ماساژ، دریچه رهایی از آلام جسمی و روحی
خیلی ها نمیدانند چیست و چه فواید گرانبهایی دارد و چه بسا اگر میدانستند و در زندگی از آن استفاده میكردند، دیگر در دنیای امروز شاهد ابتلای میلیونها نفر در جهان به دردهای رایج، حاد و مزمن نبودیم. صحبت از ماساژ و ماساژ درمانی است، علمی كه علیرغم فواید بسیار، به دلایل مختلفی همچون تبلیغات كم و اطلاعات نادرست افراد، نتوانسته بوق و كرنا كند.
در متن كتاب امپراطور زرد (كتاب مرجع طب داخلی چین) برای درمان فلج و تب و لرز به ورزش، ماساژ پوست و عضلات و نیز تمرینات روی دست و پا توصیه شده است. بقراط در حدود 400 سال قبل از میلاد، ضرورت استفاده از مالش را به عنوان یك درمان خاص در درمان آسیبهای ورزشی و جنگی، به پزشكان گوشزد كرد. اسناد قدیمی نیز دال بر استفاده تمدنهای مصر، روم و عرب از ماساژ درمانی بوده است. ماساژ درمانی به شیوه نوین و علمی، توسط هنریك لینگ و بر پایه ماساژ و ورزش بنیان نهاده شد. دو برادر پزشك آمریكایی به نام جورج و چالرز تیلور نیز پس از تحصیل در سوئد، در سال 1850 این رشته را به آمریكا معرفی نمودند. اكنون و پس از گذشت بیش از یك قرن، این تكنیك به تدریج در كشور ما در حال جا افتادن است.
در باب این موضوع گفت و گویی با بهنام تقیزاده، ماساژور تیم فوتبال فولادخوزستان انجام داده که در ادامه می‌خوانید.
تقیزاده با بیان این‌که اصولاً ماساژ درمانی زمانی استفاده میشود كه فرد دردی را در عضلاتش حس كند، اظهارکرد: این درد عضلانی ممكن است كمر درد، دست درد و یا پا درد باشد. هر كدام از این عضلات به بخشهای مختلفی تقسیم میشوند. مثلا عضلات تراپزیوس و مربع كمری مربوط به کمر هستند، دلتوئید مختص دست است، عضلات سورینی مربوط به باسن هستند و یا عضلات دیگر مربوط به ساق پا و همسترینگ می باشند.
تشخیص بیماری از راه لمس کف پا
وی گفت: كف پای انسان از اهمیت زیادی برخوردار میباشد و از آن به عنوان قلب دوم یاد میشود چرا كه مركز تمام اندامهای حسی بدن است؛ تا جایی که با لمس كف پا تا حدود زیادی میتوان به میزان سلامتی فرد پی برد. مثلا خود من به عنوان یك ماساژور و یا ماساژ درمانگر میتوانم با لمس كف پای فرد از میزان سلامتی اعصاب وی مطلع شوم. معمولا كسانی كه كف پای نرمالی ندارند دارای مشكلاتی هستند. به عنوان مثال، قسمتی از كف پا مربوط به گوارش انسان میباشد و زمانی كه ماساژور آن قسمت را لمس میكند، چنانچه بیمار احساس درد كند مشخص میشود كه فرد مشكل گوارشی دارد. از طرفی، شانهها، كمر و قلب انسان نیز دارای جایگاههای مخصوصی در كف هر دو پا هستند كه با لمس آن جایگاهها میتوان سلامتی اندامهای نامبرده را سنجید كه البته این امر به صورت تقریبی است و نه صد درصد. با این حال گاهی نیز میتواند به صورت صد درصد باشد چرا كه به عنوان مثال برخی اوقات پیش آمده كه خود بنده دست روی مركز گوارش فرد گذاشتم و فرد احساس درد بسیار كرده و از او پرسیدهام كه آیا مشكل خاصی در گوارش داری؟ و فرد پاسخ داده "بله مشكل معده دارم" و برایش جالب بود كه من این مساله را از كجا فهمیدهام.
