"ورزش شهروندي" در واقع همان «ورزش همگاني» است. ورزشي است كه همه شهروندان امكان استفاده از آن را داشته باشند.
معمولاً شهرداري ها بيشتر در سطح شهر درگير مسائل هستند و با مشكلات مردم آشنايي دارند. به همين منظور، در تمام دنيا اين وظيفه به آنها محول ميشود. شهرداري ها با در دست داشتن زير ساختها، حلقه وصل مردم و ورزش خواهند بود و به توسعه ورزش در جامعه كمك مي كنند.
فوتبال، واليبال، بسكتبال و ساير رشتههاي ورزشي، شايد براي همه افراد به نحوي شناخته شده باشد، ولي هركدام از اين رشتهها فقط عده ی بسيار محدودي را در بر ميگيرد. ورزش شهروندي همانطور كه از نامش پيداست، روي همه اقشار جامعه تأكيد دارد، از هر جنس و سن و طبقهاي.
ورزش شهروندي در جامعه شهری ما آنگونه که باید هنوز جايگاه واقعی خود را پیدا نکرده است.
مهمترين عامل آن، "فرهنگ" است. زیرا اگر قرار است اتفاقي در جامعهاي بيفتد، برنامهاي ساخته شود و به صورت عملي در كل جامعه به اجرا درآيد، بايد قبل از هر چيز، فرهنگ آن در ميان مردم آن جامعه دروني شود. نقطه شروع فرهنگسازي در هر زمينهاي بطور قطع، افزایش مراکز مراكز فرهنگی و ورزشی است.
شهرداری بعنوان متولی اصلی ورزش شهروندی براي آنكه بتواند نظر مساعد شهروندان را جلب كند، می بایست در برنامههايش جايي را براي تأمين بودجه براي ورزش شهروندي به منظور تحقق شعار "ورزش براي همه" پیدا کند.
لذا انتظار می رود شهرداري به منظور حمایت از ورزش های همگانی و تحقق شعار «ورزش براي همه» به شکل ویژه ای وارد عمل شود تا تمامي كساني را كه استعداد بالاي ورزش ندارند هم وادار به ورزش كرده و به شهروندان نشاط و انگيزه هدیه نماید.
آموزش مربيان ورزش همگاني، اطلاعرساني مسابقات شهروندي، توسعه امكانات ورزشی در شهر، شناسايي استعدادها و تأمين بودجه ورزش شهروندي، از مهمترين بحثها در این خصوص است.
"بسترسازي و اطلاع رساني" عوامل رشد ورزش همگانيورزش در چهار سطح وجود دارد كه قسمت پرورشي و تربيتي آن برعهده آموزش و پرورش و بخش قهرماني زير نظر كميته ملي المپيك و وزارت ورزش و جوانان اداره مي شود. ورزش همگاني برعهده شهرداري ها و قسمت حرفه اي نيز زير نظر بخش خصوصي است.
ورزش همگاني يكي از وظايف عمده شهرداري هاست، اگرچه شهرداري ها اقداماتی را در اين زمينه انجام داده اند اما در ابتدا بايد بسترسازي مناسب صورت گيرد تا تمامي افراد بدون هيچ مشكل و دغدغه اي بتوانند به ورزش رو بياورند. بسترسازي به معناي احداث اماكن مناسب است. در مرحله بعد بايد اطلاع رساني صحيح و كافي صورت گيرد و تمامي مردم را از فوايد ورزش آگاه كرد و اين موضوع محقق نمي شود؛ مگر با كمك رسانه ها.
بهرحال بايد مرحله به مرحله در اين مسير گام برداشت، چون فرهنگ براي درونيشدن نياز به زمان بسيار دارد.
از آرمان هاي بزرگ شهرداری می بایست "نهادينه شدن ورزش شهروندي در سبد هزينه خانوار شهروندان" باشد و ايجاد نوانديشي و تحول در ورزش و جامعه...
براي دست يافتن به اهداف عالي ورزش همگاني نياز به تغييرات گسترده اي در تبيين استراتژي و حتي هدف گذاري هاست. ما حتي بايد به تعاريف جديدي در عرصه ي ورزش همگاني و شهروندي بپردازيم.
بعنوان مثال هدف از برگزاري مسابقات محلات، کسب درجات قهرماني و يا قهرمان پروري نيست، بلکه يکي از راههاي حفظ نشاط و سلامت در جامعه، پرداختن به محلات به عنوان کوچکترين و مهمترين اجزاي جامعه است.
توجيه فوايد نیز بهترين راه حل است. مردم آنچه را كه ميبينند، ميپذيرند. پس بالا بودن منطق عيني راه خوبي براي شروع است.
توسعه ورزش شهروندی با حمایت شورای اسلامی شهرتعامل و وحدت شورا و شهرداری، مدیریت واحد شهری را به دنبال دارد. یکی از مباحث مدیریت واحد شهری ورزش و تربیت بدنی است که در میان 23 وظیفه شورا از جایگاه ویژه ای برخوردار است. شورا می تواند با در نظر گرفتن اصول کار و با توجه به وظایفش اقدامات موثری در این زمینه انجام دهد.
در قانون اساسی در بند 3 اصل 3، دولت مکلف است خدمات ورزشی رایگان در اختیار عموم جامعه قرار دهد. در راستای تحقق این اصل، باید فرصتی ایجاد کرد که مردم از ورزش رایگان بهره مند شوند زیرا درصد بالایی از شهروندان سال به سال دچار مشکلات عدیده ای که ناشی از بی تحرکی و زندگی ماشینی است می شوند و بی تحرکی و مشکلات بسیاری که از این مساله نشات می گیرد زنگ خطری است برای جامعه ی بیماری که در سال های آینده خواهیم داشت.
بنابراین انتظار می رود شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهر، با تشخیص این نقصان، کمر همت بسته و با توسعه واقعی ورزش شهروندی، آغازگر حرکتی باشند که در سال های آینده قطعاً پیامدهای مثبت آن نمایان خواهد شد.
افزایش بودجه ورزشی و نیز کمک مالی به هیات ورزش های همگانی شهرستان به منظور برگزاری مسابقات مختلف و معرفی ورزش های کم هزینه و سالم به شهروندان در راستای توسعه ورزش شهروندی از جمله پیشنهادهایی است که انتظار می رود شهرداری و شورای اسلامی شهر با نگاهی آینده نگر و با تصویب آن، گام مهمی در سلامت شهروندان محروم این دیار بردارند.
استراتژي هاي توسعه ورزش شهروندیـ افزايش نقش ورزش شهروندي در بهبود کيفيت زندگي شهروندان آبادانی با تأکید بر اخلاق و تربیت اسلامی
ـ تغيير الگوي ورزش شهروندي با تاکيد براستفاده بهينه از فضاهاي طبيعي و روباز
ـ افزايش سهم اعتبارات ورزشی از کل بودجه شهرداري
ـ ارتقاي جايگاه ورزش شهروندي در برنامه پنجم با تأکيد بر انتقال مديريت و منابع ورزش همگاني به شهرداری
ـ توسعه الگوهای جدید ورزش همگانی و تفریحات ورزشی، سازگار با محدودیت های اقتصادی و زندگی شهری
ـ توسعه نظام آموزشي ـ تبليغي در ورزش همگاني و تفریحات ورزشی
ـ توسعه ورزش شهروندی با محوریت محله
* دبیر هیات ورزش های همگانی شهرستان آبادان