دکتر اسماعیل ايدني در این نشست اظهار كرد: خوزستان سومين استان از لحاظ توليد ناخالص ملي در كشور است و صنايع اساسي بسيار زيادي نیز در آن وجود دارد. بنابراين اين فرصت بسيار خوبي براي توسعه همه جانبه در استان است اما بخشي‌نگري به اين مقوله​ موجب شده اين رشد و توسعه يكپارچه و همه جانبه نباشد. اكوسيستم كه نقش زيادي در چرخه هاي زيستي دارد دستخوش تغييرات زيادي شده و مشكلات زيست محيطي چالش هاي عمده‌اي را در حوزه سلامت ايجاد نموده است.

وي افزود: طی مسير توسعه و ارتقاي سلامت تنها با سرمايه​گذاري در بخش سلامت محقق نمي​شود بلكه نيازمند تلاش​هاي فرابخشي متعدد است. زيرا مؤلفه هاي كلان اقتصادي و اجتماعي فراواني در اين زمينه دخيل است كه بدون اصلاح تاثيرات منفي آن ها، تامين، حفظ و ارتقاء سلامت آحاد جامعه ميسر نمي گردد.

رييس دانشگاه علوم پزشكي جندي​شاپور اهواز گفت: حوزه سلامت و مسئولان خدمات بهداشتي درماني به صورت مجزا نمي​توانند سلامت را ارتقا دهند بنابراين نگاه مديريت كلان در يك منطقه، بايستي  سلامت محور باشد.

ایدنی در ادامه به تاثيرگذاري شيوه‌های انتقال خبر و صداقت داشتن رسانه ها در مديريت افكار عمومي اشاره كرد  و افزود: انتظار ما از رسانه​ها اين است كه تريبون افكار عمومي باشند بنابراين از نقد منصفانه از مجموعه خود ناراضي نيستم.

وی تصریح کرد: قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، اميد به زندگي در كشورمان بالا نبوده و بيماري​هاي منجر به مرگ غالبا از نوع عفوني بودند كه موجب مرگ و مير بالايي در كشور مي​شدند. بيماري​هايي چون سرخك، سرخچه، فلج ​اطفال، اسهال و استفراغ از جمله بيماري​هاي اين دوره بودند. آمار مرگ و مير كودكان و مادران باردار بالا بود.  با اين پيش زمينه  علي‌رغم وقوع جنگ تحميلي، تحول شگرفي در حوزه سلامت كشور ما آغاز شد.  

خودكفايي در تربيت نيروي انساني؛ دستاورد بزرگ نظام سلامت

ايدني اظهار كرد: يكي از دستاوردهاي بسيار بزرگ نظام سلامت در كشورمان خودكفايي در تربيت نيروي انساني است به طوري كه امروز مي​توان گفت كه با توسعه آموزش عالي در زمينه پزشكي، آمار فعالان جامعه پزشكي به نزديك 200 هزار نفر رسيده كه این آمار منهاي آمار جامعه پرستاري و پيراپزشكي است. خوكفايي در اين زمينه، نشان‌دهنده تلاش بسياري است كه در توسعه آموزش عالي حوزه پزشكي صورت گرفته است.

وی ادامه داد: خودكفايي و خوداتكايي در حوزه نيروي انساني حاصل آماده‌سازي زيرساخت​هاي توسعه آموزش عالي بوده و با راه​اندازي سيستم شبكه بهداشت و طرح بهورز، تحول عظيمي در ارائه خدمات در سراسر كشور به خصوص نقاط روستايي ايجاد شده است.

رييس دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز در خصوص توليد علم و پژوهش در حوزه سلامت گفت: نزديك به 40 درصد فراورده​هاي پژوهشي كشور به وسيله حوزه سلامت و دانشگاه​هاي علوم پزشكي كشور انجام مي​شود اين در حالي است كه بودجه پژوهشي وزارت بهداشت تنها 10 درصد بودجه پژوهشي كل كشور است.