تسریع در درمان از طریق ماساژ درمانی
این ماساژور بیان کرد: به عقیده من درمان از طریق ماساژ درمانی بسیار مفیدتر، طبیعیتر و بسیار سریعتر از درمانهای دیگر صورت میگیرد. به عنوان مثال فرد اگر قرص مصرف كند طبیعتا مدت زمانی را باید طی كند تا قرص پس از چند روز اثرگذاری خود را داشته باشد. تزریق آمپول، رفتن به فیزیوتراپ و عمل جراحی نیز به همین منوال است و تمامی این ها پروسههای زمانبر جهت درمان بیماری هستند ولی در ماساژ درمانی وقتی یك ناخالصی درون عضلات پیش بیاید، چنانچه ماساژور فردی حرفهای باشد، به راحتی میتواند ناخالصی موجود در عضلات را در زمان کوتاهی برطرف كند و به حالت طبیعی برگرداند.
نسبی بودن تعداد جلسات ماساژ درمانی
وی با بیان اینكه تعداد جلسات ماساژ درمانی امری نسبی است، گفت: گاهی اوقات به فرض مثال شخصی به ما مراجعه میكند و میگوید دچار گردن درد است و حتی قادر به تكان دادن گردن هم نیست و یا رگ به رگ شده است؛ در چنین حالتی میتوان با یك جلسه و با استفاده از كشش و پمادهای مخصوص این كار، این درد را برطرف كرد تا فرد بتواند گردنش را به راحتی حركت بدهد اما یك سری دردهایی وجود دارد كه در منطقه دیسك بوجود میآید و التهاب دیسك نام دارد. چنین دردهایی از راه ماساژ درمانی قابل برطرف شدن نیستند و فرد میبایست آن را از طریق آب درمانی برطرف كند.
ماساژور درمانگر باید اطلاعات بالایی داشته باشد
تقیزاده تصریح کرد: كسی كه ماساژ درمانی انجام می دهد باید اطلاعات بالایی در خصوص این كار داشته باشد تا بتواند تشخیص دهد که این درد به عضلات مربوط میشود یا به استخوان و یا موارد دیگر؛ كه در صورتی كه درد مربوط به عضلات باشد، آنگاه این مساله در حیطه ماساژ درمانی قرار میگیرد.
تاثیر ماساژ بر درمان انواع دردهای جسمی و روحی
وی اظهار کرد: بسیاری از دردها در حال حاضر از طریق ماساژ درمانی قابل برطرف شدن هستند. دردهای ناشی از میگرن، سیاتیك، پا درد، كمر درد، دردهای مربوط به كشاله ران، گردن درد و دست درد، همگی از طریق ماساژ درمانی قابل برطرف شدن هستند.
این ماساژور ادامه داد: كسانی كه افسردگی دارند به واسطه ماساژهای آرام بخش و افراد مبتلا به میگرن و سردرد نیز به كمك ماساژهای پیشانی، سر و گردن، قابل درمان شدن هستند.
وی افزود: گاهی اوقات نیز پیش میآید كه فرد دچار ضعف عضلانی میشود كه این موارد نیز به كمك ماساژهای مخصوصی كه گردش خون را افزایش میدهند، برطرف میشوند و قابل حل میباشد و بسیار هم سریع و در زمان كم این درمانها صورت میگیرد.
با هر احساس درد به دارو و فیزیوتراپ متوسل نشوید
تقیزاده عنوان کرد: متاسفانه بسیاری از مردم از فواید ماساژ درمانی اطلاعات كافی و یا بعضا اطلاعات غلط دارند و خودشان را به دارو و فیزیوتراپی متوسل میكنند. گاهی اوقات به عینه دیدهام كه پزشك یا فیزیوتراپ به بیمار میگوید كه "شما دچار دیسك هستی و باید عمل كنی" و زمانی كه آن بیمار به ما مراجعه كرده متوجه شدیم درون باسن وی یك گرفتگی عمیقی بوجود آمده و ما به كمك ماساژ درمانی آن گرفتگی را در مدت شاید 20 دقیقه برطرف كردیم و فرد به طور كامل بهبود یافته است، به طوریكه فرد تصور میكرد كه ما از راه معجزه بیماری او را برطرف كردهایم در صورتی كه اینگونه نبود و تنها یك گرفتگی عمیق مربوط به عضلات پیریفورمیس (عضلات باسن) بود كه به وسیله شیوههای خاص ماساژ درمانی، برطرف شده است.
وی با اشاره به درد سیاتیك افزود: این درد، در میان مردم و بیماران بسیار شایع است و خیلی درد شدید و رنجآوری است. چاره این درد نیز ماساژ درمانی است، چه بسا افراد بسیاری بودهاند كه به طور كامل به وسیله ماساژ درمانی از این درد رهایی یافتند.
