اخیراً خبری در خبرگزاری های استان منتشر شد مبنی بر اینکه با وجود گذشت بیش از 7 ماه از آغاز سال 91 هنوز هیچ اعتباری به پروژه متروی اهواز پرداخت نشده است و از این رو شرکت کیسون پیمانکار این طرح 380 نفر از کارکنان خود را به مرخصی اجباری فرستاده است و پس از مرخصی نیز با آنها تصویه حساب خواهد کرد. از اینرو برای بررسی این مشکلات و آگاهی از چگونگی اجرا و پیشرفت پروژه متروی اهواز به سراغ مهندس هلاکویی مدیرعامل قطار شهری اهواز رفتیم. وی در طول این مصاحبه تأکید داشت که در صورت پرداخت اعتبار متروی اهواز با وجود اینکه 4 سال دیرتر از متروی اصفهان، تبریز، قم و چند شهر دیگر شروع به کارکرده است و از لحاظ طول شبکه ریلی و شکل ظاهری تفاوتی با سایر شهرهای کشور ندارد اما زودتر از بسیاری از آنها از جمله اصفهان افتتاح خواهد شد. متن زیر حاصل مصاحبه با ایشان است.

مطلع شدیم که 380 نفر از کارکنان شرکت کیسون به مرخصی اجباری رفته اند، لطفاً در این مورد توضیح بفرمایید.
شرکت کیسون به عنوان پیمانکار اصلی پروژه متروی اهواز در حدود 1400 نفر نیرو دارد. با توجه به اینکه هزینه های جاری این شرکت در ماه حدود 2.5 میلیارد تومان می باشد و از طرفی ما تاکنون با گذشت 7 ماه از سال بودجه ای دریافت نکرده ایم، پیمانکار تصمیم گرفت تا مقداری از هزینه های خود را تعدیل نماید.
در صورتی که پس از بازگشت از مرخصی این کارکنان بودجه متروی اهواز در سال جدید ابلاغ شده باشد، این نیروها مجدداً به کارگیری می شوند در غیر اینصورت پیمانکار مجبور است تا با این افراد تسویه حساب نماید. البته شرکت کیسون به تمام شعبات خود در داخل و خارج کشور اطلاع داده است تا در صورت نیاز به نیروی کار از این افراد استفاده نمایند.
نکته دیگری که به این موضوع دامن زد این بود که از تیر ماه امسال قیمت مصالح مورد نیاز قطار شهری که عمدتاً سیمان بود، 2 برابر شد و این یک هزینه مضاعف را به پیمانکار تحمیل کرد. زیرا نوع قرارداد ما با شرکت کیسون EPC (کلید در دست) می باشد و نوسانات بازار به ما مربوط نمی شود.

با توجه به اینکه تا کنون در سال جدید پولی به حساب شما واریز نشده است، بودجه طرح تا کنون از کجا تامین شده است؟
مقداری از هزینه های طرح از محل صرفه جویی ها و مدیریت های مالی که قطار شهری اهواز در سال 90 انجام داده بود، تأمین شد. بخش دیگری از این مبلغ نیز از محل "سپرده حسن انجام کار" که بلا استفاده نزد خزانه استان موجود بوده و معمولاً در پایان کار به پیمانکار پرداخت می شود، با سپردن وثیقه 2 میلیاردی  توسط پیمانکار به ما، تأمین شد. قسمت دیگر این هزینه را نیز شهرداری اهواز تقبل نموده است، به این ترتیب که مبلغ 2 میلیارد تومان به صورت نقدی و 30 میلیارد تومان از املاک شهرداری در اختیار پیمانکار قرار خواهد گرفت تا پس از قیمت گزاری به فروش برسد و کار شرکت به جلو برود.

