حسین میرنژاد/ نخست تصمیم داشتم این یادداشت را قبل از هفتم اسفند ماه به خوانندگان تقدیم کنم اما احتمال دادم ممکن است در این میان حتا یک نفر از خوانندگان محترم با مطالعه این مطلب، مقصودم را آن طور که باید متوجه نشود و در این میان فرد یا افرادی- که احتمالا تصورشان از وظایف یک نماینده مجلس غیر از آن چیزی است که در تصور نویسنده می گنجد- ناخواسته تردید به دل شان راه یابد و از رای دادن منصرف شوند. از این رو چند روزی صبر کردم تا مرحله نخست انتخابات را بگذارنیم ولی حالا که تکلیف نزدیک به سه چهارم کرسی های مجلس روشن شد فکر می کنم فرصت مناسبی است تا گپ صادقانه ای با نامزدهای نمایندگی و وکلای محترم مجلس داشته باشم.

در کمال احترام و ادب به همه نامزدهای نمایندگی- چه آن ها که به مجلس راه یافتند و چه آن هایی که در ادامه راهند صرف نظر از دیدگاهای جناحی و سلیقه های سیاسی شان- با وام گرفتن از ضرب المثل معروف "مشت نمونه خروار" بپرسم: شما کاندیدای نمایندگی مجلس دوره دهم به نظرتان برای آبادانی بیش تر شهر چه کار انجام نشده ای باقی مانده که نمایندگان قبل از شما از آن غافل شدند؟

همیشه آرزوی ما توفیق بر زدن « مهر انجام شد»  به کلیه کارها و خدمات معطل مانده بر زمین است؛ اما حقیقتی که هم  شما کاندیدای وکالت مجلس و هم ما موکلان رای دهنده خوب می دانیم  این است  که چه باور داشته باشید یا نداشته باشید توان شما در بر آوردن خواسته های ما در حوزه اجرایی خیلی محدود تر از آن چیزی است که در وعده های انتخاباتی تان با سینه ای ستبر و صدای بلند ادعا می کنید.

از همین رو گمان دارم  بعضی از وعده هایی که می دهید آن چنان در شرایط فعلی دور از ذهن است که ناخواسته مرا به یاد ضرب المثل معروف « سنگ بزرگ علامت نزدن است » می اندازد.

حالا چرا به هنگام تبلیغات انتخاباتی چنان با اعتماد به نفس و بدون لرزش صدا ادعا دارید در صورتی که پای مبارک تان به صحن مجلس برسد و بر کرسی راحت و فخر آور آن جلوس کنید تمام وعده های ریز و درشتی که نماینده های دوره های قبل به هرعلت نتوانستندعملی کنند به سرعت نور عملی و به مرحله اجرا در می آورید.

باید بگویم  کاش در عالم واقعیت این چنین بود  اما چه حیف؛ چون باور دارم در چنین مواقعی چنان دچار هیجان و جو گرفتگی می شوید که اصل تفکیک قوا در قانون اساسی را گویا از یاد می برید! زیرا به موجب این اصل دولت خود قوه ای است مستقل و زیر مجموعه قوای دیگر از جمله مجلس نیست که هر وقت یکی از نمایندگان مجلس اراده کند رییس دولت و وزیران کابینه تمام قد و بدون ضابطه در مقابل نمایندگان مجلس به صف شوند و گوش به فرمان منتظر اوامر باشند.

البته این موضوع به این معنی نیست که منکرجایگاه و وظیفه قانونی نمایندگان مجلس باشم بلکه بر عکس معتقدم تاریخ بیش تر از مسوولان اجرایی روی عملکرد نمایندگان مجلس هر دوره قضاوت و تمرکز دارد؛ اما قول های بعضی از کاندیداهای مجلس به رای دهندگان نگارنده را به فضای دوره تبلیغات انتخابات مجلس  قبل و قبل تر می برد که در مزرعه پر از وعده آنان سبزی و خرمی به چشم نمی خورد. حالا، این شجاعت در بیان وعده های بی عمل برخی از شما از کجا سر چشمه می گیرد که تا حالا هیچ نماینده ای از نماینده های قبلی مجلس برای وعده هایی که به ولی نعمت های خود دادند و عمل نکردند و چرا حساب پس نمی دهند، شخصن متحیرم!