درمان افسردگی با ماساژ
ماساژور تیم فوتبال فولادخوزستان در خصوص درمان افسردگی به وسیله ماساژ نیز، گفت: نوعی ماساژ به نام ماساژ آرامبخش وجود دارد که در این راه بسیار مثمرثمر است. این نوع ماساژ، روح و جسم انسان را التیام میبخشد و اعتماد به نفس فرد را افزایش میدهد. تالمات روحی فرد را باید به وسیله لمسهای خاص و موثر و همچنین ماساژهای مخصوص برطرف كرد. ماساژ درمانی در واقع درمان جسم و مهمتر از آن درمان روح بیمار است. درمان روح بسیار سخت تر از درمان جسم است؛ جسم را راحت میتوان درمان كرد ولی روح را به سختی میتوان در وهله اول ارضا و در وهله دوم درمان كرد. بنابراین به نظر من یك ماساژور قطعا باید تواناییهای مخصوص را داشته باشد تا بتواند این كارها را انجام دهد و جسم و روح بیمار را توامان درمان كند.
وی بیان کرد: به نظر من بسیار مفید خواهد بود اگر مردم به جای درمانهای زمانبر، به مركز ماساژهای مجهز مراجعه كنند تا به واسطه آن، هم جسم و هم روح خود را درمان كنند. تمام این درمانهای ما به همراه موسیقیهای آرام و ملایم است و بعد از اتمام، احساس بیمار این خواهد بود كه بدنش بسیار راحت و روحش بسیار آرام شده است.
عدم آگاهی افراد عادی از فواید ماساژ درمانی بر روح و جسم
این ماساژور اضافه کرد: بحث تبلیغات در شناساندن این مقوله و تكنیك درمانی، بسیار موثر است. از طرفی چون مردم آگاه نیستند و اطلاع رسانی در این خصوص انجام نمیشود و مردم از فایدههایی كه ماساژ درمانی بر روح و جسمشان دارد، آگاهی ندارند، استقبال از این امر فعلا زیاد نیست ولی به تدریج در حال جا افتادن و گسترش یافتن است. خود من بیشتر مراجعهكنندگانم افرادی هستند كه با من ارتباط دارند؛ مانند ورزشكاران، فوتبالیستها و یا كسانی كه به نوعی با حرفه من آشنایی دارند ولی استقبال مردم عادی آن گونه كه باید نیست.
ماساژ در صدر اسلام هم رایج بوده است
تقیزاده بیان كرد: ماساژ به منزله اقیانوسی است كه وقتی وارد آن میشویم، آن چنان پهناور و زیبا است كه فرد را به وسط میكشد و هیچگاه نمیتوان به انتهای آن رسید. پیامبر اكرم (ص) در كتاب "حلیة المتقین" میفرماید: "اگر یك میت به واسطه ماساژ زنده شد، هیچ گاه تعجب نكنید." که این نشان میدهد بحث ماساژ حتی در صدر اسلام هم رایج بوده است به طوری كه روایت هست كه گفته میشود خود پیغمبر اكرم(ص) دراز میكشیدند و كنیزان به بدن وی روغن زیتون میمالیدند. متاسفانه ماها اطلاعات و اطلاعرسانیمان نسب به این موضوعات بسیار ضعیف است. بعضا افرادی هستند كه به ماساژورها اجازه نمیدهند حتی دست به بدن آن ها بزنند چرا كه احساس خوبی نسبت به این موضوع ندارند. در صورتی كه ماساژ حتی در میان حیوانات وحشی نیز وجود دارد ولی ما انسانها از این موضوع گریزان هستیم و دلیل آن نیز این است كه حتی یك بار هم ماساژ را تجربه و لمس نكرده ایم و حتی یك بار هم در مورد آن تحقیق نكردهایم كه این تكنیك چه فواید گستردهای برای جسم و روحمان دارد.
