خوزستان در صادرات برخی از محصولات کشاورزی همچون خرما و شکر و محصولات جانبی آن سهمی کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار دارد اما این رقم در قیاس با ظرفیت‌های موجود بسیار پایین به نظر می‌رسد.
به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، صادرات محصولات کشاورزی خوزستان به‌رغم پتانسیل‌های بالای این استان همچنان محدود است. این استان که از لحاظ تولید محصولاتی همچون شکر، خرما و محصولات جانبی آن‌ها در رتبه‌های برتر کشور قرار دارد، کمتر از ۲۰۰ میلیون دلار صادرات در این بخش داشته است. این رقم در قیاس با ظرفیت‌های موجود بسیار پایین به نظر می‌رسد و نیاز به تحلیل دقیق دلایل این ضعف دارد.
ضعف زیرساخت‌های صادراتی
به گفته علی‌رضا نیک‌نژاد، کارشناس اقتصادی، "کمبود زیرساخت‌های مناسب برای صادرات و نبود تکنولوژی‌های مدرن در بسته‌بندی و برندینگ، مهم‌ترین چالش‌های این حوزه هستند."او معتقد است که خوزستان با وجود داشتن فرودگاه‌ها و موقعیت جغرافیایی مناسب، هنوز نتوانسته زیرساخت‌های لازم برای صادرات محصولات کشاورزی خود را فراهم کند.
مشکلات نگهداری و کیفیت محصولات
یکی از صادرکنندگان برجسته محصولات کشاورزی خوزستان، محمد عسگری، به مشکلات مربوط به نگهداری و حفظ کیفیت محصولات اشاره می‌کند. او می‌گوید: "ما به دلیل نداشتن انبارهای مناسب و سردخانه‌های مجهز، قادر به حفظ کیفیت محصولات برای مدت طولانی نیستیم. این مساله باعث شده تا نتوانیم در بازارهای رقابتی بین‌المللی حضور موثر داشته باشیم."
استانداردهای سخت‌گیرانه بازارهای هدف
بسیاری از بازارهای هدف صادراتی، استانداردهای سخت‌گیرانه‌ای برای واردات محصولات کشاورزی دارند. به گفته نیک‌نژاد، "بازارهایی مانند روسیه که سالانه واردات میلیارد دلاری در حوزه کشاورزی دارند، به دلیل عدم رعایت استانداردهای بین‌المللی توسط صادرکنندگان ایرانی، سهم کمی از واردات خود را به ایران اختصاص می‌دهند."این موضوع نشان می‌دهد که نبود آزمایشگاه‌های معتمد و ضعف در تضمین کیفیت محصولات، به شدت صادرات کشاورزی استان را تحت تاثیر قرار داده است.
عدم استفاده از تکنولوژی‌های مدرن
حمیدرضا فلاح، مدیرکل صنعت، معدن و تجارت خوزستان، نیز یکی از دلایل پایین بودن صادرات را عدم استفاده از تکنولوژی‌های روز در حوزه کشاورزی می‌داند.او بیان می‌کند: "استفاده از تکنولوژی‌هایی مانند دانش هسته‌ای برای افزایش ماندگاری محصولات کشاورزی و توسعه سیستم‌های بسته‌بندی و سورتینگ، از جمله اقداماتی است که می‌تواند به بهبود صادرات کمک کند."
نیاز به بهبود انبارها و زیرساخت‌های نگهداری
یکی دیگر از مشکلات عمده که کارشناسان به آن اشاره می‌کنند، کمبود انبارهای مجهز و استاندارد در استان است. عسگری تاکید می‌کند که "در بسیاری از موارد، محصولات کشاورزی ما به دلیل نبود امکانات مناسب نگهداری، کیفیت خود را از دست می‌دهند و قابلیت صادرات را از دست می‌دهند."به همین دلیل، توسعه زیرساخت‌های انبارداری و سردخانه‌های مجهز یکی از اولویت‌های اصلی برای بهبود وضعیت صادرات است.
زراعت چوب به عنوان فرصت جدید
علاوه بر محصولات سنتی کشاورزی، خوزستان در زراعت چوب نیز پتانسیل‌های قابل توجهی دارد. فلاح با اشاره به این موضوع می‌گوید: "حدود ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی درجه سه و چهار استان به زراعت چوب اختصاص داده شده است که می‌تواند به توسعه صنایع چوبی و ام‌دی‌اف کمک کند."این اقدام می‌تواند در بلندمدت به افزایش صادرات محصولات مرتبط با صنایع چوبی منجر شود.
ارتباط ضعیف بین دانشگاه و صنعت
یکی دیگر از چالش‌های صادرات کشاورزی، عدم وجود ارتباط موثر بین دانشگاه‌ها و صنعت است. نیک‌نژاد معتقد است که "تقویت همکاری میان دانشگاه‌ها و صنعت و بهره‌گیری از طرح‌های دانش‌بنیان می‌تواند به بهبود تکنولوژی و افزایش بهره‌وری در تولیدات کشاورزی کمک کند." او تاکید می‌کند که باید از ظرفیت‌های علمی و تحقیقاتی دانشگاه‌ها در جهت بهبود کیفیت و رقابت‌پذیری محصولات استفاده شود.
راهکارهای پیشنهادی
کارشناسان معتقدند که با توسعه زیرساخت‌های صادراتی، افزایش کیفیت محصولات، بهبود تکنولوژی‌های بسته‌بندی و نگهداری، و تقویت ارتباط بین دانشگاه و صنعت، خوزستان می‌تواند جایگاه بهتری در صادرات کشاورزی کشور پیدا کند.محمد عسگری نیز بر این باور است که "با تمرکز بر بازارهای بین‌المللی و رعایت استانداردهای سخت‌گیرانه، می‌توانیم سهم بیشتری از بازارهای جهانی را به خود اختصاص دهیم."
