صبح روز شنبه 25 آبان درست یک روز پس از گران شدن قیمت بنزین کارمندی تعریف میکرد: برخی روزها که دیر از خواب بیدار میشدم و فرصت صرف صبحانه در خانه را از دست میدادم از «آش فروش» محله ظرف کوچک آش را با قیمت 9 هزارتومان خریداری میکردم و به همراه خود به محل کار میآوردم اما پس از افزایش قیمت بنزین، همین ظرف را با فاصله کمتر از 24 ساعت با قیمت 12 هزار تومان خریداری کردم.
ساعت صفر 24 آبان ماه گذشته در حالی نرخ بنزین افزایش پیدا کرد که دولت هیچ راهکار عملی برای جلوگیری از افزایش قیمت کالاهای اساسی مورد نیاز مردم در بازار نیاندیشیده بود و تمام برنامهریزیها، هدفگذاریها، نظارتهای مورد نیاز، کنترل بازار اقلام خوراکی ، تنظیم بازار و... هم زمان با اعلام نرخ جدید بنزین در حال انجام است و تا رسیدن بازار به ثبات باید منتظر روزهای آینده بمانیم.
بر اساس همین گزارش، پس از افزایش قیمت بزنین احتمال بالا رفتن نرخ اقلام خوارکی بیش از هر چیزی سبب ناراحتی و نگرانی مردم شد، وزیر صنعت، معدن و تجارت گفته بود: هر گونه افزایش قیمت قطعاً سوءاستفاده و تخلف محسوب میشود اما واقعیت بازار از جمله در اهواز چیز دیگری را میگوید.
اگر چه در مناطق مختلف اهواز بازارچههای محلی نسبتاً خوبی وجود دارد اما خیابان سلمان فارسی به ویژه خیابان سیمتری و کاوه به دلیل برخورداری از تنوع بسیار بالا در فروش اقلام خوراکی، در دسترس بودن، قیمت مناسب برخی کالاها، همچنین در کنار هم قرار گرفتن قصابیها، ماهیفروشها، فروشگاههای مرغ، سبزیجات، میوه، خواربارفروشیها و... اغلب محل رفت و آمدن و خرید مردم از کلیه مناطق شهر اهواز است.
با این حال پس از افزایش نرخ بنزین قیمت برخی اقلام در این بازار تغییر کرده و سبب نارضایتی و ناراحتی مردم شده است.
قیمت گوشت ربطی به بالا رفتن نرخ بنزین ندارد
خانم صمدی یکی از شهروندان اهوازی ساکن منطقه باهنر است است؛ او چندین سال است که گوشت مورد نیاز خود را از خیابان سیمتری خریداری میکند. وی میگوید: قیمت گوشت ربطی به بالا و پایین آمدن قیمت بنزین ندارد و مرتب تغییر میکند، ماه گذشته گوشت گوسفند را کیلویی 110 هزارتومان خریداری کردم اکنون قیمت گوشت 88 هزار تومان شده است.
خانم حاتمی اما معتقد است قیمت گوشت گران است و هر کسی قدرت خرید گوشت با قیمت 80 هزارتومان و 100 هزارتومان را ندارد، شاید قیمت گوشت نسبت به ماه گذشته ارزانتر شده است اما باید ببینیم چه کسی میتواند با این قیمت گوشت بخرد، برخی خانوادهها ممکن است در عرض چند ماه نتواند حتی یکبار هم گوشت بخورند، و حالا که قیمت بنزین بالا رفته قطعاً عدهای با سواستفاده از این شرایط میخواهند قیمت اجناس خود را بالا ببرند.
آقای دورقی کارمند بازنشسته آموزش و پرورش است؛ وی میگوید: همه میدانند قیمت گوشت گوساله از قیمت گوشت گوسفند پایینتر است اما اینقدر در این شهر نظارت ضعیف است که یک قصابی قیمت کیلویی گوش گوساله را 100 هزار تومان دست مشتری میدهد در حالی که گوشت گوسفند بین80 تا 85 هزارتومان است، البته قصابیهای شهر را گشتی بزنید متوجه میشوید به ندرت در یک خیابان قیمت اجناس یکی است معمولاً هر کس منطق خاص خود را در فروش دارد.
در این میان یکی از قصابیها جمله ضبط شده «قیمت گوشت ارزانتر از قیمت بازار» را از بلندگوی قصابی خود در خیابان پخش میکرد از وی علت ارزان شدن گوشت را سوال کردم، وی پاسخ داد: به جای اینکه روزی 10 کیلو گوشت بفروشم و دو سه هزارتومان سود داشته باشم روزی 100 کیلو گوشت میفروشم! هم درآمدم بیشتر است و هم گردش مالی بیشتری دارم.
