افسردگی در کمین جوانان

افسردگی یکی از شایع ترین بیماری های روحی، روانی است که در بسیاری از مردم و به ویژه جوانان و نوجوانان مشاهده می شود.

اگر به میان این دوگروه سنی برویم درجاتی از افسردگی بین برخی از آنها به خوبی مشهود است که به صورت ضعیف تا حاد و شدید بروز می کند.

انسان به دنبال اتفاق های دردناک، خلاء روحی و روانی، نداشتن شادی و سرگرمی به افسردگی مبتلا می شود.

فرد در هنگام ابتلا به افسردگی، دلایل و انگیزه های زندگی را از دست می دهد، هیچ اتفاقی خوشحال کننده نیست، حوصله و تحمل حضورهیچ کس را ندارد، همیشه غم درعمق چهره اش نمایان است و تنهایی و انزوا را ترجیح می دهد.

برای یک فرد افسرده، زندگی، معنای واقعی خود را از دست می دهد و همه چیز برایش بی رنگ و بی روح است و حتی شاید عزیزترین افراد در زندگی اهمیتشان را از دست می دهند.

فرد افسرده گاهی دچار کابوس شده و در بسیاری از مواقع در تنهایی خود گریه می کند و در شرایط بسیار حاد حتی به خودکشی نیز فکر کرده و آن را عملی می کند.

افسردگی زندگی انسان را مختل می کند و انسان را از فعالیت های اجتماعی و حضور در میان جمع های دوستان و خانواده دور می کند، بر روی وضعیت کار و تحصیلات نیز اثر گذاشته و انسان را از پیشرفت باز می دارد.

اگر با یک فرد افسرده به ویژه در زمان مراجعه به مراکز مشاوره و یا روانشناسان مواجه شویم اغلب این جمله را که دیگر 'هیچ دلخوشی در زندگی ندارد و انگیزه اش را از دست داده است' بیان می کند.

وقتی با آنها صحبت کنیم حتی دوست ندارند لبخند بزنند و احساس می کنند در این دنیا تنهای تنها هستند. افراد بیمار دوست دارند دریک گوشه تاریک و تنها نشسته و به نقطه ای خیره شوند.

*افسردگی، بیماری هزار چهره

مسئول واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان در زمینه بیماری افسردگی می گوید: بسیاری از مردم تصور می کنند که بشر فقط درگیر بیماری هایی مانند قلبی، عروقی، انواع سرطان ها و بیماری های عفونی است و توجه به افسردگی در اولویت قرار ندارد.

رضا دواسازایرانی با اشاره به اینکه آمارهای جهانی شاخص های مختلفی از این بیماری را ارائه می کند گفت: افسردگی شایع ترین بیماری مزمن در سراسر جهان و چهارمین عامل ناتوان کننده بشر است و در میزان شیوع بیماری ها، افسردگی در زنان اولین عامل ناتوان کننده محسوب می شود.

وی افزود: پیش بینی می شود این بیماری در سال 2020 دومین عامل ناتوان کننده بشر در سراسر جهان باشد.

دواساز ایرانی ادامه داد: پژوهش هایی که در ایران صورت گرفته با توجه به پژوهش پیمایش ملی سلامت روان که آخرین پژوهش مستند وزارت بهداشت است، 23.6 درصد از افراد جامعه دچار نوعی اختلال روانی هستند که شایع ترین آنها افسردگی و اضطراب است و مانند همه نقاط جهان افسردگی در کشور درمیان زنان شایع تر است.

مسئول واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان تصریح کرد: افسردگی بیماری شایع و مهمی است و به عنوان یک بیماری هزار چهره ، خاموش و یا نهفته شناخته می شود و ممکن است نتوانیم آن را به راحتی و سادگی در خود و یا اطرافیان تشخیص دهیم.

وی اظهار داشت: یک چهارم افرادی که به هر دلیل به مراکز بهداشتی، درمانی مراجعه می کنند دچار هیچ بیماری دیگری به جز افسردگی نیستند و دو سوم مراجعه کنندگان به پزشکان و متخصصان مختلف نیز علاوه بر یک بیماری جسمی دچار افسردگی نیز هستند.

