آیت‌الله شفيعي:
هیچ‌کس نباید ادعا کند که نظر او حرف آخر است
نماينده مردم استان خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که علم همیشه در حال پیشرفت است و پیشرفت علم ما وابسته به کنكاش‌ها و پژوهش‌های خودمان است، گفت: هر انسانی مکلف است در راه تحقیق، پژوهش و فناوری زحمت بکشد و کار کند. هفته پژوهش بهترین فرصت است که با تفکر و اندیشه‌ورزی، مسائل گذشته، حال و آينده را بازبینی و بررسی کنيم، چرا كه انقلاب اسلامی فرصتی بسیار مطلوب، برای پیگیری این مسئله حیاتی است.
آیت‌الله سیدعلی شفیعی در آیین افتتاحیه هفته پژوهش و فناوری با تبریک این هفته به قشر دانشگاهی و ابراز امیداوری از این‌که خدای متعال همیشه ما را در مسیر پژوهش و تحقیق موفق بدارد، اظهارداشت: دانشگاه در این هفته باید در مقام پژوهش و فناوری باشد. تشکیل جلسات، برگزاری سمینارها و همایش‌ها به‌تنهایی کافی نیست و باید بهره‌ای از این گفتارها برگیریم و گامی در این راه برداریم.
وی با اشاره به تعریف علم تصریح‌کرد: آنچه بدیهی است و کسی بر آن اختلافی ندارد، این است که علم به معنی کشف واقع و وصول به‌واقع است؛ البته به یک تعبیر که بعد کلامی دارد، علم مطلق خدا است، زیرا سه صفت ذاتی برای خداوند بیان شده که علم، قدرت و حیات است. بنابراین هرچه در راه علم پیش برویم بیشتر خدایی می‌شویم و هر قدر بهره بیشتری از علم داشته باشیم، به خداوند نزدیک‌تر شده‌ایم.
نماینده مردم‌خوزستان در مجلس خبرگان رهبری خطاب به جمع حاضر در تبیین بعد حوزوی از علم، با بیان این‌که شما حوزوی نیستید اما نزدیک‌ترین قشر به حوزه هستید و حوزه هم نزدیک‌ترین قشر به شما است؛ گفت: در خصوص تعریف علم عنوان‌شده‌است که: " العلم هو الاعتقاد الجازم المطابق للواقع " که عبارت است از این‌که اگر به مسئله‌ای اعتقاد جازم پیدا کنید که آن مسئله مطابق با واقع است و به واقع رسیده‌اید، آن علم است. اگر اعتقاد پیدا نکنیم علم نیست و اگر اعتقاد پیدا کنیم اما آن اعتقاد جازم نباشد، آن هم علم نیست.
وي خاطرنشان‌كرد: اگر به آن مسئله اعتقاد جازم پیدا کنیم اما مطابق واقع نشود، آن جهل مرکب است. اما اگر معتقد به یک اعتقاد قطعی شویم و آن مطابق با واقع بود، این اعتقاد محصول این علم است. بنابراین از نظر قیمت‌گذاری به پایه علم نمی‌رسیم زیرا بسیار ارزشمند است.
آيت‌الله شفيعي با طرح این پرسش که آیا علم به معنای کشف واقع و مجهولات یا ایجاد معلومات است، افزود: اختلاف از اینجا آغاز می‌شود که آیا علم به این معنی است که آنچه را هست کشف کنیم یا آن‌که چیز جدیدی ایجاد کنیم؛ در تحقیق معنای اول اولویت دارد، یعنی علم عبارت از، کشف مجهولات است. به‌همین دلیل گفته می‌شود که همه آنچه که علم آن را کشف می‌کند، وجود دارد و علم آن را کشف و باز می‌کند اما چیز جدیدی ایجاد نمی‌کند.
نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که این اختلاف‌تعبیر دارای ثمرات و نتایجی است، تصریح‌کرد: در مکتب کنفسیوس از قدیم این مسئله موردتوجه بود که علم، به معنی کشف مجهولات است و اگر ايجاد معلومات تعبیر درستی باشد، نتیجه کشف مجهولات است. بنابراین همه دستاوردها اعم از آنچه که تاکنون واقع شده و آنچه هنوز واقع نشده، که حجم آن بسیار زیاد است، همه علم هستند؛ و همه در عالم هستی موجودند که باید واکاوی و آن‌را کشف کنیم. به‌همین دلیل است که کسانی که در این راه بیشتر گام برداشته‌اند، در راه علم موفق‌تر بوده‌اند.
شفیعی یکی از نتایج این تعبیر از علم را این دانست که کشف علم مستلزم فکر کردن است و تنها منوط به درس خواندن نیست و يادآور شد: اکنون در مکتب چین این مسئله مطرح است که علم، به زیاد درس‌خواندن نیست بلکه اگر در یک مقدار محدود و معینی که در مسیر قرار بگیریم و بتوانیم حرکت کنیم، کفایت می‌کند و بقیه مسیر را باید با فکر کردن طی کرد. آنچه که امام راحل به طلاب فرموده بود، همین نکته را تأکید می‌کرد که زیاد استاد دیدن ضرورتی ندارد بلکه زیاد فکر‌کردن و کشف مجهولات ضرورت دارد و این پژوهش به‌معنای واقع کلمه است.
وی با بیان این‌که مسئله فناوری تقریبا عبارت اخر تولید علم است و به بیان دیگر علم را در دنیا پخش کردن و به‌پیش بردن است، گفت: البته گفته‌ام که در بعضی کشورها روند تکاملی پژوهش با فناوری متفاوت است، که از جمله کشور ایران را به عنوان مثال مطرح می‌کنند که در بعد پژوهش پیشرفت کرده است اما در بعد فناوری هنوز نسبت به برخی کشورها عقب است. مهم این است که نخست باید کشف مجهولات شود و بعد تولید علم و آن‌گاه فناوری اتفاق می‌افتد. اگر مرحله اول درست انجام‌شود، امید به‌درست انجام‌شدن دومی هم وجود دارد.
نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با بیان فهرست‌وار سیر تکاملی علم خاطرنشان کرد: سیر علم به معنای کشف مجهولات نخست پیدایش علم است که سپس با توسعه علم، عقل از قیمومیت علم خارج و به فکر‌کردن مستقل می‌شود؛ به‌عبارت دیگر از آن بطلمیوس، یک گالیله و کوپرنیک بوجود می‌آید؛ مرحله بعد فرورفتن علم در تاریکی‌های دوران رومیان بود و سپس قدرت مطلق ارسطو بر عقول مردم قرون وسطی حاکم شد که با دست‌یافتن به علم برای جامعه خود نتایج بسیاری به ارمغان آورد.
شفیعی در ادامه به جامعه علمی در ابتدای قرن هفدهم، بررسی در حالات دکارت به عنوان پدر علم جدید، قرن نیوتن، علم در عهد فلاسفه، قرین‌بودن قرن 19 با پیروزی علم و انقلاب علمی در سال 1900 میلادی، بین‌المللی‌شدن علم و آینده علم به‌عنوان سرفصل‌ها و فرازهای سیر تاریخی علم که باید روی آن‌ها کار شود و علم را به‌پیش برد و کشف‌کرد و مجهولات و مخفیات را به‌منصه بروز و ظهور رساند و بسیاری از اعتقادات را متحول و متفاوت کرد، اشاره و خاطرنشان کرد: البته این روند تا حدودی صبغه غربی دارد اما از نظر اسلامی هم به همین صورت است و تحولاتی که در علم از زمان سابق تاکنون در علوم اجتهادی، اجتماعی، انسانی و دیگر علوم از دیدگاه اسلام و دانشمندان اسلامی رخ داده است، بیانگر روند در حال پیشرفت علم است.