قصاب دیگری با بیان اینکه کشتار ما به روز است، گفت: پس از بالا رفتن نرخ بنزین هیچ افزایش قیمتی نداشتیم و به نظر میرسد قیمت گوشت در حال پایین آمدن است، قیمت گوشت گوساله از 100 هزارتومان در ماه گذشته به 85 هزار تومان و قیمت گوشت گوسفند از 11 هزارتومان به 95 هزرتومان کاهش پیدا کرده است.
افزایش 20 تا 30 هزارتومانی قیمت برنج
یکی از خواربار فروشان خیابان خاقانی معتقد است قیمت برنج ایرانی به دلیل باز شدن مرزها و صادرات به عراق افزایش پیدا کرده است و ربطی به بنزین ندارد اما قیمت هر کیسه 10 کیلویی برنج خارجی 20 تا 30 هزار تومان افزایش پیدا کرده است.
ناهید صراف با بیان اینکه امسال برداشت برنج سبب شد قیمت کیسه 10 کیلویی برنج از 160 هزارتومان به 90 هزارتومان کاهش پیدا کند، عنوان میکند: پس از افزایش قیمت بنزین برنج عنبر حدود 5 هزارتومان افزایش پیدا کرد، برنج خارجی برندهای مهم در بازار کم شده و جایی دیدم برنج تایلندی را به جای این برندها میفروشند، شاید فروشندهها برنج اصلی را انبار کردند تا در زمان مناسب با قیمت بالاتر بفروشند.
افزایش قیمت تخم مرغ- قیمت لبنیات و روغن تغییر نکرد
وی ادامه داد، تخم مرغ از کارتنی 115 هزار تومان به 198 هزار تومان افزایش پیدا کرده است؛ با توجه به سرد شدن هوا خرید تخم مرغ معمولاً بالا است، اما قیمت لبنیات و روغن تغییری نکرده است مثلاً بطری دوغ یک لیتری قبل از افزایش قیمت بنزین 7 هزارتومان، ماست 900 گرمی 4هزارو 500 تا 5 هزار تومان الان نیز با همان قیمت آنها را میفروشیم، قیمت حبوبات نیز بین 10 تا 20 درصد افزایش پیدا کرده است.
قیمت مرغ همیشه نوسان داشته است
سوپرمرغ محله یکی از فروشگاههای قدیمی مرغ در محله یوسفی اهواز است که به نظر میرسد مرغهای خود را از دزفول وارد اهواز میکند صاحب این فروشگاه میگوید: قیمت مرغ اغلب نوسان داشته و ربطی به کاهش و افزایش قیمت سوخت ندارد؛ چند ماه گذشته نیز تجربه افزایش ناگهانی قیمت مرغ را داشتیم که سبب التهاب مقطعی در بازار شد اما سپس به قیمت قبلی خود بازگشت؛ هفته گذشته قیمت مرغ کشتار روز 13 هزار و 200 بود اکنون 14 هزار تومان شده است.
کشیدن قیمت حمل و نقل بر روی فروش برخی محصولات
صفیه یکی از دستفروشان خیابان سیمتری است، که در کنار خیابان بساط فروش بلال، فلفل دلمهای، لیمو سنگی، لیمو شیرین و... را پهن کرده بود، از او سوال میکنم بالا رفتن قیمت بنزین چقدر روی محصولات تاثیر گذاشته است و او پاسخ میدهد: خود محصولات گران نشدهاند بلکه قیمت حملونقل آنها از میدان ترهبار و آوردن به بازار بالا رفته است، خرید من از میدان زیاد نیست در حد یک الی دو صندوق اغلب خریدارهای خودم از میدان ترهبار را با موتور سهچرخه میآورم، هزینه حمل و نقل که بالا رفته مجبورم روی هر کیلو یک هزار تومان بکشم! مثلاً فلفل دلمهای قبلاً کیلویی 4 هزارتومان بود الان با 5 هزارتومان میفروشم.
«زایر نعیم» موازی فروشگاههای خرما بساط بلالهای درشت و خوش رنگ دزفول و فلفل شیرین همدان را نیز پهن کرده است، وی میگوید: قبل از گران شدن بنزین با 20 هزارتومان از میدان ترهبار تا بازار با موتور سهچرخه بار میزدم بعد از افزایش قیمت بنزین برای همینقدر مسیر باید 50 هزارتومان پول حمل و نقل بدهم که مجبورم برای جبران هزینههای خودم یک هزار تومان روی جنس بکشم.
تفاوت قیمت میوه در مناطق مختلف اهواز
داوود دغلاوی میوه فروش منطقه آخر آسفالت معتقد است قیمت میوه افزایش پیدا نکرده است بلکه این هزینه حمل و نقل است که بر روی میوه تاثیر گذاشته است؛ البته پیش از افزایش قیمت بنزین قیمت میوه بالا بود و اگر میوهای را با قیمت 6تا 7 هزارتومان میفروختی هم صدای مشتری درمیآمد؛ خداراشکر فعلاً قیمت میوه بالا نرفته است و اگر قیمت میوهای نسبت به روز گذشته گرانتر شود در واقع قیمت آن در میدان ترهبار هم بالا بوده است.