وی گفت: در دنیای ماشینی امروزی كه مشكلات روحی و افسردگی در آن بیداد میكند، ماساژ است كه میتواند این تالمات روحی را كم و زندگی را زیبا كند. خیلی از افرادی كه به مركز ما یا بعضا مراكز دیگر ماساژ درمانی مراجعه میكنند، اذعان میكنند كه "این جا تنها جایی است كه ما احساس آرامش میكنیم" كه این واقعا جمله زیبایی است. به عقیده من این آرامش را انسان در جای دیگری نمیتواند بیابد و اگر نظر من را بپرسید، میگویم بهترین لذت روحی دنیا ماساژ است گرچه خیلیها عقیده دارند موسیقی است! و دلیل آن هم این است كه ماساژ را تجربه نكردهاند و یا شخصی كه آن ها را ماساژ داده، خیلی در این مقوله كارآمد نبوده است.
ماساژ دارای سبکهای مختلفی است
این ماساژور با تاكید بر این كه ماساژ و ماساژ درمانی با یكدیگر تفاوت دارند، افزود: همان گونه كه گفتم ماساژ دنیای گستردهای دارد كه به عنوان نمونه میتوان به ماساژهای شرقی و غربی اشاره كرد. ماساژ تایلندی، هندی، ژاپنی و مالزیایی، در دسته ماساژهای شرقی و ماساژهایی همچون سوئدی و روسی در زمره ماساژهای غربی قرار میگیرند كه هر كدام سبك مخصوص به خود را دارا هستند. از طرفی سبكهایی نیز ابداع شده كه به قول معروف پیاز داغ ماساژ را زیاد كردهاند كه از این دست میتوان به ماساژ با سنگ داغ، شكلات داغ، چوب، پا و ... اشاره كرد.
ماساژ، عمر پزشکی فرد را افزایش میدهد
وی ادامه داد: به نظر من هر لمسی یك نوع ماساژ است و بستگی دارد چگونه القا شود. از طرفی هر شخصی كد روحی مخصوص به خود را دارد كه در واقع روح او با آن كد مخصوص باز میشود. لمس نیز به همین گونه میباشد و هر شخصی لمس را به یك طور خاص میپذیرد. بعضی خواستار ماساژ عمیق هستند، برخی علاقهمند به ماساژ آرامبخش روحی هستند، عدهای ماساژ متوسط را میپسندند و عدهای هم ماساژ درمانی، رفع خستگی و تقویتی و ورزشی را؛ بنابراین ماساژ صرفا جهت بیماری به كار نمیرود ولی در مجموع شخصی كه ماساژ میگیرد از خیلی از بیماریها پیشگیری كرده است. چرا كه بدین وسیله بدن خود را تقویت میكند، بسیاری از سموم بدن وی دفع میشود، گردش خون او بالا میرود، قلب او تقویت میشود، چشم فرد تقویت میشود و در نهایت عمر پزشكی او بیشتر میشود.
عضو کادر پزشکی تیم فوتبال فولادخوزستان خاطرنشان‌کرد: اخیرا تحقیقات علمی نشان داده كه عمر ورزش افزایش یافته است كه به عقیده من بخشی از این مساله به ماساژ برمیگردد. چرا كه ورزشكاران پیش از ورود به مسابقات نوعی ماساژ به نام ماساژ Pre-event (ماساژ پیش از مسابقه) میگیرند، یعنی ماساژور كاری میكند كه عضلاتی كه در ورزشكار به حالت خواب رفته است، به حالت نیمهبیدار در میآید. این نوع ماساژ بسیار كوتاه و سریع است و باعث میشود عضلات ورزشكار برای مسابقه یا انجام فعالیت در حالت آماده باش باشد.
وی ادامه داد: اصولا ورزشكار قبل از فعالیت باید عمل Warm-up (گرم كردن) انجام دهد. این گرم كردن به روش‌های مختلفی انجام میشود كه یكی از آن‌ها ماساژ است و سایر موارد، شامل دویدن و حركات كششی است. در واقع هدف از ماساژ قبل از مسابقه، افزایش گردش خون در عضلاتی است كه پیش از مسابقه خواب بودهاند و فعالیتی نداشته بودند و در واقع به واسطهی ماساژ، عضلات ورزشكار را آماده شروع فعالیت میكنیم كه این باعث میشود اولا ورزشكار یا فوتبالیست دیرتر دچار گرفتگی عضله شود؛ زیرا عضلاتش آماده است و دوم باعث میشود ورزشكار دیرتر مصدوم شود؛ زیرا عضلاتش فیت و نرمال و كاملا آماده فعالیت سنگین است. روی هم رفته میتوان گفت ماساژ در ورزشكاران توانایی عضلانی را افزایش میدهد كه بالا رفتن این توانایی به تبع باعث بالا رفتن كارایی عضلات نیز میشود.
