پژوهشگران گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه تربیت مدرس با هدف توسعه سیستم‌های جایگزین برای تولید انسولین طی یک پژوهش موفق به انتقال ژن پروانسولین انسانی به قارچ صدفی و آنالیز آن شدند.

دکتر صدیقه فابریکی، مجری این طرح تحقیقاتی که آن را با راهنمایی دکتر مختار جلالی و دکتر ابرهیم محمدی گل‌تپه از اعضای هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس اجرا کرده است، اظهار کرد: دیابت بیماری است که در اثر آن بدن نمی‌تواند انسولین تولید و یا به طور موثر از آن استفاده کند. اگر چه انسولین نوترکیب به طور تجاری در باکتری و یا مخمر تولید می‌شود، ولی نیاز به توسعه سیستم‌های جایگزین برای تولید انسولین وجود دارد.

وی با اشاره به ویژگی‌های منحصر به فرد قارچ‌های خوراکی گفت: استفاده از قارچ‌های خوراکی برای تولید داروهای زیستی که با پیشرفت‌های اخیر در زمینه بیولوژی مولکولی امکان‌پذیر شده است، دارای تمام مزیت‌های سیستم‌های مبتنی بر گیاه (نظیر هزینه پایین تولید) به همراه ویژگی‌های منحصر به فرد قارچ‌هاست. این ویژگی‌های منحصر به فرد از بیولوژی قارچ‌ها و ماهیت سیستم تولید آنها نشات می‌گیرد.

وی در تشریح پروژه تحقیقاتی خود افزود: برای این منظور ناقل دوتایی pCAMBCTB-INS حاوی زیر واحد B سم وبا که به ژن پروانسولین انسانی الحاق شده بود، تحت کنترل پیشبرنده gpd ساخته شد و با استفاده از روش انتقال ژن مبتنی بر اگروباکتریوم به بافت ژیل قارچ صدفی منتقل شد. شرایط تراریختی قارچ صدفی جدایه ایرانی (Iran1649c) از جنبه‌های مختلفی نظیر غلظت سوسپانسیون باکتری و دمای هم کشتی قارچ و باکتری بهینه‌سازی شد.

فابریکی خاطرنشان کرد: پس از هم کشتی قارچ و باکتری، بافت‌های ژیل در محیط گزینشگر حاوی هیگرومایسین و سفوتاکسیم کشت شدند. پس از تایید قارچ‌های تراریخت با استفاده از آزمون PCR با آغازگرهای اختصاصی درج پایدار ژن ترکیبی CTB و پروانسولین در ژنوم قارچ صدفی با آزمون لکه‌گذاری سادرن تایید شد. همچنین بیان این ژن ترکیبی در سطح رونویسی و پروتئین مورد تایید قرار گرفت.

محقق طرح تاکید کرد: با توجه به نتایج این تحقیق و بیان موفق ژن‌های خارجی در قارچ تراریخت، می‌توان به توسعه و تولید داروهای زیستی در قارچ‌های خوراکی امیدوار بود.