اما قیمت میوه در «کندومیوهها» و مناطق برخوردار اهواز داستان دیگری دارد؛ کندو میوهها به دلیل استفاده از سیستم سرمایشی، چیدن میوهها در قفسهها همچنین جدا کردن میوههای درشت و ریز، برای هر نوع میوه دو تا سه برابر بازار نرخ تعیین میکنند.
بر اساس مشاهدات خبرنگار فارس در شهر اهواز قیمت میوه در بازار روز امانیه، با کندوه میوه در منطقه کیانپارس، گلستان، زیتون، کوی ملت، و فروشگاهها در منطقه پاداد و... دو تا سه برابر قیمت میوه در بازار سیمتری، کیان و... است
خانم یزدانی یکی از شهروندان ساکن منطقه پادادشهراهواز است، وی میگوید: قیمت گوجه پیش از افزایش قیمت بنزین 3 تومان اما پس از افزایش قیمت بنزین به 12 هزار تومان افزایش پیدا کرد، قیمت موز 10 هزارتومان بود اما پس بالا رفتن نرخ بنزین به 14 هزارتومان تغییر کرد، قیمت سیب زمینی و پیاز پیش از اعلام نرخ جدید بنزین 3 هزار تومان و بعد از بالا رفتن نرخ بنزین به 7 هزارتومان افزایش پیدا کرد، برخی فروشندهها قیمت میوههای خود را به درجه یک و دو نیز تقسم کردهاند؛ قبلاً بیشتر میوهها را قیمت 5 تومان خرید میکردم الان قیمتها از 7 هزارتومان به بالا شده است.
این در حالی است که قیمت میوه در بازارهایی مانند: سیمتری، کیان، کاوه که محل خرید مناطق زیادی از اهواز هستند تغییر چندانی نکرده و تغییرات در حد هزار تا یک هزار و 500تومان است که این تغییر اغلب به دلیل بالا رفتن هزینههای حمل و نقل است.
ردیف | نام کالا | قیمت کالا قبل از افزایش نرخ بنزین | قیمت کالا بعد از افزایش نرخ بنزین |
1- | گوشت گوسفند | 88 تا 85 هزارتومان(یک ماه گذشته) | 70 هزارتومان(بعد از یک ماه) |
2- | گوشت گوساله | 100 هزار تومان(یک ماه گذشته) | 95 هزارتومان (بعد از یک ماه) |
3- | برنج ایرانی | کیسه 10 کیلویی 160 هزارتومان | 90 تا 95 هزارتومان پس از برداشت برنج |
4 | برنج خارجی | 75 هزارتومان | 95 هزارتومان |
5- | تخم مرغ | کارتنی 115 هزارتومان | 198 هزارتومان |
6- | لبنیات | بدون تغییر | |
7- | روغن | بدون تغییر | |
8- | میوه | افزایش 20 تا 30 درصدی در مناطق مختلف | |
9- | حبوبات | 10 تا 20 درصد افزایش | |
10- | نان | بدون تغییر | |
11- | کرایه تاکسی /عمومی و شخصی | بین 10 تا 50 درصد افزایش |
بالا رفتن نرخ بنزین و منطق رانندگان برای افزایش کرایه
پیشبینی افزایش نرخ کرایه تاکسیهای عمومی و شخصی یکی از معضلاتی بود که شهروندان پس از بالا رفتن نرخ کرایه تاکسی به ویژه در فصل مدرسه و دانشگاه و تردد زیاد دانشآموزان و دانشجویان نگران آن بودند به همین دلیل دولت از همان روزهای اول با تعیین سهیه بنزین انواع خودروها تکلیف خود را مشخص کرد تا رانندهای بر خلاف قانون تعیین شده اقدام به اخذ کرایه بیشتری از مسافران نکند.
اما واقعیت رفت و آمد در داخل و برون شهر چیز دیگری را نشان میدهد و این واقعیت با توجه به اینکه تعداد خودروهای عمومی بسیار کمتر از خودروهای شخصی هستند و حتی قادر نیستند نیاز کمتر یک سوم جمعیت شهر را پوشش دهند بیشتر نمایان میشود.
بررسی نرخ کرایه اغلب ایستگاه های تاکسی توسط خبرنگار فارس در اهواز نشان میدهد تاکسی عمومی به ویژه ایستگاه سیمتری پادادشهر، سیمتری به حصیرآباد، صددستگاه، سپیدار، باهنر و... کلاً مناطق شرق اهواز، همچنین ایستگاه چهار راه سلمان فارسی به کوی رسالت، کوت عبدالله، آخراسفالت، و... در بیشتر مسیرها یک هزارتومان به نرخ کرایه خود اضافه کردهاند.
