بهتر است بدانید اسلب یا تختال یکی از اصلی ترین مواد اولیه برای تولید ورق های فولادی به شمار می آید. انواع آلیاژها و محصولات تخت فولادی به وسیله این ماده ساخته می شوند. ممکن است اسلب فولادی را با قطعات سنگین و بزرگ صنعت ساخت و ساز که از جنس سنگ و چوب هستند و اسلب نامیده شده اند، اشتباه بگیرید. از این قطعات برای ساخت سقف ها، کف ها، دیوارها و سایر قسمت های ساختمان استفاده می کنند. ورق اسلب دارای زیبایی سطح ظاهری، دوام و استحکام بالایی می باشد؛ از این رو در بسیاری از پروژه های ساخت و ساز و ساخت محصولات فولادی به کار برده می شود.
اسلب ها معمولاً از فولاد کربنی هستند و از فرآیند فراوری و احیا سنگ آهن تولید می شوند. در واقع از سنگ آهن، گندله، آهن اسفنجی، فولاد مذاب و سپس شمش فولادی به دست می آید و از برشکاری شمش فولادی به قطعات مستطیلی شکل، اسلب یا تختال تولید می شود. برخی از اسلب ها از فولاد ضد زنگ تولید می شوند، اما عناصری که در ترکیبات این فلز وجود دارند، شامل آهن، کروم، مولیبدن، سیلیسیوم، منگنز و ... می باشند.
با این وجود می توان گفت ورق اسلب یا قطعه فلزی مستطیلی شکل است که از جمله محصولات نیمه نهایی فولادی به شمار می آید. عرض این فلز بین 650 تا 2000 میلی متر می باشد و ضخامتی در حدود 200 تا 250 میلی متر دارد. بهتر است بدانید اگر اسلب درصد کمی کربن داشته باشد، در برابر زنگ زدگی مقاومت خواهد داشت.
محصولات نهایی که از تختال به دست می آیند شامل ورق سیاه و زیر مجموعه های آن، تسمه، لوله درزدار، کویل و سایر مقاطع فولادی هستند. البته باید گفت تولید اسلب از روش های مختلف بسیار اهمیت دارد؛ زیرا استفاده از هر روش نیازمند رعایت یک سری نکات در جهت تولید ماده اولیه با کیفیت برای تولید مقاطع فولادی مختلف می باشد.
همان طور که اشاره شد، تولید اسلب روش های مختلفی دارد. در هر کشور بسته به امکانات و دسترسی هایی که وجود دارد از یک روش استفاده می کنند. با این حال سه روش اصلی تولید اسلب فولادی یا تختال شامل موارد زیر است:
بهتر است بدانید حدود 60 درصد از فولاد جهان به وسیله این روش تولید و عرضه می شود. در این روش برای احیا سنگ آهن به ذغال سنگ نیاز است و یکی از سنتی ترین راه ها برای احیا سنگ آهن و ساخت اسلب به شمار می آید. فرآیند کوره بلند به وسیله ریختن سنگ آهن به همراه کک و آهن قراضه در داخل کوره مواد مذاب انجام می گیرد. پس از ذوب مواد و جدا شدن ناخالصی های آن، ماده به دست آمده توسط اکسیژن و ریخته گری مداوم داخل قالب های مشخص ریخته می شود. در نهایت تختال ها با پاشش آب سرد خنک شده و به صورت قطعات مستطیل شکل با ابعاد مشخص در می آید.
این روش نیاز به منابع طبیعی گاز داشته که در کشور ما بسیار می باشد؛ از این رو واحدهای فولادسازی کشور از این روش در جهت احیا سنگ آهن و تولید اسلب استفاده می کنند. این موضوع نیز سبب شده تا نرخ اسلب فولاد در مقایسه با سایر روش ها مقرون به صرفه تر باشد؛ زیرا در مصرف انرژی، مواد اولیه و سرعت تولید صرفه جویی می شود. در این روش مواد اولیه یعنی آهن اسفنجی به همراه قراضه آهن و مواد سرباره مانند کک، آهک، بنتونیت و ... از بالای کوره قوس الکتریکی به داخل آن ریخته می شوند. گاز احیا کننده نیز از پایین به داخل میده شده و سپس به وسیله لوله های خنک کننده الکترود و جریان به مواد منتقل می شود تا در نهایت ناخالصی ها از مواد مذاب جدا شوند و فولاد مذاب به دست آید. همزمان با این مرحله سرباره ها از بالای کوره خارج شده و فولاد مذاب نیز از پایین داخل پاتیل های حمل مذاب به واحد ریخته گری ارسال می شوند تا در آن جا با قالب های مخصوص به شمش های منجمد و سپس اسلب تبدیل شوند.
