم‌های امدادی؛ کلید نجات جان‌ها
در بسیاری از موارد، قربانیان تصادفات به دلیل دیر رسیدن نیروهای امدادی جان خود را از دست می‌دهند؛ ایجاد پایگاه‌های ثابت و سیار اورژانس و هلال احمر در محورهای پرخطر، زمان امدادرسانی را کاهش داده و شانس نجات مصدومان را افزایش می‌دهد؛ علاوه بر امدادرسانی، دستگاه‌هایی مانند راهداری و پلیس راه نیز باید در این مسیر فعال‌تر باشند. نصب دوربین‌های کنترل سرعت، بهسازی مسیرها، تقویت روشنایی جاده‌ها و اعمال قوانین سخت‌گیرانه‌تر، اقداماتی هستند که در کنار امدادرسانی فوری، می‌توانند به کاهش حوادث جاده‌ای کمک کنند.
در نهایت، ترکیب شناسایی دقیق نقاط حادثه‌خیز، حضور مستمر نیروهای امدادی و بهبود زیرساخت‌ها، می‌تواند آمار تصادفات را به‌طور قابل‌توجهی کاهش دهد؛ پویش‌هایی مانند «نه به تصادف» نیز می‌توانند با آگاه‌سازی عمومی، نقش مهمی در این مسیر ایفا کنند.
وضعیت زیرساخت‌ها و شاخص‌های ایمنی
خوزستان از نظر زیرساخت‌های ایمنی جاده‌ها در شرایط نسبتا مطلوبی قرار دارد؛ کمبود دوربین‌های نظارتی در بسیاری از جاده‌ها، کمبود ایستگاه‌های پلیس راه و نیروهای امدادی در مناطق پرتصادف، و نبود سیستم‌های هوشمند برای هشدار به رانندگان، وضعیت ایمنی جاده‌ها را پایین آورده است؛ همچنین، مشکلات زیرساختی دیگر مانند عدم وجود معابر ویژه برای عابران پیاده و عدم اجرای طرح‌های توسعه‌ای برای بهبود وضعیت جاده‌ها، خطرات بیشتری برای شهروندان به همراه دارد.
پویش «نه به تصادف»
پویش «نه به تصادف» در خوزستان تلاش دارد تا با آگاهی‌رسانی به رانندگان و مسئولان، تغییراتی اساسی در نگرش‌ها و رفتارهای جاده‌ای به‌وجود آورد؛ اصلاح وضعیت خودروها، آموزش رانندگان برای رعایت قوانین و ارتقاء فرهنگ رانندگی ایمن، اهداف اصلی این پویش است. همچنین، این پویش به‌دنبال افزایش سرمایه‌گذاری برای بهبود زیرساخت‌ها، به‌ویژه جاده‌ها و تجهیزات ایمنی است.
برای کاهش تصادفات و تلفات جاده‌ای، همکاری همه‌جانبه مردم، مسئولان و نهادهای دولتی ضروری است؛ نه تنها باید توجه ویژه‌ای به وضعیت خودروها و رانندگان داشت، بلکه باید شرایط جاده‌ها و زیرساخت‌ها نیز به‌طور اساسی مورد بازنگری و بهبود قرار گیرد. اگر همه دست به‌دست هم دهیم، می‌توانیم با کاهش تصادفات، جان بسیاری از شهروندان خوزستانی را نجات دهیم.
نگاه دولت چهاردم به وضعیت راه‌های خوزستان: چالش‌ها و برنامه‌ها
استان خوزستان با ۱۸ هزار و ۵۵۸ کیلومتر راه، یکی از استان‌های مهم و استراتژیک کشور در حوزه حمل‌ونقل محسوب می‌شود؛ از این میزان، ۱۲ هزار و ۴۲۲ کیلومتر را راه‌های روستایی تشکیل می‌دهند که نقش مهمی در ارتباط بین مناطق مختلف استان دارند.
خوزستان، با توجه به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی خاص خود، همواره با مشکلات متعددی در حوزه حمل‌ونقل و وضعیت راه‌ها روبه‌رو بوده است؛ از جاده‌های برون‌شهری تا مسیرهای درون‌شهری، زیرساخت‌های حمل‌ونقل در این استان نیازمند توجه ویژه و اقدامات جدی است.
همچنین بسیاری از راه‌های روستایی آسفالت نامناسبی دارند، و در برخی نقاط خاکی و ناایمن هستند، که تردد را دشوار و پرخطر می‌کند؛ علاوه بر راه‌های روستایی، محورهای مواصلاتی بین‌شهری خوزستان نیز به دلیل حجم بالای تردد خودروهای شخصی و سنگین، نیازمند نگهداری و توسعه مستمر هستند؛ مسیرهایی مانند اهواز – اندیمشک، اهواز – آبادان و اهواز – ماهشهر از پرترددترین و در عین حال حادثه‌خیزترین مسیرهای استان هستند که به توجه ویژه نیاز دارند.
در این راستا، دولت چهاردهم با درک اهمیت این موضوع و با هدف ارتقاء ایمنی جاده‌ها و کاهش تصادفات جاده‌ای، برنامه‌هایی را برای بهبود وضعیت راه‌ها در استان خوزستان در دستور کار قرار داده است.
با اولین سفر رییس جمهور و اعضاء دولت به خوزستان؛ ۳۰ هزار و ۸۳۴ میلیارد ریال پروژه راهداری در نقاط مختلف استان به بهره‌برداری رسید، که این میزان طرح ها با توجه به وسعت و تردد راه ها نیاز به افزایش بیشتری دارد.