تغییر سیمای بیماری‌ها در کشور

ایدنی گفت: پس از جنگ الگوي جمعيتي تغيير كرده و در حال حاضر نزديك به 70 درصد جمعيت در شهرها و 30 درصد در روستاها زندگي مي​كنند‏، اين درحالي است كه در سال 58 اين نسبت برعكس بوده است. پس از جنگ به علت كنترل بيماري​ها، الگوي بيماري​ها و سيماي علل منجر به مرگ به گونه اي تغيير يافت كه بيماري‌هاي عفوني جزو 10 علت اول مرگ و مير در جامعه هم نيستند. اكنون در ایران بيماري قلبي و عروقي، سرطان​ها، تصادفات، بيماري​هاي تنفسي، بيماري​هاي روان‌پزشكي و ساير عوامل تهديدكننده جان انسان‌هاست.

وی عنوان كرد: انتقادي كه بر ساختارهاي بهداشت و درمان حداقل در طول 20 سال گذشته وارد است اين است كه متناسب با تغيير تهديدها و تغييرات در بافت جمعيتي، خود را تطبيق نداديم و حاصل اين شد كه عمدتا با بيماي​هايي چون قلبي و عروقي، سكته​هاي مغزي، سرطان‌ها، تصادفات و... مواجه هستيم. چاقي، فشارخون، ديابت و بيماريهاي عروقي عواملي هستند كه اكنون بيشترين هزينه​ها را به نظام سلامت تحميل مي​كنند. این وضعیت به اين دليل است كه غربالگري و پيشگيري خوبي در اين زمينه انجام نشده و فرهنگ‌سازي به خوبي صورت نگرفته است لذا اين نواقص موجب شده نياز به گسترش تخت​هاي بيمارستاني در بخش​هاي مختلف جراحي قلب، آنژيوگرافي، CCU، ICU و به خصوص  ICUتصادفات بيشتر احساس شود.

رييس دانشگاه علوم پزشكي جندي​شاپور اهواز گفت: هميشه براي بيماري​هاي عفوني بايد گوش به زنگ باشيم ولي بايد بدانيم مأموريت​هاي امروز ما فراتر رفته و غربالگري و پيشگيري از بيماري‌هاي غيرواگير از اولويت‌هاي اساسي نظام سلامت است. مثلاً پيش​بيني مي​شود در سال 1400 نسبت به سال 90، ميزان بيماران دياليزي كشور 2.5 برابر ​شود چون بيشترين علت نارسايي كليه، فشار خون و ديابت است، اين دو بيماري غالباً ممكن است حتي تا مراحل پيشرفته فاقد علايم پر سر و صدا باشند و اگر چه اين بيماري‌ها قابل پيشگيري و كنترل هستند ولي ممكن است بيمار دير مراجعه نمايد و عوارض غير قابل برگشت در وي استقرار  يابد، لذا غربالگري و بيماريابي در اين زمينه  اهميت فراواني دارد.

لزوم فرهنگ‌سازی در سلامت

ایدنی افزود: همچنين حداقل 40 تا 50 درصد سرطان​ها نيز با اصلاح الگوي تغذيه و سبك زندگي قابل پيشگيري مي‌باشند. به طور كلي 80 درصد علت مرگ و ميرها قابل پيشگيري هستند. وظيفه و رسالت نظام سلامت اين است كه از مرگ زودرس انسان​ها جلوگيري كند. اين حق همه افراد جامعه است كه بالاي 80 سال عمر كنند؛ امروزه در ایران اميد به زندگي 73 سال براي زنان و 71 سال براي مردان است.

وي ادامه داد: ميانگين سن افرادي كه به دليل سوانح فوت مي​كنند، 34 سال است؛ يعني يك مرد جوان 34 ساله در اوج فعاليت مولد اجتماعي نه تنها مي​ميرد بلكه قطعا در سن و سالي قرار داشته كه بار تأمين معيشت خانواده به دوش اوست و به واسطه اين حادثه يك خانواده آسيب مي​بيند. به عبارتي اين فرد 37 سال عمر از دست رفته دارد.