نقش ماساژور در تیمهای ورزشی
تقیزاده اظهار کرد: ماساژور با اینكه در كادر پزشكی تیمهای ورزشی در سطح دون پایه است ولی نقش اساسی را ایفا میكند و بازیكنان وابستگی شدیدی به ماساژور دارند و به نظر من هر ورزشكار حرفهای میبایست در كنار خود یك ماساژور حرفهای نیز داشته باشد. وجود ماساژ در كنار ورزشكار به جهت پیشرفت او، كاهش مصدومیتها، تقویت عضلات، دفع اسید لاكتیك در بدن و مهمتر از همه درمان روحی ورزشكاران، از اهمیت والایی برخوردار است.
وی افزود: قشر ماساژور مقداری در جامعه مظلوم واقع شده و به نظر من وقت آن رسیده كه به این قشر زحمت‌كش بهای بیشتری داده شود. چرا كه واقعا ماساژورها در آماده كردن ورزشكاران جهت تمرین و مسابقه نقشی غیرقابل انكار دارند.
لزوم وجود یک ماساژور حرفهای در کنار هر ورزشکار حرفهای
این ماساژور بیان کرد: در كادر پزشكی تیمها كه در راس آن پزشك تیم و سپس فیزیوتراپ میباشند و هر كدام نقش خاص خود را دارند، ماساژور در جایگاه سوم قرار دارد. با این حال آن‌ها واقعا زحمت زیادی میكشند. چرا كه ماساژور صرفا با صحبت كردن نمیتواند كار خود را راه بیاندازد بلكه باید حتما زحمت بكشد، جان بكند، لمس كند و كار فیزیكی انجام دهد تا بتواند تاثیر لازم را داشته باشد. بنابراین اعتقاد من این است كه یك ورزشكار حرفهای اگر در كنار خود یك ماساژور حرفهای نیز داشته باشد، قطعا به پیشرفت خواهد رسید. كما اینكه خیلی از ورزشكاران بودهاند كه با ماساژور پیشرفت كردهاند. به عنوان مثال احسان حدادی قهرمان پرتاب دیسك ما به تنهایی دو ماساژور دارد و یا جواد نكونام و علیرضا منصوریان از قدیمالایام ماساژور داشتهاند. اخیرا مطلبی در خصوص كریستیانو رونالدو مطالعه كردم كه خبرنگاری از او پرسید "چرا اصلا مصدوم نمیشوی؟" و پس از تحقیق در زندگی شخصی او متوجه شدند كه او پس از هر جلسه تمرین به استخر و سونا و جكوزی میرود و ماساژور مخصوص نیز دارد. مسی نیز ماساژور مخصوص به خود را دارد. تیم فوتبال منچستریونایتد حداقل پنج شش ماساژور دارد. چنانچه نمونههای داخلی را نیز بخواهیم مدنظر قرار دهیم، تیم پرسپولیس چهار ماساژور دارد، استقلال و نفت تهران سه ماساژور و فولاد خودمان هم دو ماساژور دارند. بنابراین نقش ماساژورها روز به روز در حال افزایش است.
در بحث ماساژ، اول تجربه و بعد تحصیلات
وی با اشاره به تحصیلات ماساژور عنوان کرد: برای ماساژور تحصیلات هم مهم است ولی در كل مدرك، تكهای كاغذ بیش نیست و آن چیزی كه در وهله نخست اهمیت دارد تجربه ماساژور است و آن تجربه است كه باعث میشود ماساژور با لمس افراد متوجه بیماریها و مشكلات آن‌ها شود. ماساژور با لمس افراد است كه متوجه میشود عضلات گرفته، كشیده و یا در چه مرحلهای هستند. این‌ها مواردی است كه فقط ماساژورهای حرفهای متوجه آن میشوند. این موارد تنها با تحصیل نه و بلكه با تجربه به دست میآید. تحصیل در واقع مكمل تجربه است؛ كما اینكه ما پزشكانی در زمینه ارتوپد داریم كه دارای مدرك دكتری هستند ولی زمانی كه بحث ماساژ پیش میآید، آن‌ها به نوشتهها و مطالبی كه قبلا خواندهاند، رجوع میكنند و نه چیزهایی كه لمس كردهاند.