کرایه تاکسی عمومی از فلکه ساعت به کیانپارس و کیان آباد؛ از چهار شیر به زیتون کارمندی، کوی ملت، فرهنگیان، کوی جواهری، کوی نفت، سهراه فرودگاه نیز یک هزار تا دو هزار تومان به کرایههای خود اضافه کردهاند منطق رانندگان تاکسی در پاسخ به دلیل افزایش کرایه تاکسی بالا بودن استهلاک و قیمت وسایل یدکی ماشین است.
به گفته یکی از مسافران هوا که تاریک میشود برخی از مسافر برهای عمومی و شخصی به روش خودشان برای مسیرها نرخ تعیین میکنند که اغلب به درگیری لفظی بین مسافر و راننده منجر میشود.
مسافربرهای شخصی در تمام مناطق اهواز50 درصد به نرخ کرایههای خود اضافه کردهاند مثلاً اگر در مسیری نرخ کرایه 2 هزارو 500 است پس از افزایش نرخ بنزین کرایه این مسیر 5 هزار تومان شده است و اگر مسیری 3 هزارتومان بوده راننده تاکسی به نظر خود در حق مسافر انفاق کرده و برای رُند کردن کرایه 5 هزار تومان دریافت میکند.
از آنجایی که اهواز به عنوان کلان شهر محل تردد روزانه دانشجویان، کارمندان، کارگران، همچنین مراجعات پزشکی مردم از شهرهای دور و نزدیک است افزایش نرخ بالای تاکسیهای شخصی برون شهری صدای همه را درآورده است.
مهلا دانشجوی ترم آخر ارشد است که مرتب از اهواز به دانشگاه شوشتر تردد میکند، وی میگوید: از زمانی که نرخ بنزین بالا رفته هر روز رانندههای تاکسیهای شخصی با قیمتی ما را غافلگیر میکنند، برخی رانندهها که حوصله ایستادن سر ایستگاه را ندارند قیمت را میشکنند و با قیمت کمتری ما را تا شوشتر میرسانند؛ تعداد تاکسیهای زرد پایانه همیشه هم کم است، اگر قیمت آنها نیز افزایش پیدا کرده است اما باید منتظر بمانی تا، تاکسیهایی که شوشتر رفتند اهواز برگردند تا سوار آنها شویم و به شوشتر برویم.
تاثیر بالا رفتن نرخ بنزین در تورم
مدیرکل دفتر حمل مسافر سازمان راهداری و حملونقل جادهای گفت: در مصوبه ستاد سوخت مبنی بر سهمیهبندی بنزین، سهمیه ناوگان سواری کرایه بین شهری پلاک عمومی جادهای، به نحوی مغفول مانده بود؛ نظر وزارت کشور و وزارت نفت این است که اختصاص سوخت به ناوگان سواری کرایه، بر اساس پیمایش باشد؛ ما هم با این موضوع موافق هستیم تا ناوگان به اندازهای که «حرکت میکند» و «مسافر جابهجا میکند» سهمیه سوخت دریافت کند تا مبادا از این ناوگان به عنوان وسیله شخصی استفاده شود.
پس از بالا رفتن نرخ بنزین رئیس کل بانک مرکزی، در یادداشت اینستاگرامی در صفحه خود نوشت: محاسبات اداره بررسیهای اقتصادی بانک مرکزی نشان میدهد که تاثیر افزایش قیمت بنزین در تورم در حدود 4 واحد درصد در سال خواهد بود.
اما فریدون اسعدی کارشناس حوزه انرژی گفت: «اصلاح قیمت بنزین بر تورم سبد خانوار و رفاه آن به صورت مستقیم تأثیر چندانی ندارد، اگر نرخ بنزین هزار و 500 تومان شود میانگین تأثیر آن بر تورم و همه دهکهای جامعه 34 صدم درصد و اگر 2 هزار تومان شود یک و هشت دهم درصد است.
معاون سازمان برنامه و بودجه کشور اما معتقد است: براساس الگوهای اقتصادی در افزایش قیمت بنزین، تورمی که بر سطح عمومی قیمتها اثر میگذارد، حدود ۲ درصد محاسبه شده است.
با وجود اینکه طرح افزایش نرخ بنزین بدون در نظر گرفتن زیرساختهای لازم اجرایی شد اما دولت پرداخت کمک معیشتی به خانوارها، جلوگیری از گرانفروشی و افزایش قیمت کالا را از جمله تدابیرخود برای جلوگیری از فشار تورمی افزایش قیمت بنزین عنوان کرد.