رئيس دانشگاه علوم​پزشكي جندي​شاپور اهواز گفت: بيماري​هاي سرطان و قلبي نيز همين​طور هستند؛ سن ابتلا به اين بيماري‌ها كاهش يافته است. سلامت از بهداشت شروع مي​شود و بهداشت به معنای ارائه خدمات اوليه از جمله غربال‌گري، فرهنگ سازي در زمينه سلامت، شناسايي افراد بيمار و مداخله در درمان با هدف جلوگيري از مرگ​هاي ناخواسته در كشور است.

ايدني اظهار كرد: طرح تحول نظام سلامت نيز با اين پيش​زمينه برنامه​ريزي شد. پيش از آن پرداخت از جيب مردم بسيار بالا بوده، خدمات متناسب با خطرات نبوده و از طرف ديگر هم با يك نابساماني در شيوه ارايه خدمات مواجه بوديم لذا از ابتداي امسال رهبر معظم انقلاب سياست​هاي كلان سلامت را ابلاغ كردند و برنامه تحول نظام سلامت نيز بر اساس اين سياست​ها طراحي شد.

بسته‌های خدماتی طرح تحول سلامت

 وي ادامه داد: طرح تحول سلامت داراي چند بسته خدمتي بوده است كه بسته نخست كاهش فرانشيز است؛ بيماري كه در بيمارستان بستري مي​شود بخشي از هزينه‌هاي درمان را بيمه هاي پايه و بخشي را خود بيمار پرداخت مي​كرد، مبلغ پرداخت شده از سوي بيمار در بيمارستان​هاي دولتي حدود 37  درصد بوده اين در حالي است كه امروز در طرح تحول اين گونه هدف‌گذاري شده كه اگر فرد شهرنشين باشد 6 درصد و اگر روستايي باشد 3 درصد از هزينه‌ها را پرداخت كند.

رئيس دانشگاه علوم پزشكي جندي​شاپور اهواز اظهار كرد: گام ديگر در طرح تحول نظام سلامت كه بسيار حائز اهميت بوده و چالش سنگيني هم در استان براي ما ايجاد نمود، اين است كه زنجيره تهيه دارو و ملزومات پزشكي براي بيمار فقط بايد از طريق بيمارستان و با قيمت هاي مصوب كشوري انجام شود و بيمار براي هيچ خدمتي نبايد به خارج از بيمارستان ارجاع داده شود. اين امر دست تمام واسطه​هايي كه كالاها و ملزومات پزشكي را چندين برابر به مردم و بيمارستان‌ها عرضه مي​كردند، كوتاه كرده است. ما طرفدار تمركززدايي و كاهش تصدي​گري دولت در اين زمينه هستيم ولي به شرط آن كه بخش خصوصي منافع عادلانه خود را تعريف كند.

ايدني اظهار كرد: به دنبال اجراي اين طرح و براي ترويج سياست​هاي جمعيتي كشور، زايمان طبيعي به طور كامل رايگان شد و اين امر در كاهش سزارين نيز تاثير بسزایی داشته است و اگر بنا به انجام عمل سزارين باشد بايد براي آن يك دليل علمي وجود داشته باشد.

رئيس دانشگاه علوم پزشكي جندي​شاپور اهواز افزود: يكي ديگر از بسته​هاي خدمتي اين طرح، بحث كمك به ماندگاري پزشك در مناطق محروم بوده است. يكي  از مهمترين شاخص​هاي عدالت در سلامت از نظر سازمان بهداشت جهاني، دسترسي و برخورداري عادلانه آحاد جامعه از خدمات سلامت است لذا براي اين كار بايد به سمتي پيش مي​رفتيم كه به ماندگاري نيروهاي تخصصي در مناطق محروم كمك شود.

ايدني ادامه داد: در اين طرح، بخش قابل توجهي از منابع مالي براي كمك به ماندگاري پزشكان متخصص در مناطق محروم صرف شد. اين موضوع داراي دو بخش پرداخت ثابت و پرداخت عملكردي است و تعرفه خدمات پزشكي در شهرستان​هاي محروم سه برابر تعرفه​هاي معمولي تعيين شد.