لغت "عادت" در بحث ماساژ معنایی ندارد
تقیزاده در پاسخ به سوالی در خصوص تفاوت ماساژ حرفهای و مشت و مال عادی، گفت: به خیلیها می‌گوییم بیا ماساژت دهیم یا به دفتر بیا و ماساژ بگیر و در پاسخ میگویند اگر بیایم و ماساژ بگیریم بد عادت میشویم و به آن عادت میكنیم. این لغت "عادت" كلمه درستی در مقولهی ماساژ نیست و تنها در موارد دیگر صدق میكند و نه ماساژ درمانی. بحث من این است كه، كسی كه ماساژ میگیرد در حقیقت جسم و روح او درمان میشود و درمان جسم و روح نیز در نهایت منجر به افزایش عمر پزشكی میشود.
ماساژ غیرحرفه‌ای بافت عضلات را دچار التهاب می‌کند
وی افزود: تمام افراد در طول زندگی به دنبال به دست آوردن احساس خوب هستند و این احساس خوب به واسطه خیلی چیزها مانند غذای خوب، موسیقی خوب، دوستان خوب و كار خوب كسب میشود اما این احساس خوب به مراتب خیلی راحتتر و ارزانتر به وسیله ماساژ و برای مدت طولانی ممكن است حاصل شود و این نكتهای است كه كمتر به آن توجه میشود. بعضیها كه در منزل به اصطلاح مشت و مال میكنند متاسفانه از زور خیلی زیاد استفاده میكنند، ناشیانه داخل رگها را میگیرند و یا روی ستون فقرات فشار زیاد میآورند و به قول معروف بدن را میشكنند. بعضا نیز دیده شده است قسمتهایی از بدن را به صورت غیرحرفه‌ای میكشند و فشار میدهند. این كارها باعث میشود در كوتاه مدت فرد احساس راحتی داشته باشد ولی در درازمدت، بافت عضلات، بافت ستون فقرات و یا وَریدهای بدن دچار التهاب میشوند و عوارض خیلی بدی پیدا میكنند. بنابراین توصیه من این است كه كار را باید دست كاردان داد و كسی این كار را انجام دهد كه واقعا تخصص این كار را داشته باشد، لذا تفاوت بسیاری بین ماساژ و مشت و مال وجود دارد. توصیه من به افراد این است كه برای یك بار هم كه شده بیایند و این مساله را تجربه كنند و مطمئن هستم مورد پسند آن‌ها قرار میگیرد چرا كه به وسیله ماساژ لحظات بسیار خوب و زیبایی را خواهند گذراند و این مساله برای جسم و روحشان تجربهای بسیار دلپذیر خواهد شد و مطمئنا دیگر آن را ترك نخواهند كرد.
وی با تاكید بر اینكه اطلاع‌رسانی در قبال این نوع درمان ضعیف است، اضافه کرد: متاسفانه مردم تا دچار یك پا درد ساده میشوند به فیزیوتراپ مراجعه میكنند. در جلسات فیزیوتراپی هم كلی زمان صرف میشود و حتی از برق استفاده میشود. البته بنده اصلا قصدم زیر سوال بردن فیزیوتراپی و یا فیزیوتراپها نیست و نمیخواهم خدای نكرده توهینی به قشر شریف پزشكان و یا فیزیوتراپها كرده باشم بلکه من در راستای كار خودم صحبت میكنم و هر كسی نیز تنها میتواند در خصوص حرفه خودش صحبت كند. پزشكان زحمت كشیدهاند، سال‌ها رنج كشیدهاند تا تخصص خود را به دست بیاورند و واقعا هم گاهی اوقات لازم است كه به آن‌ها مراجعه كنیم و از آن‌ها استفاده كنیم چرا که نقش انکارناپذیری در درمان بیماران ایفا میکنند؛ کما اینكه خیلی مواقع پیش آمده كه فرد مثلا برای مشكل زانو به من مراجعه كرده و من به او گفتم كه هیچ تخصصی در مشكل شما ندارم و باید به پزشك متخصص مراجعه كنید یا بعضا پیش آمده كسانی برای مشكل التهاب دیسك مراجعه كردهاند كه من توصیه كردم حتما باید عكسبرداری كنند و به ارتوپد یا جراح مراجعه كنند تا مشكلشان حل شود. من نیز تنها در بخش عضلانی و روحی افراد صحبت میكنم و به بخش پزشكی مساله ورود نمیكنم.