وی تصریح کرد: هر چه پیش برویم پیشرفت‌های علمی ما نیز وابسته به کنکاش‌ها و پژوهش‌های خودمان است بنابراین هیچ‌کس در هیچ مسئله‌ای نباید ادعا کند که طرح یا نظر او حرف آخر است و بعد از آن دیگر حرفی نیست؛ بسیاری از نظرات قرن‌ها مانند وحی منزل تلقی می‌شدند، اما در نهایت تغییر کردند مانند زمانی که گالیله و کوپرنیک علم هیأت را متحول کردند و بیان داشتند که زمین مرکز عالم نیست، بلكه کره‌ای مانند کرات دیگر است و ساکن و ساکت نیست بلکه متحول و متحرک است. بنابراین به قیاس هزاران و میلیون‌ها مسئله علمی که متحول شدند، مسائل موجود هم می‌تواند متحول شود و دلیلی بر عدم آن نیست. بنابراین هر انسان مکلف در راه تحقیق، پژوهش و فناوری زحمت بکشد و کار کند.
نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری، هفته پزوهش و فناوری در کشور را بهترین فرصت برای هم‌اندیشی، کار جمعی، تفکر و اندیشه ورزی به‌منظور بازبینی و بررسی مسائل گذشته، حال و آینده دانست و تصریح کرد: انقلاب اسلامی فرصتی بسیار مطلوب برای پیگیری این مسئله حیاتی است که رهبری هم در فرصت های متناسب بر آن تأکید دارند و هم در کلمات امام راحل وجود داشت و در اخبار و احادیث اهل بیت (ع) و آیات مبارکات قرآنی نيز به آن تصریح شده است.
شفیعی با ابراز امیدواری از این‌که با استمداد از امام عصر(عج) و با استعانت از معنویتی که در خون شهدا سراغ داریم، این راه بزرگ، طولانی و در عین حال موفقیت‌آمیز را پیمایش کنیم، اظهارداشت: هر کس در این جامعه زندگی می‌کند، باید مسئله پژوهش، تحقیق و فناوری را توسعه و گسترش دهد و به این وسیله وجدان انسانی خود را آرام و مطمئن نگه دارد.
آیت‌الله سیدعلی شفیعی در آیین افتتاحیه هفته پژوهش و فناوری با تبریک این هفته به قشر دانشگاهی و ابراز امیداوری از این‌که خدای متعال همیشه ما را در مسیر پژوهش و تحقیق موفق بدارد، اظهارداشت: دانشگاه در این هفته باید در مقام پژوهش و فناوری باشد. تشکیل جلسات، برگزاری سمینارها و همایش‌ها به‌تنهایی کافی نیست و باید بهره‌ای از این گفتارها برگیریم و گامی در این راه برداریم.
وی با اشاره به تعریف علم تصریح‌کرد: آنچه بدیهی است و کسی بر آن اختلافی ندارد، این است که علم به معنی کشف واقع و وصول به‌واقع است؛ البته به یک تعبیر که بعد کلامی دارد، علم مطلق خدا است، زیرا سه صفت ذاتی برای خداوند بیان شده که علم، قدرت و حیات است. بنابراین هرچه در راه علم پیش برویم بیشتر خدایی می‌شویم و هر قدر بهره بیشتری از علم داشته باشیم، به خداوند نزدیک‌تر شده‌ایم.
نماینده مردم‌خوزستان در مجلس خبرگان رهبری خطاب به جمع حاضر در تبیین بعد حوزوی از علم، با بیان این‌که شما حوزوی نیستید اما نزدیک‌ترین قشر به حوزه هستید و حوزه هم نزدیک‌ترین قشر به شما است؛ گفت: در خصوص تعریف علم عنوان‌شده‌است که: " العلم هو الاعتقاد الجازم المطابق للواقع " که عبارت است از این‌که اگر به مسئله‌ای اعتقاد جازم پیدا کنید که آن مسئله مطابق با واقع است و به واقع رسیده‌اید، آن علم است. اگر اعتقاد پیدا نکنیم علم نیست و اگر اعتقاد پیدا کنیم اما آن اعتقاد جازم نباشد، آن هم علم نیست.