وي اظهار كرد: يكي از معضلاتي كه در گذشته داشتيم، اين بود كه به خاطر پايين بودن تعرفه​هاي خدمات بهداشتي درماني، دريافت‌هاي خارج از تعرفه به وسيله برخي ارائه‌دهندگان خدمات وجود داشت كه با اين موضوع به شدت برخورد شد و اكنون در هيچ بيمارستان دولتي پرداخت خارج از تعرفه وجود ندارد.

ارتقا هتلینگ بیمارستان‌های دولتی

رئيس دانشگاه علوم​پزشكي جندي​شاپور اهواز در ادامه گفت: متأسفانه پيش از اين، كيفيت هتلينگ در مراكز دولتي اختلاف فاحشي با مراكز خصوصي داشته و محل ارائه خدمت به بيمار در شأن بيماران نبوده است لذا سعي شد وضعيت هتلينگ را مناسب​سازي كنيم البته با توجه به كمبود شديد تخت در استان امكان اينكه يك بيمارستان را كامل تعمير و بازسازي كنيم، وجود نداشت؛ بنابراين عمليات بازسازي و مناسب سازي هتلينگ مراكز درماني به صورت گام به گام انجام شد.

ايدني خاطرنشان كرد: يكي ديگر از بسته‌هاي خدمتي برنامه پزشك متخصص مقيم در رشته‌هاي خاص است تا  تصميم​گيري براي بيمار در حداكثر سرعت ممكن انجام شده و بيمار به خاطر از دست دادن زمان طلايي اقدامات درماني دچار عوارض غيرقابل برگشت نشود. بحث صيانت از بيماران خاص و حمايت مالي از اين بيماران نيز از بسته‌هاي خدمتي ديگري است كه در جريان طرح تحول نظام سلامت به اجرا درآمد.

کاهش پرداخت از جیب مردم

رئيس دانشگاه علوم​پزشكي جندي​شاپور اهواز گفت: يكي از دستاوردهاي  مهم طرح تحول نظام سلامت، كاهش  ميانگين 15 درصدي پرداخت از جيب مردم در مجموع بخش خصوصي و دولتي  در مدت هشت ماهه نخست آن بوده است كه قبل از اجراي برنامه حدود 60 درصد ميانگين خصوصي و دولتي بوده است. در حال حاضر ميزان فرانشيز در بخش دولتي 6 درصد و 3 درصد به ترتیب براي بيماران شهر نشين و روستاييان است.

ايدني افزود: براساس نظر سازمان بهداشت جهاني در خصوص بيماري​هاي خانمان​سوز از جمله سرطان​ها، يكي از شاخص​هاي عدالت در سلامت كاهش هزينه‌ها است كه در كشور ما پس از اجراي طرح تحول نظام سلامت، پرداخت اين هزينه‌ها حتي به زير 6 درصد رسيده و اين يك دستاورد بسيار خوب به شمار مي​رود.  يكي ديگر از دستاوردهاي بسيار مؤثر دولت در تامين عدالت در سلامت پوشش بيمه‌اي براي بيش از ٨ ميليون نفر در سال جاري براي افراد فاقد هر گونه  بيمه پايه بوده است.

وي افزود: اگر نگاه پيشگيرانه در حوزه سلامت نداشته باشيم توسعه اين بخش​ها هزينه​هاي بسيار زيادي به نظام سلامت تحميل كند.

رئيس دانشگاه علوم​پزشكي جندي​شاپور اهواز گفت: متوليان، تصميم‌سازان، سياست​گذاران و تصميم​گيران بايد برنامه​اي طراحي كنند كه بار بيماري كم شود و اين تنها از مسير بهداشت عبور مي​كند. بنابراين طرح تحول بهداشت نيز در فاز دوم طرح تحول سلامت به اجرا درآمد.

