عضو کمیته علمی کنفرانس ملی رودخانه کارون گفت: با توجه به اينكه تغييرات محيط زيست تحت تأثير كاهش يا افزايش مواد شيميايي به آن است، لزوم ارائه يك استراتژي و برنامه مدون براي حفظ منابع آب و كنترل آلودگيهاي آن مساله مهمی در بخشهاي مديريتي است. كنترل و پايش آبهاي سطحي جهت مصارف مختلف آن، امري لازم و ضروري است تا از اين طريق آبي با كيفيت مناسب جهت مصارف مختلف در دسترس مصرفكنندگان قرار گيرد.
ابراهیم رجبزاده عنوانکرد: داشتن منابع آب سالم پيش نياز ضروري و اساسي براي حفظ محيط زيست و رشد و توسعه اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي كشور است. رشد جمعيت جهان در دهههاي اخير و افزايش تقاضا براي مواد غذايي و نيز بالارفتن سطح بهداشت، سبب افزايش سرانه مصرف آب و فشار بر منابع آب موجود شده است.
وی افزود: حفظ منابع توليد مواد غذايي از نظر كمي و كيفي به خصوص منابع آب و خاك وظيفهاي همگاني است. متأسفانه از آغاز ورود كودهاي شيميايي و سموم دفع آفات و بيماريهاي گياهي به عرصه توليدات كشاورزي و نیز توسعه شهری بدون مدیریت بر تصفیه پسابها و پسماندها، توازني بين آنچه مورد نياز بوده و آنچه مصرف شده وجود نداشته و لذا باعث افزايش شدت آلودگي منابع آبي شهرها و روستاها شده است.
هیات علمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر بیانکرد: آب به عنوان یک عامل حیاتبخش، همواره نقش اساسی در بقا و گسترش جوامع انسانی و تمدنهای بشری داشته و یکی از با ارزشترین منابع طبیعی بوده است و به گفته صاحب نظران، بحران آب اصلیترین و مهمترین مساله و چالش در قرن بیست و یکم خواهد بود و باید در نظام توسعه پایدار منابع طبیعی کشور به نحوی مدیریت، حفاظت و بهرهبرداری شوندتا نیاز نسلهای حال و آینده را تأمین نماید و در شناخت ذخایر آب و آگاهی از وضعیت فعلی مصارف آن، برنامهریزان را در تهیه برنامههای جامع و کاربردی در زمینه مصرف بهینه یاری کند.
رجبزاده تصریحکرد: كيفيت آب در اكوسيستمهاي آبي به وسيله پارامترهاي فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي بررسي ميشود. در این خصوص با پهنهبندی کیفی رودخانه روند تغییرات در هر زمان، مکان و شرایط خاص مشخص میشود و میتوان با حذف ایستگاههای دارای وضعیت کیفی مشابه در وقت و هزینه صرفهجویی کرد و در مقاطعی که شرایط کیفی متنوع و یا بحرانی است، ایستگاههای جدید ایجاد نمود.
وی خاطرنشانکرد: ارزیابی وضعیت بازههای بحرانی با کمک دیگر اطلاعات تهیه شده در محیط (GIS) میتواند نسبت به شناخت سریع منابع آلاینده و راههای کاهش آن اقدام نماید. حوزهی آبریز کارون مجموعاً بیش از 70 درصد جمعیت شهری و روستایی، 45 درصد زمینها و 80 درصد صنایع کشاورزی استان را در خود جای داده است. تأمین آب صنایع بزرگی مانند صنعت نفت، پتروشیمی، صنایع فولاد، نیروگاههای گازی، صنایع نیشکر و غیره از طریق کارون، اهمیت فرا استانی کارون و نقش مهم آن را در تامین منابع ملی روشن میسازد.
عضو کمیته علمی کنفرانس ملی رودخانه کارون اظهارکرد: رودخانه کارون پرآبترین و طولانیترین رودخانه کشور است که به علت وجود مراکز متعدد صنعتی و زمینهای کشاورزی و شهرهای بزرگ در حاشیه آن موقعیتی استراتژیک در منطقه غرب و جنوب غربی ایران داشته و پایش بهینه کیفیت آب آن یک ضرورت ملی است. لذا استفاده از شاخصهای کیفی آب (NSFWQI و IRWQI)، وضعیت کیفیت آب را به صورت کمی ارائه میدهد و یک شاخص عمومی و کاربردی در بیان کیفیت آب رودخانه است.
رجبزاده ادامهداد: همچنین ارائه تصویر صحیح از وضعیت کیفی آبهای سطحی توسط نرمافزار GIS باعث میشود تا هرگونه تصمیمگیری مدیریتی که اثرات زیست محیطی آن بهطور مستقیم یا غیرمستقیم متوجه آبهای سطحی کشور باشد، با آگاهی بیشتری اتخاذ شود. بههمین منظور 11 ایستگاه در محدوده کارون بزرگ انتخاب شده است. نمونهبرداریها در طول چهار فصل و در هر فصل یكبار در سال 91 انجام پذیرفت. در هر ایستگاه 7 نمونه مجزا با سه بار تكرار، جهت اندازهگيری پارامترهای نيترات، فسفات،BOD ، TDS، کدورت و کليفرم مدفوعي در هر بار مراجعه به نقاط نمونهبرداری برداشت شد.
وی بیانکرد: البته همزمان با نمونهبرداری ميزان pH، EC، دما و اکسيژن محلول توسط دستگاه پرتابل در محل اندازهگيری شد. نتایج حاصله براساس شاخص کیفیت آب (NSFWQI و IRWQI) در طول 4 فصل نمونهبرداری نشان داد در تمام ایستگاهها عدد شاخص بین 57 تا 76 در نوسان است که مشخص میکند، کیفیت آب کارون بزرگ در محدوده متوسط از نظر استاندارد کیفی آبهای جهانی قرار دارد که نشان از اثرات آلایندههای مختلف بر کیفیت آب کارون بزرگ است؛ لذا لزوم توجه جدی بر مدیریت بهینه در کاهش عوامل آلاینده و نیز ارتقاء سطح فرایند توسعه تصفیه و پایش کارون بزرگ را میطلبد.
"کنفرانس ملی فرصتها و پتانسیلهای رودخانه کارون در توسعه شهرها و حومه هم مسیر"، 6 لغایت 8 اسفندماه 93 در اهواز برگزار میشود.