در این روش با استفاده از حوضچه ها و سیم پیچ القایی که درون کوره قرار داده شده است، گرمای فلزات سبب ایجاد جریان شده و در نتیجه ذوب انجام می گیرد. این روش از برق و الکترود استفاده کرده و هزینه بالایی دارد؛ از این رو استفاده از دو شیوه ابتدایی رایج تر می باشد.
همان گونه که در ابتدای مطلب اشاره شد، یکی از محصولات نهایی انجام فرآیند بر روی اسلب یا تختال، ورق گرم یا سیاه می باشد. برای تولید این محصول از اسلب فولادی با آنالیز شیمیایی کنترل شده و مشخص استفاده می کنند؛ زیرا ورق سیاه دارای گریدهای مختلفی می باشد که هر کدام دارای ترکیبات شیمیایی و در نتیجه خواص و کاربردهای متفاوتی از یک دیگر هستند.
فرآیند نورد گرم بر روی اسلب در جهت ساخت ورق گرم انجام می گیرد. ابتدا اسلب در کوره های پیش گرم تا دمای 1200 درجه سانتی گراد حرارت دیده و سپس به واحد پوسته شویی منتقل می شود. در این بخش با استفاده از فشار زیاد پاشش آب، پوسته های سطح تختال که در واحد ریخته گری و بر اثر حرارت به وجود آمده اند، از بین می روند. در بخش بعدی اسلب ها از غلطک های رفت و برگشتی نورد گرم عبور می کنند تا در این بخش ضخامت آن ها کاهش یابد. این مرحله ممکن است دوبار انجام گیرد تا ورق به ضخامت اصلی خود برسد.
ورق سیاه در این بخش و پس از تنظیم ضخامت بر روی بستر های خنک کننده واحد کولینگ سرد شده و سپس در بخش کلاف پیچ به صورت کویل در می آید. پس از طی این مراحل رول های گرم به واحدهای برشکاری کوچک و بزرگ ارسال شده تا در آنجا با استفاده از دستگاه های مختلف و فرآیند برشکاری، ورق سیاه برشی تولید شود. با این وجود می توان گفت قیمت ورق برشی بسته به اسلب اولیه ای دارد که کیفیت، آنالیز شیمیایی و عرض محصول نهایی را مشخص می کند. از ورق سیاه برشی استفاده های بسیاری به خصوص در مصارفی که نیاز به ابعاد دقیقی از ورق های گرم دارند، می شود.
به طور کلی برای خرید یک ورق سیاه برش خورده با کیفیت، جدا از این که باید یک مرجع خرید و فروش معتبر را انتخاب کنید، کیفیت مواد اولیه را نیز باید در نظر بگیرید.
ساختار داخلی آن نیز باید کاملاً کنترل شده و مطابق با استانداردهای تولید کارخانه باشد. همچنین برای جلوگیری از زنگ زدگی و خوردگی، اسلب یا تختال باید با یک لایه ضد زنگ پوشیده شوند تا از دچار شدن آن به این عوامل جلوگیری شود. با این وجود انتخاب اسلب بسته به کارخانه سازنده و ورق سیاه دارد، اما برای خرید ورق سیاه برش خورده با کیفیت به راحتی می توانید یک مرجع معتبر در این زمینه را انتخاب کنید. مجموعه آهن اینفو یکی از مراجع تخصصی تأمین و فروش ورق های فولادی از نوع برش خورده، فابریک و رول می باشد و خدمات برشکاری را نیز بر روی این فلزات انجام می دهد.