حیران تر این که بعد از برگزاری ده دوره انتخابات مجلس هنوز هیچ مرجع مقتدر و بی طرفی نداریم که برای ارزیابی کارنامه عملکرد عموم نمایندگان به ویژه نمایندگانی که در دادن  وعده های باصطلاح "سر خرمنی" فوق تخصص هستند نظارت کنند.

وقتی در قانون اساسی ما سازمانی تعریف شده که عملکرد حساس ترین جایگاه یعنی نهاد رهبری را مورد  ارزیابی قرار دهد چرا مکانیزمی وجود ندارد تا کارنامه وعده های انتخاباتی نمایندگان و عملکردشان بعد از پایان دوره ماموریت شان را صادقانه و بی طرفانه  مورد نقد و ارزیابی قرار دهد؟!

این که بعد از انجام مراحل قانونی مثل اعلام نظر شورای محترم نگهبان و تایید صلاحیت نامزد نمایندگی همه چیز به رای و نظر مردم سپرده می شود بی تردید عین عقلانیت و احترام به استقلال رای و شعور مردم است . ولی انصافا چه طور می توان نادیده گرفت که بعضی از این عزیزان چنان وعده هایی بی اساس به مردم می دهند که اول از همه خود نامزد گوینده این وعده ها به نظرم خوب می داند قادر به انجامش نیست؛ ولی چرا پیش خودش فکر می کند چون سنگ مفت است گنجشک هم مفت است؟!

باور ندارم این عزیزان خدایی نکرده از قانون اساسی بی اطلاع باشن اما احتمال می دهم زرق و برق نشستن برکرسی مجلس چنان از خود بی خودشان می کند که محدودیت مرزهای صداقت وکیل و موکل را گاه نادیده می گیرند و برای رسیدن به مقصود گذر از ارزش های اخلاقی و فرهنگی را هم  بعضا توجیه می کنند و تازه وقتی هم به مجلس راه یافتن اگر ده دوره متوالی شرایط فراهم شود و مانع بازدارنده احتمالی هم سرراه شان قرار نگیرد بی تعارف اگر لازم باشد تا پایان عمر مشتاقانه بدون نگاه به گذشته و مرور وعده هایی که محقق نشد بی آن که لحظه ای به روی مبارک شان بیاورند باز هم در انتخابات دور بعد مجلس همچون قهرمانی برگشته از نبردی جهان گیر با روحیه ای پیروز مندانه اعلام حضور می کنند در حالی که باید روزی خرمن وعده های انتخاباتی را درو کنند!

در طول ده دوره برگزاری انتخابات مجلس به عنوان نمونه حتا یک مورد سراغ ندارم نماینده ای از نمایندگان مجلس بعد از یک، دو و حتا سه دوره نمایندگی به موکلین اش صادقانه گفته باشد حالا که قادر به انجام وعده هایش نیست پس بهتر است کنار برود تا  شخص شایسته تری جایگزین اش شود. واقعن متعجبم چرا در این باره برخی از کاندیدادهای مجلس با مردم رودربایستی می کنند و صادقانه به مردم سخن نمی گویند!

وظیفه اصلی یک نماینده مجلس در حقیقت طرح و تصویب قانون و مقررات کلی در کشور و نظارت بر حسن اجرای آن است. توقع ایجاد امکانات رفاهی، خدماتی، درمانی، آموزشی، اجتماعی، اشتغال و ... که مردم انتظارش را دارند و کاملا هم حق دارند با توجه به اصل تفکیک قوا فقط در دست قوه مجریه است و یک وکیل مجلس در این خصوص فقط از طریق تریبون مجلس وظیفه اطلاع رسانی و انتقال خواسته های موکلین اش و همچنین پیگیری مطالبات  آنها را دارد. اما سکان مسوولیت اجرای امور اجرایی کشور به عهده  قوه مجریه است و یک نماینده مجلس به طور مستقل در حوزه اجرا طبق قانون هیچ کاری از دست اش بر نمی آید تا برای موکلین اش به انجام برساند.