دواسازایرانی گفت: افسرده بودن کسی نمی تواند به معنای تنبلی یا ضعف شخصیت وی باشد و همه ما در دوره هایی از زندگی، احساس غم و اندوه و افسردگی را تجربه کرده ایم.

مسئول واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان اضافه کرد: اکثر این دوره ها به دنبال تغییرات عمده در زندگی، از دست دادن عزیزان یا گرفتاری های روزمره زندگی است که احساسات ناخوشایندی به ما دست می دهد.

وی ادامه داد: اما وقتی این احساس افسردگی از مدت معینی بیشتر ادامه یابد و زندگی روزمره را مختل کند ممکن است نشانه ای از بیماری افسردگی باشد.

دواساز ایرانی اظهار کرد: افسردگی ماند سایر بیماری های جسمی مانند دیابت و فشار خون یک بیماری طبی محسوب می شود و دلیل بر ضعف شخصیتی، بی ارادگی یا تنبلی بیمار نیست.

مسئول واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان گفت: قدم اول در درمان افسردگی شناخت آن و سرزنش نکردن و مقصر ندانستن فرد در ابتلا به بیماری و سپس کمک خواستن از متخصصان بهداشت و روان است.

وی افزود: براساس آخرین آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شیوع افسردگی در کشور ما 12 درصد است و بر اساس برنامه استراتژیک باید این میزان پنج درصد کاهش یابد.

دواساز ایرانی با اشاره به سن شیوع افسردگی ادامه داد: این بیماری از دوران شیرخوارگی آغاز شده و می تواند تا آخرعمر ادامه داشته باشد.

مسئول واحد سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد مرکز بهداشت خوزستان تصریح کرد: معمولا در شیرخوارانی که محبت کافی را از مادردریافت نمی کنند افسردگی به صورت سستی، لاغری و وزن نگرفتن بروز می کند.

وی با اشاره به اینکه اوج شیوع افسردگی در دوران نوجوانی و سالمندی است خاطرنشان کرد: علت اصلی و واقعی این بیماری هنوز مشخص نشده است اما عوامل احتمالی مانند عدم تعادل شیمیایی در مغز، زمینه ارثی و ژنتیکی، عوامل محیطی، الگوهای نادرست شناختی، برخی بیماری های جسمی مانند پارکینسون و یا بیماران سکته مغزی می توانند موثر باشند.

دواساز ایرانی به نشانه های هشداردهنده اولیه در افسردگی یاد کرد و گفت: افت کاری، بی میلی نسبت به کار و فعالیت، افزایش یا کاهش خواب، تغییرات در تمایلات جنسی، شکایت از دردهای مبهم جسمی، تغییرات در خلق و خو به صورت گوشه گیری، ناامیدی و گاهی تحریک پذیری و عصبانیت از جمله این نشانه ها هستند.

*خودکشی، عمده ترین عارضه افسردگی

یک روانشناس و رییس شورای استانی سازمان نظام روانشناسی و مشاوره جمهوری اسلامی ایران نیز می گوید: افسردگی یک سرماخوردگی روانی و یکی از بیماری های شایع اختلالات عصبی می باشد.

عبدالکاظم نیسی به ریشه های افسردگی شامل ژنتیکی و محیطی اشاره کرد و افزود: ریشه های ژنتیکی خوب کارنکردن غدد درون ریز بدن است که به این دلیل عده ای از افراد مستعد افسردگی هستند.

وی ادامه داد: اگر کودک بعد از تولد در محیطی با افراد افسرده و پرتنش رشد کند احتمال ابتلا به افسردگی زیاد است.

نیسی گفت: گاهی افراد رفتار افسرده گونه را تقلید می کنند به صورتی که اگر پدر و مادر افسرده باشند تحت تاثیر بیماری آنها قرار می گیرند.

