بشر امروز در یک دوره پیچیده زندگی می‌کند، یکی از ویژگی‌های اصلی در این دوره، تخصصی شدن مسائل و وابستگی افراد به یکدیگر برای استفاده از تخصص آن‌ها برای تداوم یک زندگی متعادل است؛ در این میان جایگاه و اهمیت مشاوره به صورت حرفه‌ای و یاورانه، برای کمک به افرادی است که در رشد، سازگاری، تصمیم‌گیری، روابط خانوادگی، مهارت‌های اجتماعی و شیوه زندگی مشکلاتی دارند.
لیلا شبرنگی سرپرست واحد سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت غرب اهواز در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرد: انسان برای حل مشکلات خود نیازمند مشورت و راهنمایی گرفتن از انسان دیگر است. در طول عمر بشر راهنمایی و مشورت همواره مطرح بوده است و ما با کسانی که مورد قبول و اعتمادمان هستند مشورت می‌کنیم و با توسعه علوم انسانی و رشد علوم رفتاری، به اهمیت مشاوره به عنوان شاخه‌ای مستقل از علوم رفتاری توجه شد.
وی افزود: در دنیای امروز جایگاه و اهمیت مشاوره به صورت حرفه‌ای و یاورانه، برای کمک به افرادی است که در رشد، سازگاری، تصمیم‌گیری، روابط خانوادگی، مهارت‌های اجتماعی و شیوه زندگی مشکلاتی دارند. مشاوره به این افراد کمک می‌کند تا راه حل مناسبی برای مشکلات بیابند.
سرپرست واحد سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت غرب اهواز گفت: با پیشرفت سریع تکنولوژی، بشر امروز در یک دوره پیچیده زندگی می‌کند، یکی از ویژگی‌های اصلی در این دوره، تخصصی شدن مسائل و وابستگی افراد به یکدیگر برای استفاده از تخصص آن‌ها برای تداوم یک زندگی متعادل است.
مشاور باید چه ویژگی‌هایی داشته باشد؟
شبرنگی عنوان کرد: لذت بردن از زندگی شخصی و رشد و تعالی شخصیت، شکوفا کردن استعدادها و ارضای نیازها اعم از نیازهای اولیه جسمانی، نیاز به امنیت و آرامش، نیاز به تعلق، نیاز به دوست داشتن و دوست داشته شدن، نیاز به احترام و نیاز به شکوفایی در دنیای امروز فرآیند ساده‌ای نیست بنابراین در تمام این مراحل به مشاور و مشاوره نیاز است.
وی افزود: رشد شخصی یا پختگی، مهمترین خصوصیت مشاوران است. اتحادیه تعلیم و تربیت مشاوران، شش خصوصیت برای مشاوران قلمداد کرده تا جایگاه و اهمیت مشاوره را نشان دهد. این ویژگی‌ها شامل اعتقاد و احترام به هر مراجعه‌کننده، تعهد در برابر ارزش‌های انسانی، آگاهی از دانش روز دنیا، داشتن فکری باز گشوده نسبت به مسائل، شناخت خود و تعهد اخلاقی و حرفه‌ای هستند.
چگونگی دریافت خدمات مشاوره رایگان
سرپرست واحد سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت غرب اهواز در خصوص نیاز مردم به مشاوره رایگان، گفت: این برنامه در قالب مراقبت‌های بهداشتی توسط وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در مراکز خدمات جامع سلامت پیش‌بینی شده و به ازای هر ۴۰ هزار نفر یک روان‌شناس بالینی تعریف شده است که به صورت رایگان خدمات آموزشی و مشاوره را به جمعیت تحت پوشش ارائه می‌دهد.
شبرنگی عنوان کرد: سازمان‌ها و اداره‌ها با انعقاد قرارداد با مراکز مشاوره و روان‌شناختی خصوصی و همچنین ارتباط با مراکز بهداشتی شهرستان‌ها می‌توانند خدمات مشاوره‌ای و آموزشی دریافت کنند.