ايدني افزود: اصلاح زيرساخت​ها در طرح پزشك خانواده و نظام ارجاع روستايي بخش اول در طرح تحول بهداشت است . دانشگاه علوم پزشكي اهواز نيز به دليل عملكرد خوب در اين حوزه، در اجلاس رؤساي دانشگاه​ها،  مورد تشويق قرار گرفت زیرا اين دانشگاه بهترين عملكرد در تكميل و تجهيز خانه​هاي بهداشت روستايي را در كشور داشت. همچنين در بحث پزشك خانواده روستايي نيز يكي از بهترين عملكردها در كشور را داشتيم و بيش از 108 پزشك براي روستاها جذب شدند.

حاشیه کلانشهرها؛ مناطق پرخطر

وي اظهار كرد: متأسفانه به خاطر جابه‌جايي جمعيتي از روستا به شهر، مردم زيادي در حاشيه شهرها اسكان پيدا كردند. سيستم ارائه خدمات بهداشتي در روستا بسيار فعال بوده و بهورز با مراجعه به منزل روستاييان خدماتي چون واكسيناسيون را ارايه مي​كند در صورتي كه اين موضوع در شهرها مرسوم نيست و به همين دليل مردم در حاشيه شهرها با سيستم بهداشتي روستا و نه شهر، آشنايي دارند. با اين شرايط مي‌توان گفت كه اكنون حاشيه كلان‌شهرها مناطق پرخطر به شمار مي‌روند.

رئيس دانشگاه علوم​پزشكي جندي​شاپور اهواز با بيان اينكه قريب به 900 هزار نفر حاشيه​نشين در استان خوزستان وجود دارد، افزود: اين افراد شناسايي و حدود 60 تيم سلامت براي ارايه خدمات در اين نقاط آماده شدند؛ به نظر مي‌رسد كه در اجرای اين برنامه جزو دانشگاه​هاي پيشرو در كشور هستيم. با راه​اندازي اين تيم‌ها زمينه اشتغال‌زايي براي افراد جوياي كار در حوزه سلامت نيز فراهم مي​شود.

تعرفه قانونی باید واقعی باشد

ايدني عنوان كرد: يكي از معضلاتي كه در حوزه سلامت وجود داشت اين بود كه تعرفه​هاي خدمات درماني متناسب با ارزش واقعي خدمت نبوده است و اين بستري را در جامعه فراهم مي​كرد كه انحراف از تعرفه به وجود آيد.

وي گفت: نظام تعرفه​گذاري در گذشته بسترساز و زمينه​ساز تخلف بوده است و در نظام تعرفه​گذاري تعرفه‌اي غيرواقعي و غيرقابل قبول تعريف شده بود كه اين منجر به بروز سوءرفتار و اغتشاش تعرفه‌اي شد. وقتي تعرفه قانوني، غيرواقعي باشد انحراف از تعرفه ايجاد مي​شود. لذا دولت عليرغم وجود بار مالي در اين زمينه، انقلابي در تعرفه​گذاري انجام داد تا همه طبق قانون عمل كنند.

رئيس دانشگاه علوم پزشكي جندي​شاپور اهواز افزود: وقتي صحبت مي​شود كه ميزان حجم دريافت​هاي خارج از تعرفه در سال بين 7 هزار تا 10 هزار ميليارد تومان است، بايد رفتارسازي مناسبي صورت گيرد بنابراين ابتدا بايد بستر تخلفات حذف شود. امروزه بيش از 90 درصد ارائه‌دهندگان خدمت منافع مشروع خود را تعيين شده مي​بينند و تنها 10 درصد ناراضي هستند كه از اين 10 درصد نیز 5 درصد به قانون تمكين مي​كنند.

 ايدني خاطرنشان كرد: صيانت از منابع مالي بيماران و تكريم جامعه پزشكي از يكديگر تفكيك​ناپذيرند. امروزه يكي از استانهاي پيشرو در برخورد با تخلفات تعرفه​اي و صيانت از منابع مالي بيماران، استان خوزستان است . ما در اين زمينه با شاخص​ترين افراد نيز برخورد كرده​ايم. امروزه با واقعي شدن تعرفه​ها و تضمين شدن درآمد عادلانه، دريافت خارج از تعرفه ظلم به مردم است و بايد با آن برخورد شود. سامانه ١٦٩٠ و نيز معاونت درمان و سازمان نظام پزشكي كاملاً دقيق و عادلانه و كارشناسي به دريافت هاي خارج از تعرفه رسيدگي مي‌كنند.