بودجه امسال متروی اهواز چه میزان است؟
برای قطار شهری اهواز در سال 90 در ابتدا 88 میلیارد تومان بودجه تعیین شد که در مرحله بعد به 68 میلیارد تومان کاهش یافت و نهایتاً 75 درصد این بودجه یعنی 52 میلیارد تومان محقق شد. در سال جاری نیز مبلغ 99 میلیارد و 400 میلیون تومان برای متروی اهواز تعیین شده است که به احتمال زیاد تنها 30 درصد این مبلغ محقق شود.
از طرفی ما اجازه برداشت 150 میلیون دلار از صندوق توسعه ملی را نیز داریم که متاسفانه به دلیل عدم همکاری بانک های داخلی قادر به استفاده از این مبلغ نیستیم. البته این مشکل مختص به اهواز نیست و در تمام  قطارهای شهری کشور به جز تهران که با دستور مستقیم رئیس جمهور مشکل برطرف شد، بانک ها حاضر به همکاری نیستند.
البته باید یادآوری کرد که ما تاکنون که 7 ماه از سال جدید می گذرد هنوز بودجه ای برای سال 91 دریافت نکرده ایم و تا کنون با برخی رایزنی ها و اقدامات ابتکاری توانسته ایم پروژه متروی اهواز را به پیش ببریم. این در حالی است که امروز با خبر شدیم که پروژه متروی اصفهان که جزء طرح های مهر ماندگار نیز محسوب می شد به دلیل مشکلات مالی به حالت تعلیق درآمده است. اما در این شرایط شما شاهد هستید که پروژه مترو اهواز به کار خود ادامه می دهد.

بحث جذب فاینانس به کجا انجامید؟ آیا موفق به جذب اعتبارات ارزی شده اید یا خیر؟
پیش از هر چیز باید گفت که پروژه متروی اهواز با توجه به اینکه کار حفاری تونل ها تقریباً به اتمام رسیده است، هم اکنون به مرحله ای رسیده است که برای تکمیل تجهیزات و ایستگاه ها نیازمند ارز هستیم تا وسایل مورد نیاز را از خارج کشور تأمین نماییم زیرا در داخل تولید نمی شوند.
برای تامین ارز نیز ما 2 گزینه را در پیش رو داریم. اول برداشت 150 میلیون دلار از طریق صندوق توسعه ملی و دیگری جذب 500 میلیون دلار از طریق اسپانسر چینی که توسط شورای اقتصاد تصویب شده است. اما متاسفانه شاهد هستیم که به علت عدم قبول بانک های داخلی برای صدور LC ما قادر به جذب این اعتبارات ارزی نیستیم.
دلیل بانک ها برای عدم پذیرش این طرح این است که بر اساس قرارداد، 50 درصد بازپرداخت این مبلغ را شهرداری اهواز و 50 درصد دیگر را دولت ضمانت کرده است و بانک ضمانت شهرداری اهواز را قبول نمی کند. بنابراین در شرایط فعلی ما قادر به خرید تجهیزات مورد نیاز برای تجهیز و راه اندازی ایستگاه های مترو نیستیم.
جالب تر این است که با توجه به اینکه چین قادر به پرداخت پول فروش نفت به ایران نیست این پول در حسابی تحت عنوان "سرمایه نهفته ایران در چین" در این کشور نگه داری می شود و چین حاضر است بر اساس این پول به ما فاینانس بدهد اما باز هم با این وجود بانک های ایرانی حاضر به صدور LC برای دریافت کالا از چین نیستند. این مسائل در حالی است که طرف چینی تضمین کرده است که در صورت تامین اعتبار تا 8 ماه آینده تعهدات خود را انجام دهد و در فاز اول ایستگاه مترو از فرودگاه تا مصلا و 4 ماه بعد تا فلکه ساعت افتتاح شود.
نکته دیگر اینکه بر اساس بند 22 قانون بودجه سال 1391 قطار های شهری سراسر کشور –درکشور 7 قطار شهری وجود دارد- در مجموع قادر به انتشار 1600 میلیارد تومان اوراق مشارکت هستند که در این زمینه هم به علت عدم پذیرش عاملیت این کار توسط بانک های کشور قادر به انتشار این اوراق به منظور تامین هزینه های مترو نیستیم.

در مصاحبه با فارس عنوان کرده بودید که تا سال 93 تعداد 12 ایستگاه از 14 ایستگاه متروی اهواز راه اندازی می شود، با توجه به شرایط فعلی این امکان وجود دارد؟
بله، تونل های 12 ایستگاه آماده هستند و در صورت وجود ارز ما تنها می بایست آنها را تجهیز کنیم. برای تجهیز هر کدام از این ایستگاه ها به طور مطلوب ما نیازمند 1.5 میلیارد تومان هستیم که در صورت تأمین معادل ارزی آن به سرعت ایستگاه ها تجهیز خواهند شد.