وي خاطرنشان‌كرد: اگر به آن مسئله اعتقاد جازم پیدا کنیم اما مطابق واقع نشود، آن جهل مرکب است. اما اگر معتقد به یک اعتقاد قطعی شویم و آن مطابق با واقع بود، این اعتقاد محصول این علم است. بنابراین از نظر قیمت‌گذاری به پایه علم نمی‌رسیم زیرا بسیار ارزشمند است.
آيت‌الله شفيعي با طرح این پرسش که آیا علم به معنای کشف واقع و مجهولات یا ایجاد معلومات است، افزود: اختلاف از اینجا آغاز می‌شود که آیا علم به این معنی است که آنچه را هست کشف کنیم یا آن‌که چیز جدیدی ایجاد کنیم؛ در تحقیق معنای اول اولویت دارد، یعنی علم عبارت از، کشف مجهولات است. به‌همین دلیل گفته می‌شود که همه آنچه که علم آن را کشف می‌کند، وجود دارد و علم آن را کشف و باز می‌کند اما چیز جدیدی ایجاد نمی‌کند.
نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با بیان این‌که این اختلاف‌تعبیر دارای ثمرات و نتایجی است، تصریح‌کرد: در مکتب کنفسیوس از قدیم این مسئله موردتوجه بود که علم، به معنی کشف مجهولات است و اگر ايجاد معلومات تعبیر درستی باشد، نتیجه کشف مجهولات است. بنابراین همه دستاوردها اعم از آنچه که تاکنون واقع شده و آنچه هنوز واقع نشده، که حجم آن بسیار زیاد است، همه علم هستند؛ و همه در عالم هستی موجودند که باید واکاوی و آن‌را کشف کنیم. به‌همین دلیل است که کسانی که در این راه بیشتر گام برداشته‌اند، در راه علم موفق‌تر بوده‌اند.
شفیعی یکی از نتایج این تعبیر از علم را این دانست که کشف علم مستلزم فکر کردن است و تنها منوط به درس خواندن نیست و يادآور شد: اکنون در مکتب چین این مسئله مطرح است که علم، به زیاد درس‌خواندن نیست بلکه اگر در یک مقدار محدود و معینی که در مسیر قرار بگیریم و بتوانیم حرکت کنیم، کفایت می‌کند و بقیه مسیر را باید با فکر کردن طی کرد. آنچه که امام راحل به طلاب فرموده بود، همین نکته را تأکید می‌کرد که زیاد استاد دیدن ضرورتی ندارد بلکه زیاد فکر‌کردن و کشف مجهولات ضرورت دارد و این پژوهش به‌معنای واقع کلمه است.
وی با بیان این‌که مسئله فناوری تقریبا عبارت اخر تولید علم است و به بیان دیگر علم را در دنیا پخش کردن و به‌پیش بردن است، گفت: البته گفته‌ام که در بعضی کشورها روند تکاملی پژوهش با فناوری متفاوت است، که از جمله کشور ایران را به عنوان مثال مطرح می‌کنند که در بعد پژوهش پیشرفت کرده است اما در بعد فناوری هنوز نسبت به برخی کشورها عقب است. مهم این است که نخست باید کشف مجهولات شود و بعد تولید علم و آن‌گاه فناوری اتفاق می‌افتد. اگر مرحله اول درست انجام‌شود، امید به‌درست انجام‌شدن دومی هم وجود دارد.
نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری با بیان فهرست‌وار سیر تکاملی علم خاطرنشان کرد: سیر علم به معنای کشف مجهولات نخست پیدایش علم است که سپس با توسعه علم، عقل از قیمومیت علم خارج و به فکر‌کردن مستقل می‌شود؛ به‌عبارت دیگر از آن بطلمیوس، یک گالیله و کوپرنیک بوجود می‌آید؛ مرحله بعد فرورفتن علم در تاریکی‌های دوران رومیان بود و سپس قدرت مطلق ارسطو بر عقول مردم قرون وسطی حاکم شد که با دست‌یافتن به علم برای جامعه خود نتایج بسیاری به ارمغان آورد.
شفیعی در ادامه به جامعه علمی در ابتدای قرن هفدهم، بررسی در حالات دکارت به عنوان پدر علم جدید، قرن نیوتن، علم در عهد فلاسفه، قرین‌بودن قرن 19 با پیروزی علم و انقلاب علمی در سال 1900 میلادی، بین‌المللی‌شدن علم و آینده علم به‌عنوان سرفصل‌ها و فرازهای سیر تاریخی علم که باید روی آن‌ها کار شود و علم را به‌پیش برد و کشف‌کرد و مجهولات و مخفیات را به‌منصه بروز و ظهور رساند و بسیاری از اعتقادات را متحول و متفاوت کرد، اشاره و خاطرنشان کرد: البته این روند تا حدودی صبغه غربی دارد اما از نظر اسلامی هم به همین صورت است و تحولاتی که در علم از زمان سابق تاکنون در علوم اجتهادی، اجتماعی، انسانی و دیگر علوم از دیدگاه اسلام و دانشمندان اسلامی رخ داده است، بیانگر روند در حال پیشرفت علم است.
وی تصریح کرد: هر چه پیش برویم پیشرفت‌های علمی ما نیز وابسته به کنکاش‌ها و پژوهش‌های خودمان است بنابراین هیچ‌کس در هیچ مسئله‌ای نباید ادعا کند که طرح یا نظر او حرف آخر است و بعد از آن دیگر حرفی نیست؛ بسیاری از نظرات قرن‌ها مانند وحی منزل تلقی می‌شدند، اما در نهایت تغییر کردند مانند زمانی که گالیله و کوپرنیک علم هیأت را متحول کردند و بیان داشتند که زمین مرکز عالم نیست، بلكه کره‌ای مانند کرات دیگر است و ساکن و ساکت نیست بلکه متحول و متحرک است. بنابراین به قیاس هزاران و میلیون‌ها مسئله علمی که متحول شدند، مسائل موجود هم می‌تواند متحول شود و دلیلی بر عدم آن نیست. بنابراین هر انسان مکلف در راه تحقیق، پژوهش و فناوری زحمت بکشد و کار کند.
نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری، هفته پزوهش و فناوری در کشور را بهترین فرصت برای هم‌اندیشی، کار جمعی، تفکر و اندیشه ورزی به‌منظور بازبینی و بررسی مسائل گذشته، حال و آینده دانست و تصریح کرد: انقلاب اسلامی فرصتی بسیار مطلوب برای پیگیری این مسئله حیاتی است که رهبری هم در فرصت های متناسب بر آن تأکید دارند و هم در کلمات امام راحل وجود داشت و در اخبار و احادیث اهل بیت (ع) و آیات مبارکات قرآنی نيز به آن تصریح شده است.
شفیعی با ابراز امیدواری از این‌که با استمداد از امام عصر(عج) و با استعانت از معنویتی که در خون شهدا سراغ داریم، این راه بزرگ، طولانی و در عین حال موفقیت‌آمیز را پیمایش کنیم، اظهارداشت: هر کس در این جامعه زندگی می‌کند، باید مسئله پژوهش، تحقیق و فناوری را توسعه و گسترش دهد و به این وسیله وجدان انسانی خود را آرام و مطمئن نگه دارد.
مرجع / ایسنا
ایمیل مستقیم: info@khouznews.ir
پیامک: 5000205020
آخرین اخبار
