احیای طب سنتی با جمع آوری، طبقه بندی، بررسی و ارزیابی این میراث عظیم، نه تنها واپسگرایی نیست، بلکه گامی اساسی در دستیابی به دانش مستحکم و تامین حداکثری سلامت برای همه افراد جامعه است.

بدون تردید طب سنتی اسلامی ـ ایرانی، میراث گرانقدر به جای مانده از تلاش حکیمانه، تحقیقات عالمانه و تجارب ارزشمند ده ها دانشمند و حکیم دوره‌های پیشین به ویژه دوره 1400 ساله تمدن اسلامی ـ ایرانی است که نه تنها در آن دوران بلکه برای دنیای امروز و فردا نیز در این دریای پهناور، گوهرهای درخشان فراوانی وجود دارد.

احیای طب سنتی با جمع آوری، طبقه‌بندی، بررسی و ارزیابی این میراث عظیم، نه تنها واپسگرایی نیست، بلکه گامی اساسی در دستیابی به دانش مستحکم و تامین حداکثری سلامت برای همه افراد جامعه است.

* تفاوت اصلی طب سنتی با طب نوین

به گزارش روابط عمومی معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز یک داروساز و پژوهشگر طب سنتی در تشریح تفاوت اصلی میان طب سنتی با طب نوین اظهار داشت: هر دو طب یکی هستند اما روش های آن ها متفاوت است.

محمود جهانشاهی با بیان اینکه طب نوین 80 درصد به درمان می پردازد و 20 درصد دیگر را پیشگیری می‌کند، افزود: طب سنتی بر عکس طب نوین است و اساس کار آن پیشگیری است تا درمان یعنی 80 درصد پیشگیری و 20 درصد به درمان و آن هم از طریق دخالت در فرهنگ غذایی مردم  است.

وی تصریح کرد: در طب سنتی درمان کننده واقعی نیروی مدیریتی بدن شخص است و نه طبیب، و کار طبیب کمک به مدیر ضعیف شده در بدن است ولی در طب نوین درمان کننده پزشک و داروهایی است که تجویز می‌کند.

این پژوهشگر طب سنتی با بیان اینکه طب سنتی کل بدن را به عنوان سیستم می‌داند اما در طب نوین بدن را به اجزای کوچک تقسیم می‌کنند، خاطرنشان کرد: اساس تشخیص، درمان و حتی پیشگیری در طب سنتی علم مزاج شناسی است یعنی زمان، مکان، فصل‌ها، نوع و فرهنگ تغذیه محلی بر اساس مزاج افراد مختلف متفاوت است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: در پزشکی نوین برای هر بیماری به طور مشخص یک قرارداد وجود دارد مثلا به همه میگرنی‌ها داروهای مشخص ضد میگرن و به همه فشار خونی ها داروهای ضد فشار داده می‌شود و به همه دردها هم مسکن داده می‌شود.

جهانشاهی تاکید کرد: در حقیقت در طب سنتی بیماری و علت بیماری درمان می شود نه بیمار، به گونه‌ای که بیماری ریشه کن شود اما در طب نوین، بیمار درمان می شود، یعنی علامت درمانی صورت می‌گیرد، نه علت بیماری، البته در مواردی هم با علت برخورد می‌شود، مثل سنگ کلیه و امثال آن.

این دکتر داروساز تصریح کرد: در طب سنتی متناسب با طبع و مزاج بیمار داروهایی به کار گرفته می‌شود که مبنای علمی و تجربی مصرف چند هزارساله دارد اما در پزشکی جدید از داروهای شیمیایی استفاده می شود که معلوم نیست چه عارضه‌هایی را ایجاد می‌کنند و اخیرا وارد چرخه درمان شده‌اند.

وی افزود: برای مثال در طب سنتی برای پیشگیری و درمان برخی از فشار خونی‌ها از زرشک که مزاج سرد و خشک است استفاده می‌شود البته زرشک به همه فشار خونی‌ها داده نمی‌شود برای اینکه اگر شخص طبعی سرد و خشک داشته باشد و زرشک مصرف کند فشار خون آن شدید کاهش پیدا می‌کند و دچار بی‌حالی خواهد شد، اما همان زرشک در افراد با طبع و مزاج گرم، بسیار عالی جواب داده است.

جهانشاهی ادامه داد: در طب نوین یا به اصطلاح سنتی غرب به ویژه درکشور آلمان اگر مثلا دارویی از زرشک تولید کنند آن را به تمام بیماران فشار خون می دهند که اینکار درست نیست و با طب اصیل و واقعی مغایرت دارد.

وی تاکید کرد: اگر طب سنتی بر مبنای علمی به کار گرفته شود کم خطر، کم ضرر و کم عارضه‌تر خواهد بود.

فروغ نامجویان رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با بیان اینکه دانشکده طب سنتی اهواز، به‌دنبال دستیابی به میراث عظیم طب ایرانی اسلامی است، اظهار کرد: شناخت واقعی از طب سنتی در بین همه افراد جامعه ضروری است.

نامجویان تصریح کرد: طبق تعریف سازمان بهداشت جهانی، طب سنتی به مجموعه‌ای از روش‌های تشخیصی و درمانی گفته می‌شود که با تفکر حاکم بر سیستم‌های بهداشتی رایج تفاوت کلی دارد.

وی گفت: توجه به کل‌نگری، روش زندگی، معنویت، درمان ریشه‌ای بیماری، عارضه درمان های رایج، هزینه و دسترسی، رابطه متقابل پزشک و بیمار را از مهم‌ترین دلایل گرایش به طب سنتی عنوان کرد.

رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در ادامه افزود: بیش از ده‌ها نوع مکتب درمانی به عنوان طب مکمل در کشورهای مختلف جهان شناخته شده و در حال انجام و بررسی است؛ از جمله طب سوزنی، هامیوپاتی، آیورودا، رایحه درمانی... و از معروف‌ترین و مهم‌ترین آنها می‌توان به طب سنتی ایران (طب یونانی) اشاره کرد.

وی با بیان اینکه مبنای طب سنتی پیشگیری است، خاطرنشان کرد: بر طبق اصول این طب در صورت ایجاد بیماری برای فرد، ابتدا تدبیر با غذا، و سپس با دارو و در صورت لزوم در مراحل بعدی روش‌های خاص دیگر بر اساس نیاز بیمار برای او تجویز می‌شود.

نامجویان ادامه داد: ظهور عارضه‌های جانبی شدید داروهای شیمیایی و شیوع بیماری‌های سخت علاجی همچون بیماری‌های خود ایمنی و غیره باعث روی آوری مجدد مردم به مکاتب دیگر درمانی شده است، به‌طوری که اهمیت این موضوع برای سازمان بهداشت جهانی نیز پوشیده نماند و قراردادی برای ساماندهی طب‌های مکمل و جایگزین به تصویب این سازمان در سال 89 شمسی رسید.

وی گفت: چیزی که امروزه بیش از همه با طب سنتی اشتباه می شود،‌ گیاه درمانی است، اما باید گفت، ‌اگر چه بسیاری از داروهای طب سنتی منشأ گیاهی دارد اما داروهای با منشأ حیوانی و معدنی هم در طب سنتی کم نیست.

رئیس دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز در پایان اظهار کرد: در گیاه درمانی مبنای تجویز دارو با طب سنتی فرق دارد و اگر داروی گیاهی با رویکرد پزشکی جدید تجویز شود به معنی طب سنتی نیست، در واقع تفاوت اصلی طب سنتی با پزشکی رایج در رویکرد به بیماری و علت شناسی آن است نه نوع داروی تجویز شده است.