محمدرضا شمسایی در آیین آغاز عملیات اجرایی سد و قفل کشتی‌رانی مارد و پایین‌دست بهمنشیر و افتتاح شبکه‌های آبیاری، زهکشی نخیلات شمال شلمچه، اروند‌کنار و چوئبده که شامگاه گذشته، 19 تیرماه در آبادان برگزار شد، اظهار کرد: بیش از دو و نیم سال است که کشور دچار کمبود نقدینگی است و در این شرایط وزارت نیرو توانست از محل صندوق توسعه ملی برای تأمین منابع مالی پروژه‌هایی که امروز آغاز می‌شوند، اعتباراتی جذب کند تا عملیات این پروژه‌ها آغاز شود.

وی با بیان این‌که پروژه‌های آبیاری و زهکشی آبادان و خرمشهر بیش از 23 سال است که آغاز شده‌اند، تصریح کرد: یقیناً طرح‌های امروز بزرگ‌ترین پروژه آبیاری و زهکشی کشور ایران است. در دهه چهل، در اثر بروز خشکسالی شدید علی‌رغم این‌که آن زمان سدهای چندانی نداشتیم، مشکلات بسیاری در اثر پیشروی شوری آب دریا در این منطقه ایجاد شد.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان ادامه داد: در پی این وضعیت مطالعاتی با موضوع شوری آب رودخانه‌های اروند و بهمنشیر آغاز شد. در زمانی که دبی رودخانه اروند کمتر می‌شود مقدار بیشتری از آب دریا به صورت مد و به دنبال مد دریا وارد اروندرود و بهمنشیر می‌شود. ورودی آب شور در این منطقه موجب شد بخش قابل توجهی از نخیلات حاشیه اروندکنار چه در ایران و چه در کشور عراق با مشکلات شدیدی مواجه شود.

شمسایی عنوان کرد: در بحث شوری آب این منطقه، مطالعاتی از سال 46 توسط یک شرکت بین‌المللی هم برای کشور ایران و هم برای کشور عراق آغاز شد، چراکه عراق هم با همین مشکل شوری آب اروندکنار در جنوب این رودخانه مواجه بود و نخیلات بیشتری در این منطقه داشت.

وی بیان کرد: در مقطعی از زمان، میزان آبی که سالیانه در رودخانه اروند رها می‌شد حدود 82 میلیارد مترمکعب بود که رقم قابل ملاحظ‌ه‌ای است اما به دنبال احداث سدهایی در کشورهای ترکیه، عراق و سوریه در دو یا سه دهه اخیر، دیگر آبی به آن شکل وارد رودخانه اروند در کشور ایران نمی‌شود.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان ادامه داد: این کاهش حجم آب اروندرود موجب شد تا برگشت شوری آب دریا به رودخانه‌های اروند و بهمنشیر روز به روز افزایش یابد و نخیلات پیرامون این رودخانه‌ها را با مشکل مواجه کند. در این راستا طرحی آغاز شد که در جریان این طرح در سه نقطه، سه سد شامل یک سد در بالادست بهمنشیر، یک سد در پایین‌دست بهمنشیر و در نهایت یک سد بر رودخانه کارون احداث می‌شود.

شمسایی ادامه داد: تقریبا کار احداث سد بالادست بهمنشیر تمام شده است. هدف مشترک از احداث این سه سد، جلوگیری از ورود آب شور به رودخانه‌های کارون و بهمنشیراست و هدف کلی طرح مذکور، احداث یک ایستگاه پمپاژ بود که معتقدم این ایستگاه پمپاژ،‌ بزرگترین ایستگاه پمپاژی است که در دنیا احداث می‌شود و ظرفیت این ایستگاه پمپاژ 120 مترمکعب بر ثانیه است.

وی افزود: این طرح در سال 1369 کلنگ‌زنی شد و در مجموع خلاصه این طرح، احداث یک سد جهت جلوگیری از ورود آب دریا به رودخانه کارون است. اکنون تا بالادست دارخوین که چهل کیلومتری بالادست شهرهای آبادان و خرمشهر است، باز هم آب دریا پیشروی کرده است یعنی مد آب دریا تا دارخوین پیش می‌رود اما این طرح اجازه نمی‌دهد که آب شیرین رودخانه کارون با آب شور دریا آمیخته شود.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان بیان کرد: در این طرح با احداث یک کانال در سد و جلوگیری از بازگشت آب دریا به رودخانه کارون، رودخانه بهمنشیر به مخزن آب شیرین درازمدت مناطق ابادان و خرمشهر تبدیل می‌شود و به عنوان یک مخزن بزرگ، آب شیرین را ذخیره می‌کند. البته با احداث قفل کشتی‌رانی اصلا تردد در بهمنشیر محدود نمی‌شود و مانند سابق در پایین‌دست و بالادست بهمنشیر تردد کشتی صورت می‌گیرد، اما فقط اجازه ورود آب شور دریا در زمان مد به رودخانه بهمنشیر داده نمی‌شود.

شمسایی ادامه داد: بنابراین بهمنشیر به یک مخزن آب شیرین تبدیل می‌شود که در درازمدت کل آب مورد نیاز در بخش‌های شرب، کشاورزی و صنعتی آبادان و خرمشهر را تأمین می‌کند. از سویی باید کاری کرد تا کیفیت آب در این بخش مناسب باشد. در این طرح فرض بود که EC آب در این منطقه حدود 2000 تا 2500 میکروگرم بر موس باشد.

وی عنوان کرد: همچنین ایستگاه پمپاژ طره بخاح احداث شده که کل آب مورد نیاز نخیلات جزیره آبادان و خرمشهر را تأمین می‌کند. در مجموع با احتساب نرخ امروزی، سازمان آب و برق خوزستان بابت طرح‌هایی که امروز در آبادان و خرمشهر افتتاح یا آغاز شد، 1200 میلیارد تومان هزینه کرده است که البته این رقم جدا از هزینه‌های اقداماتی است که توسط مؤسسه جهاد نصر در این مناطق در حال انجام است. با احتساب این هزینه‌ها در مجموع بیش از 2000 میلیارد تومان توسط سازمان آب و برق خوزستان و مؤسسه جهاد نصر در آبادان و خرمشهر کار انجام شده است.

مدیرعامل سازمان آب و برق خوزستان گفت: طرح‌های آبیاری، زهکشی آبادان و خرمشهر که امروز افتتاح شدند، در مجموع 16 هزار هکتار در خرمشهر و 16 هزار هکتار در آبادان را تحت پوشش قرار می‌دهند. در این طرح‌ها 22 ایستگاه پمپاژ ثانویه احداث شده است که هر یک از این ایستگاه‌ها 600 تا 700 هکتار از نخیلات را تحت پوشش دارند. همچنین 5 یا 6 ایستگاه پمپاژ نیز بر روی رودخانه بهمنشیر احداث شده که اطراف بهمنشیر را پوشش می‌دهند.