این روانشناس اظهار کرد: اگر این بیماری در مراحل اولیه شناسایی و معالجه نشود به افسردگی های عمیق تری تبدیل می شود که ممکن است عواقب بدی از جمله خودکشی به عنوان عمده ترین عارضه افسردگی را به همراه داشته باشد.

وی اضافه کرد: همچنین علائم افسردگی شامل بی علاقگی به زندگی، گوشه نشینی، دوری از دیگران، تمایل نداشتن به مشارکت در کارهای جمعی، توجه نکردن به بهداشت فردی، اختلال در خواب و تغذیه و در خود فرو رفتن می باشد.

نیسی خاطرنشان کرد: مردم به علت باورهای غلطی مبنی بر انگ روانی بودن از مراجعه به پزشک خودداری می کنند در حالی که در ابتدای بروزعلائم افسردگی باید از آن پیشگیری کرد.

دانشیار گروه روانشناسی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز با اشاره به اینکه برای درمان افسردگی باید از دارو درمانی و روان درمانی استفاده کرد گفت: دارودرمانی زیر نظر روانپزشک انجام می شود و بعد از این کار فرد باید به روانشناس دارای پروانه کار از سازمان نظام روانشناسی مراجعه کند.

وی افزود: در روان درمانی ، چگونگی برخورد با مشکلاتی از جمله از دست دادن شغل، یک عزیز و یا شکست عشقی به فرد بیمار آموزش داده می شود.

نیسی ادامه داد: اگر فرد مستعد دارای خانواده مثبت نگر و به دور از بدبینی باشد و توانایی مقابله با مشکلات در خانواده به کودک آموزش داده شود با وجود مستعد بودن فرد برای افسردگی امکان افسرده نشدن وی وجود دارد.

این روانشناس در خصوص راههای پیشگیری از افسردگی گفت: تربیت صحیح کودکان و نوجوانان و آموزش به خانواده ها در برخورد با مشکلات، تنوع در زندگی، مدیریت زمان در زندگی، فضاهای تفریحی و شادی بخش، تبلیغ در صدا و سیما، آموزش قبل از ازدواج در مورد تربیت کودک و شاداب بودن محیط مدارس از جمله این راهها می باشد.

وی اظهار کرد: افسردگی هزینه های سنگینی را برای درمان ایجاد می کند.

*افزایش امکانات تفریحی یکی از عوامل مهم در پیشگیری از افسردگی

یک روانشناس دیگر در خصوص بیماری افسردگی می گوید: درصد زیادی از مردم خوزستان با علائمی نظیر غمگینی، خستگی و روزمرگی رو به رو هستند که بخشی از آنها مربوط به عوارض روانی بعد از جنگ، شرایط اقلیمی، محرومیت های استان، بیکاری و طلاق می باشد.

نجمه حمید اضافه کرد: یکسری از علائم به صورت اختلال در اشتها، افکار خودکشی و از دست دادن انگیزه زندگی است و اگر بروز علائم بیشتر از دو هفته طول بکشد افسردگی شدید تلقی می شود که بیشتر مراجعین به کلینیک ها، دچار افسردگی شدید هستند.

وی ادامه داد: فراهم شدن شرایط شادکامی و تفریحی برای مردم، رفع محرومیت و بیکاری می تواند در پیشگیری از افسردگی موثر باشد.

حمید گفت: زمانی که یک فرد نمی تواند مسائل و رویدادهای زندگی را به صورت منطقی تجزیه و تحلیل کند به افسردگی مبتلا می شود یعنی سبک های تربیتی خانواده و عوامل اجتماعی می تواند در بروز افسردگی موثر باشد.

این روانشناس افزود: افسردگی را با علائمی نظیر هیجان پذیری، خشونت و تکانش در جامعه مشاهده می شود.

وی بالا بردن مقاومت مردم در برابر استرس، فراهم کردن شرایط اشتغال و افزایش امکانات رفاهی و تفریحی را از جمله راههای جلوگیری از بروز افسردگی عنوان کرد.