اعتبارات ریزگردها در خوزستان

به دنبال طوفان شدید گرد و غبار در بهمن سال 95  دولت مبلغ 30  میلیارد تومان مصوب شد که از این مبلغ 17 میلیارد سهم موسسه جهاد نصر و 13 میلیارد سهم اداره کل منابع طبیعی بود اما از این مبلغ تنها 13 میلیارد تخصیص داده شد.

در سال 96 دولت مبلغ 124 میلیارد تومان برای مقابله با ریزگردها و توسعه بیولوژیک در خوزستان مصوب کرد که از این مبلغ تنها 92 میلیارد تومان به استان تخصیص داده شد.

در سال 97 نیز مبلغ 193 میلیارد تومان برای مقابله با ریزگردها مصوب شد که از این مبلغ فقط  170 میلیارد تومان تخصیص داده شد.

اما در بودجه سال 98 دولت تنها مبلغ  70 میلیارد تومان برای توسعه بیولوژیک خوزستان تصویب کرد که این مبلغ تنها 30 درصد بودجه ریزگردها در سال گذشته است.

این در حالی است که پس از سیل فروردین امسال اگر چه منشاء داخلی ریزگردها زیر آب رفت، اما کانون‌های جدید گرد و غبار ناشی از رسوبات به جا مانده از سیل نگرانی‌های تازه‌ای را در بین فعالان محیط‌زیست به وجود آورد.

حذف اعتبارات ریزگردها به بهانه ساماندهی مناطق سیل‌زده

برخی از کارشناسان حوزه محیط زیست معتقد هستند حذف ردیف بودجه، گرد و غبار اختصاص آن به مناطق سیل‌زده با هدف ساماندهی این مناطق تصمیم غیرمنطقی نیست چرا که با توجه به بارندگی‌ها سال گذشته و اوایل امسال دست‌کم تا پایان سال 98،‌ خبری از بحران جدی ناشی از ریزگردها در خوزستان وجود ندارد.

اما علی مریدی مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید: یکی از خطرات بزرگ ناشی از سیل‌های اخیر ایجاد کانون‌های گرد و غبار جدید است.

وی افزود: رسوباتی که همراه با سیل آمده است در دشت‌های خوزستان ته‌نشین و با خشک شدن آب تبدیل به منشاء گرد و غبار در استان خوزستان خواهد شد؛ یکی از بحران‌های آینده  که باید خودمان را برای مقابله با آن آماده و برای آن برنامه‌ریزی کنیم، مقابله با گرد و غبارهای احتمالی است که در آینده نزدیک و پس از فروکش کردن سیلاب و خشک شدن زمین با آن مواجه خواهیم شد.

اختصاص اعتبارات ریزگردها به بحث ساماندهی دریاچه ارومیه

احمدمطیعی جانشین معاون اجرایی موسسه جهاد نصر با تاکید بر کم بودن اعتبارات اختصاص شده به منظور توسعه بیولوژیک خوزستان اظهار کرد:  فعالیت نهال‌کاری و توسعه بیولوژیک را حذف کردند وگفتند کار  سالهای قبل را نگهداری کنید.

وی افزود: ستاد ملی مقاومت با ریزگردها دیگر  نمی‌خواهد اعتباری را به مساله ریزگردها  اختصاص دهد، منطق آنها این است که فعلاً طرحی مصوب نشده و مطالعات آنها تکمیل نشده است در صورتی که استا‌نهای دیگر مانند آذربایجان شرقی و غربی طرح مصوبی نداشتند اما اعتبارات ریزگردها را برای بحث ساماندهی دریاچه ارومیه به آن‌ها دادند.

جانشین معاون اجرایی موسسه جهاد نصرگفت: طبق مصوبه دولت  تا پایان 5ساله ششم توسعه با مصوبه ریزگردها کانون‌های ریزگرد در  استان تثبیت شوند، با مطالعاتی که بنده انجام دادم مشخص شد باران درکانون‌ ریزگردهای اهواز تاثیر گذاشته اما  در شهرهای دیگر تاثیری نداشته است و از 7 کانون می‌توانیم ادعا کنیم بارندگی‌ها در کانون شماره 4 در اطراف اهواز تاثیر داشت.

 مطیعی با بیان اینکه با اعتبارات ریزگردها در  سال 98 نهال‌کاری نخواهیم کرد، عنوان کرد: با این اعتبارات کار سالهای دیگر را باید نگهداری کنیم؛ قرار نیست همه کانون ها نهال کاری شود اما از  کل کانون‌ها در استان از 320 هزار  هکتار حدود  20 تا 40 هزار هکتار نهال کاری شد، 7تا 8 هزار هکتار  مدیریت مرتع و چرا صورت گرفت و تقریبا 10 درصد را توانستیم تثبیت کنیم.

وی در رابطه با تاثیر باران در تثبیت ریزگردها، گفت:  شرایط آب و هوایی را نمی‌توانیم  پیش‌بینی کنیم اکنون شرایطی که سازمان هواشناسی پیش‌بینی می‌کند حداکثر برای 3 ماه آن هم با 40 تا 50 درصد تحقق است، پس نمی توان منتظرباران باشیم.

چرا بودجه ریزگردها کاهش پیدا کرد؟

عیسی کلانتری تیرماه امسال در بازدید از کانون ریزگرد فوق بحرانی اهواز در بخش غیزانیه با اشاره به کاهش سهم خوزستان از اعتبارات ریزگردها به 2 هزار و 500 میلیارد ریال گفت: بر اساس مصوبه مجلس امسال 100  میلیون دلار به مقابله با ریزگرها اختصاص داده شده که این اعتبار برای استان‌های جنوبی کشور از شرق تا غرب است و شامل سبستان و بلوچستان، کرمان و خوزستان می‌شود.

کلانتری افزود: این اعتبار برای توسعه و نگهداری نهال‌کاری ها کافی نیست اما مصوبه مجلس است و نمی‌توان کاری کرد، این در حالی است که سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیز داری کشور 330 میلیارد تومان را  برای 29 استان دیگر که مشکل ریزگرد ندارند بدون ارائه طرح مطالعاتی از محل صندوق توسعه ملی مصوب کرد.

در حالی که اجرایی شدن طرح جامع مهار کانون‌های گرد و غبار خوزستان سه سال است  که  معطل اتمام مطالعات سازمان جنگل‌ها است اما این سازمان با تاخیر در اتمام مطالعات مانع تعریف پروژه جدید در بحث ریزگردها شده است.

براساس مصوبه هیئت دولت و نیز برنامه پنج ساله ششم توسعه، اعتبار سالانه مقابله با ریزگردها هر سال از طریق یکی از سه دستگاه وزارت جهاد کشاورزی، نیرو و سازمان محیط زیست باید در اختیار استان خوزستان قرار گیرد.