ضرورت فعالیت مراکز مشاوره خانواده در حوزه قضایی
وی ادامه داد: مراکز مشاوره خانواده به عنوان یک ابزار کارآمد در حوزه قضایی، به دادگاه خانواده این امکان را می‌دهد که در موارد خاص و در صورت نیاز، با تعیین موضوع اختلاف و مشخص کردن مهلت، از مراکز مشاوره خانواده نظرات کارشناسی و تخصصی را درخواست کند.
سرپرست واحد سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت غرب اهواز گفت: این رویه نه تنها به تسهیل روند دادرسی کمک می‌کند بلکه با بهره‌گیری از تجربه‌ها و دانش مشاوران، به درک عمیق‌تری از مسائل خانوادگی می‌انجامد. در این راستا، دادگاه می‌تواند با استفاده از این نظرها، تصمیم‌های بهتری بگیرد و در نهایت به حل و فصل موثرتر دعاوی خانوادگی منجر شود. این فرآیند، نشان‌دهنده اهمیت مشاوره حرفه‌ای در ارتقای کیفیت تصمیم‌گیری‌های قضایی و حفظ کانون خانواده است.
جزئیات مرکز مشاوره خانواده دادگستری
شبرنگی با اشاره به اعضای مرکز مشاوره خانواده دادگستری عنوان کرد: طبق قانون، این اعضا باید از بین کارشناسان با تخصص‌های متنوعی مانند مطالعات خانواده، مشاوره، روان‌پزشکی، روان‌شناسی، مددکاری اجتماعی، حقوق و فقه و مبانی حقوق اسلامی انتخاب شوند. همچنین باید حداقل نیمی از اعضای هر مرکز، بانوان متاهل واجد شرایط باشند.
وی گفت: جزئیات مربوط به تعداد اعضا، فرآیند انتخاب و گزینش، آموزش و شیوه رسیدگی به تخلفات، همچنین نحوه انجام وظایف و تعداد این مراکز، به همراه تعرفه خدمات مشاوره‌ای و روش‌های پرداخت، در آیین‌نامه‌ای که در مدت شش ماه پس از لازم‌الاجرایی شدن قانون توسط وزیر دادگستری تدوین و به تصویب رئیس قوه قضاییه خواهد رسید، مشخص خواهد شد.
سرپرست واحد سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت غرب اهواز ادامه داد: این رویکرد، با ارتقای کیفیت خدمات مشاوره‌ای، به تامین عدالت و تخصص در این حوزه کمک شایانی می‌کند.
نقش مشاوره در نظام مراقبت از دانش‌آموزان در برابر آسیب‌های اجتماعی
شبرنگی بیان کرد: در سال ۹۴ برای اولین بار سندی با عنوان «سند ائتلاف نظام مراقبت اجتماعی دانش‌آموزان» در راستای تلاش سازمان‌یافته علمی و فراقوه‌ای به منظور کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی دانش‌آموزان تصویب شد. طبق این سند، آموزش و پرورش به همراه ۱۴ نهاد دیگر مکلف به اجرای نظام مراقبت از دانش‌آموزان در برابر آسیب‌های اجتماعی است. اجرای این نظام پنج مرحله اعم از غربالگری، تشخیص، آموزش، توانمندسازی و مداخله و درمان دارد و پنج هدف ایمان، نشاط، امید، هویت و خردورزی، محورها و هدف‌های اصلی این برنامه است.
وی افزود: غربالگری به اولیا و آموزش و پرورش کمک می‌کند آسیب دانش‌آموز تشخیص داده شود و متوجه شوند از نظر سلامت روانی و اجتماعی در چه مقطعی است. در غربالگری، افسردگی، خشونت، آرامش و کنشگری اجتماعی سنجیده می‌شود و اگر تشخیص داده شود دانش‌آموز در شرایط فوریت روانی اجتماعی است، به مراکز مشاوره و درمانگران ارجاع داده می‌شود.
سرپرست واحد سلامت روان، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت غرب اهواز گفت: همچنین امسال طرح سراج دانش‌آموزی با همکاری آموزش و پرورش و معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز راه‌اندازی شده و با هدف پیگیری دانش‌آموزانی که نیازمند خدمات تخصصی‌تر در حوزه سلامت روان هستند، آغاز به کار کرده است.
