یک عضو هیأت‌علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه امسال با توجه به هرس حدود 95 درصد درختان کنوکارپوس سطح شهر، دیگر گلی نمی‌بینیم که بخواهد دانه گرده داشته باشد گفت: این نشان می‌دهد اگر پس از بارندگی‌ها کسی با علائم تنگی‌نفس به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کند، مربوط به کنوکارپوس نیست و علت دیگری دارد.

دکتر مهرانگیز چهرازی درباره آخرین نتایج طرح تحقیقاتی خود پیرامون تغییرات گل‌دهی و گرده‌افشانی گیاه کنوکارپوس به‌عنوان مقصر تنگی‌نفس پاییزی در اهواز، اظهار کرد: امسال با توجه به اینکه در سطح شهر حدود 95 درصد درختان کنوکارپوس هرس شده‌اند، دیگر گلی را مشاهده نمی‌کنیم که بخواهد دانه گرده تولید کند.

وی افزود: بنابراین اگر پس از بارندگی‌ها چه بارش‌های قبلی یا اخیر، همچنان افرادی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند، این موضوع نشان می‌دهد که تنگی نفس مربوط به کنوکارپوس نیست و عوامل دیگری در آن دخیل هستند. در واقع شهرداری با انجام این هرس شدید، به دنبال آن بود تا این موضوع را ثابت کند که اگر با وجود هرس دیگر مردم به بیمارستان مراجعه نکردند، مقصر کنوکارپوس و دانه گرده آن است، اما در غیر این صورت علت تنگی‌نفس به آلودگی‌های دیگر برمی‌گردد.

این عضو هیأت‌علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به طرح تحقیقاتی در حال اجرای خود، گفت: کاری که در زمینه دانه گرده و بساک گل کنوکارپوس در حال انجام آن هستم، به این صورت است که رفتار این گیاه را از نظر گلدهی و اندازه دانه‌های گرده در طول فصول مختلف سال اندازه‌گیری و پایش کنیم اما اینکه دانه گرده را در شرایط رطوبت قرار داده تا دانه‌ها متلاشی و سپس پراکنده شود که اثرات آن را بر سلامتی بررسی کنیم، در حیطه کار دانشگاه علوم پزشکی قرار می‌گیرد.

چهرازی همچنین درباره سخنان اخیر دکتر مجد درباره آلرژن‌زایی کنوکارپوس و شکافتن دانه‌های گرده آن به ذرات بسیار در شرایط رطوبت هوا، تصریح کرد: موضوعی که دکتر مجد عنوان کردند درباره همه دانه‌های گرده صادق است و خواه در شرایط رطوبت، بارندگی، شرجی و پس از بارندگی که تبخیر صورت می‌گیرد، دانه‌های گرده متورم و متلاشی می‌شود و می‌توانند ایجاد آلرژی کنند، اما این موضوع درباره همه دانه‌های گرده گیاهان مطرح است.

وی خاطرنشان کرد: ازآنجاکه حدود 60 درصد درختچه‌های فضای سبز شهری اهواز به کنوکارپوس اختصاص دارد، این تصور پیش آمده که شاید علت آلرژی پس از باران، دانه‌های گرده کنوکارپوس باشد؛ درحالی‌که گیاهان خودرو و علفی بسیاری در اهواز وجود دارند که دانه گرده زیادی تولید می‌کنند، اما به علت آنکه این گیاهان خودرو هستند، دانه گرده آن‌ها دیده نمی‌شود. ولی کنوکارپوس که جلوی چشم است، گمان می‌کنند آلودگی ناشی از این درخت است.

این عضو هیأت‌علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز درباره پراکنش و گرده‌افشانی گیاهان کنوکارپوس در بارندگی‌های امسال اهواز، گفت: در این تحقیق به دنبال آن بودیم که وضعیت ریزش و اندازه دانه‌های گرده این گیاه را هنگامی‌که گل‌ها می‌رسند، بررسی کنیم که مشاهده کردیم دانه‌های گرده به‌راحتی از بساک خارج نمی‌شوند؛ زیرا یک حالت گوشتی در بساک وجود دارد که دانه گرده به‌راحتی از آن بیرون نمی‌آید.

چهرازی افزود: من منتظر آن بودم که ببینم آیا امسال هم کسی به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کند یا خیر؛ که دیدیم همچنان این مراجعات وجود داشت. این خود ثابت می‌کند که کنوکارپوس عامل تنگی‌نفس پس از باران نیست و آلودگی‌های نفتی، گازی، کربن بلک، صنایع فولاد، نیشکر و ... نیز باید در نظر گرفته شوند، اما نمی‌دانم چرا این آلودگی‌ها مطرح نمی‌شوند.

وی تصریح کرد: آنچه می‌توانیم بگوییم این است که دانه گرده کنوکارپوس در فصل پاییز نیز تشکیل شده است، اما رها شدن آن به‌سختی انجام می‌شود؛ به‌طور مثال دانه‌های گرده درخت کهور یا برهان، به‌راحتی در هوا پخش می‌شوند اما درصد این درختان در فضای اهواز زیاد نیست. به همین دلیل کمتر اثر آن‌ها را لحاظ می‌کنیم، ولی کنوکارپوس به دلیل غالب بودن در فضای شهری به‌عنوان مقصر مطرح می‌شود.

این عضو هیأت‌علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه البته به تحقیقات تکمیلی بیشتری برای بررسی این موضوع نیاز است، گفت: باید دانه‌های گرده موجود در هوا جمع‌آوری و زیر میکروسکوپ بررسی شود که متعلق به کدام گونه‌های گیاهی شهر هستند. در حال حاضر دانشگاه علوم پزشکی دستگاه مربوطه را خریداری کرده است و می‌تواند در این خصوص اظهارنظر کند.

چهرازی خاطرنشان کرد: با این وجود آنچه مشاهده‌ای است و کار عملی که توسط شهرداری انجام شده، این است که وقتی همه درخت‌ها را هرس کرده‌ایم، دیگر گلی وجود ندارد که بخواهد دانه‌های گرده تولید کند. در حال حاضر بیش از 90 درصد این درختان هرس شده‌اند و به‌جز حاشیه شهر، همه درختچه‌ها حالت رویشی داشتند و هیچ‌کدام حالت زایشی نداشت.

وی همچنین درباره فرضیه پولن‌زایی شدید گیاه کنوکارپوس تحت استرس تجمع آلاینده‌ها در فصل پاییز، تصریح کرد: با توجه به یک پروژه تحقیقاتی که در اطراف پتروشیمی ماهشهر انجام دادیم، مشخص شد که این گیاه، توانایی جذب آلودگی‌های محیطی را دارد و یک گیاه مقاوم است؛ پولن‌زایی تحت استرس برای گیاهان حساس قابل طرح است و نمی‌توان این مسأله را برای کنوکارپوس مطرح کرد.