خلاصه، چه خوب بود کاندیداهای محترم خیلی شفاف برای مردم روشن می کردند که دولت متناسب با اعتبار و توانایی اقتصادی اش در قالب بودجه سالانه اعتبارات جاری و عمرانی هر استان را تعییین می کند و با تصویب بودجه در مجلس- که اتفاقا خود نمایندگان مهر تایید به آن می زنند- مقدمات صرف و خرج آن در کشور شروع می شود.

در همین دوره و در دوره های قبل بارها از نزدیک شاهد بودم بعضی از کاندیداهای نمایندگی مجلس به هنگام نطق های انتخاباتی یا در جمع هواداران شان چنان اختیار از کف می دادند که ضمن حمله به افکار و اعمال نماینده و نماینده های دوره قبل آن چنان کمبود امکانات رفاهی، درمانی، ورزشی، خدماتی، ایجاد فرصت های شغلی و ... درحوزه نامزدی اش را بزرگ نمایی که نه بل که کاملا « سیاه نمایی » می کرد و در این باره  وکلای دوره های قبل مجلس را مقصر اصلی معرفی می کرد  که حد و حصری نداشت و چنان با هیجان و لحن حق به جانب افاضه کلام می کرد که امر بر شنونده مشتبه می شد که اگر خود جناب ایشان به جای نمایندگان قبلی رفته بودند مجلس تا حالا  ظرف یک سوت که نه ولی بی اغراق ظرف دوسوت پرونده تمام مشکل ها و موانع  آن حوزه بسته می شد!

به عبارت ساده تر بعضی از عزیزان کاندیداها چنان حل مشکل های حوزه انتخابیه شان را سهل و راحت تبلیغ می کنند که هر کس به قانون آشنا نباشد فکر می کند دولت بخش کوچکی از مجلس است و حل همه مشکل ها فقط مستلزم قدوم ایشان به مجلس است تا با ورودشان چوب جادویی اش را  تکان دهد و بلافاصله تمام خواسته های دیروز و امروز و فردای موکلین حوزه اش را یکی پس از دیگری محقق کند!

سخن در این باره بسیار است و در جایگاه یک رای دهنده تصور می کنم سرفصل آنچه را باید مطرح کنم کم و بیش مطرح کردم؛ اما سخنی هم با متولیان و دست اندرکاران برگزاری انتخابات مثل شورای نگهبان، وزارت کشور و رییس سازمان صدا و سیما برای پوشش خبری آن دارم.

بی شک همه ما به وسعت پیام رسانی رادیو و تلویزیون واقف هستیم و خدا را شکر به مدد تلاش مسوولان، عموم استان های کشور مجهز به شبکه رادیو و تلویزیون استانی هستند .

خوب، ما که دارای چنین امکان گسترده ای در سراسر کشور هستیم بهتر نیست در دوره های آتی انتخابات مجلس به ویژه در مدتی که کاندیدا ها فرصت قانونی تبلیغات مناسب دارند از این امکانات به نحو احسن بهره برداری کنیم و میزگردهای پرسش و پاسخ مفید با حضور نماینده یا نمایندگان هر حوزه و همین طور کاندیداهای رقیب آن ها در دوره آتی به ویژه با دعوت از منتقدانی از اهالی مطبوعات، دانشگاهیان، فرهنگیان و بازاریان، ترتیبی اتخاذ شود تا هم به نمایندگان منتخب قبلی فرصت داده شود به تشریح عملکرد چهار ساله شان بپردازند و برای مردم شفاف شود که کارنامه نماینده فرستاده شان به مجلس در چه وضعیتی است و هم منتقدان به بیان انتقادهای خود نسبت به عملکرد نماینده پیشین به پردازند و هم به نامزدهای نمایندگی تازه نفس دور بعد این فرصت داده شده باشد تا نسبت به شناساندن خود و دیدگاه های شان به مردم دست شان بازتر باشد و هم مردم با شناخت و حساسیت بیش تر و « نه»  صرفا بر اساس تعلقات و تمایلات قومی، طایفه ای و عشیره ای رای شان را به نامزد مورد اعتمادشان به صندوق بریزند.