قرار بود پروژه مترو اهواز جزء پروژه های مهر ماندگار محسوب شود، آیا این اتفاق رخ داد؟
خیر، پس از بازدیدی که از وضعیت متروی اهواز صورت گرفت تشخیص بر این بود که ما تا خرداد سال 92 قادر به اتمام متروی اهواز نیستیم، بنابراین جزء پروژه های مهر ماندگار قرار نگرفتیم. اما به عقیده بنده این به نفع ما شد زیرا در صورتی که جز این پروژه ها قرار می گرفتیم مجبور بودیم به هر طریق ممکن حداکثر تا خرداد 92 طرح را به اتمام برسانیم ولی از طرفی شاهدیم که هنوز بودجه ای به متروی اصفهان، تبریز، قم و ... که جزء این پروژه هستند، تخصیص داده نشده است اما چون نام مهر ماندگار دارند می بایست تا خرداد 92 به اتمام برسند، چون این کار ناممکن است تقصیر ها بر گردن مدیران استانی گذاشته می شود. در حالی که عدم تأمین بودجه دلیل اصلی کندی کارها می باشد. به طور مثال همانطور که عنوان شد با وجود اینکه متروی اصفهان جزء طرح های مهر ماندگار محسوب می شود اما اخیراً باخبر شدم که به پیمانکار ابلاغ شده است که تا اطلاع ثانوی کار را به حالت تعلیق درآورد.

چرا با گذشت 7 ماه از سال 91 تاکنون بودجه مترو پرداخت نشده است؟
دولت اعلام کرده است که جلسه کمیسیون تخصیص تشکیل نشود مگر با نظر رئیس جمهور و ایشان تا کنون تصمیمی برای تشکیل این جلسه نداشته اند. به عبارت دیگر چون تا حدودی کاهش نقدینگی در خزانه داشته ایم، مدیریت بر منابع خزانه را شخص رئیس جمهور بر عهده گرفته اند و ایشان تاکنون اعتبارات غیر ضروری را ابلاغ نکرده اند.

استاندار خوزستان تیر ماه امسال و در حالی که کمتر از 2 هفته به پایان سال مالی باقی مانده بود با گلایه از مدیران استان اعلام کرده بود که هنوز 169 میلیارد نومان از بودجه استان در خزانه کشور باقی مانده است، آیا امکان نداشت که مقداری از این بودجه را شما جذب می کردید تا پروژه مترو با شتاب بیشتری به پیش رود؟
بنده از این موضوع اطلاعی ندارم ولی در صورتی که این خبر درست باشد می توانستیم مقداری از این بودجه را برای متروی اهواز جذب نماییم. در ضمن اگر این حجم پول به خزانه برگشته باشد ضعف بزرگی برای استان محسوب می شود و خیلی از مدیران را می بایست در این زمینه عزل کرد. زیرا کل بودجه خوزستان در حدود 400 میلیارد تومان است که در صورت تخصیص 70 درصدی این مقدار در حدود 280 میلیارد تومان باقی می ماند و بازگشت 169 میلیارد از بودجه به خزانه یعنی عدم موفقیت در جذب بیش از 50 درصد بودجه استان.
توضیح رسانه جنوب: خبرگزاری فارس در تاریخ 10 تیر ماه خبری با این محتوا منتشر کرد. استاندار خوزستان در شورای برنامه ریزی استان خوزستان که با حضور مدیران دستگاه های اجرایی و فرمانداران برگزار شد اعلام کرد: در حالی که تنها 2 هفته تا پایان سال مالی 90 باقی مانده هنوز 169 میلیارد اعتبار مربوط به دستگاه های اجرایی در خزانه باقی مانده است که جذب نشده است. وی در ادمه تاکید کرد این در حالی است که مدیران دستگاه ها و فرمانداران همواره بر تخصیص اعتبارات زیاد تر و افزایش رقم هر سال نسبت به سال قبل اصرار دارند اما در پایان امسال می بینیم که رقم قابل توجهی هنوز در خزانه باقی مانده و جذب نشده است.

در جایی عنوان کرده اید که تا پایان سال 91 دیوارهای مترو برچیده خواهد شد و مشکلات ترافیکی برطرف می شوند، آیا این وعده تحقق می یابد؟
ما با پیمانکار هماهنگ کرده ایم که تا پایان سال 91 تمامی دیوارهایی که باعث ایجاد مشکلات ترافیکی درسطح شهر اهواز شده اند را جمع آوری نمایند.

گفت و گو: عادل نوروزیان / رسانه جنوب