وي ادامه داد: در سال آينده توسعه اورژانس‌هاي پيش بيمارستاني را در برنامه داريم. در حال حاضر اورژانس‌ها بسيار شلوغ هستند و متناسب با تعداد مراجعان نيستند. بدین ترتیب، در بحث درمان توسعه اورژانس‌هاي پيش بيمارستاني را در برنامه داريم و ناوگان آمبولانس را كامل خواهيم كرد.

رئيس دانشگاه علوم پزشكي جندي​شاپور اهواز گفت: 30 آمبولانس تا پايان ماه جاري به مركز فوريت‌هاي خوزستان افزوده مي​شود. براي توسعه اين حوزه 100 آمبولانس  ديگر نيز تقاضا داده​ايم كه وارد ناوگان خواهد شد.

ايدني افزود: در  توسعه اورژانس هاي بيمارستان​ها نيز هدف​گذاري نموده‌ايم و يكي از بهترين اورژانس‌هاي كشور را در بيمارستان امام خميني خواهيم ساخت. همچنين يكي ديگر از برنامه​ها، توسعه كلينيك‌هاي ويژه تخصصي و فوق تخصصي در سراسر استان است .

پروژه‌های بیمارستان‌های نیمه‌تمام خوزستان، متوقف‌اند

رئيس دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز گفت: پيش​بيني مي شود 1200 تخت ICU در كل كشور اضافه شود و بخش‌هاي ICU مسمومين و تنفسي را با توجه به كمبودهايي كه در اين زمينه وجود دارد، توسعه خواهيم داد. متأسفانه بيمارستان​هاي نيمه تمام خوزستان پيشرفت فیزيكي بسيار پاييني دارند و در سال آينده امكان افزايش تخت بيمارستاني به روش ساخت وجود ندارد.

وي گفت : بيمارستان رازي جديد 5 درصد، گلستان 5 درصد، بيمارستان ابوذر 30 درصد و بيمارستان سوانح و سوختگي 35 درصد پيشرفت فيزيكي دارند. تكميل و تجهيز بيمارستان ابوذر جديد به بنياد مستضعفان محول شده است و بيمارستان سوانح سوختگي نيز توسط وزارت مسكن در حال ساخت است.

 رئيس دانشگاه علوم پزشكي جندي​شاپور اهواز اظهار كرد: بزرگترين چالش درماني خوزستان اين است كه تناسبي بين تعداد بيمار و تخت وجود ندارد . اكنون مشكل ما فضاي فيزيكي است و در حال حاضر در استان خوزستان 3500 تخت بيمارستاني كم داريم. در كوتاه‌مدت يكي از راه‌حل‌ها استفاده از ظرفيت​هاي فرابخشي است كه در این راستا در حال مذاكره با بيمارستان شهيد بقايي هستيم.

ايدني افزود: بيمارستان تازه تأسيس مسجدسليمان از بهترين بيمارستان‌هاي تازه تأسيس كشور و بخش ICU سوختگي بيمارستان آيت‌الله طالقاني اهواز با  تجهيزات پيشرفته هستند كه بعد از تعطيلات سال جديد با حضور وزير بهداشت افتتاح خواهند شد.

وی بیان کرد: در زمينه توسعه آموزش عالي در استان دو هدف در چشم انداز آينده مد نظر هستند .نخست تربيت نيروي انساني مورد نياز حوزه سلامت با نگاه بومي گزيني از طريق توسعه مراكز آموزشي شهرستان‌هاي واجد شرایط  در سطح كارشناسي  و  دوم تمركز دانشگاه مادر بر روي تحصيلات تكميلي و توليد دانش در برنامه قرار دارد.