وی افزود: امام (ره) ثابت کرد رای مردم و صندوق های آرا با احکام الهی و موازین شرع و اسلام نه تنها منافاتی ندارد بلکه مردم مسلمان یک سرزمین می توانند در چارچوب های دینی، خواست و رای خود را به کرسی بنشانند و او حتی این نظریه مهم علمی و فقهی خود را هم به رای مردم گذاشت.
روحانی افزود: امام (ره) که قبلا اعلام کرده بود نظام سیاسی که در پی آن هستیم هم جمهوری است و هم اسلامی و نام آن جمهوری اسلامی است در عین حال وقتی که به ایران آمد و همه طاغوتیان را از مسند به زیر آورد و رای مردم را در این کشور حاکم کرد و شادی را در دل مردم نشاند و امید مردم را افزون کرد و شرایط جدیدی را برای جامعه اسلامی مهیا کرد گفت اگر می خواهید جمهوری اسلامی اساس نظام این سرزمین باشد باید در پای صندوق آرای مردم به آن مهر تایید زده شود.
رئیس جمهور تاکید کرد: امام (ره) خواست در عمل نشان دهد که اسلامیت در کنار جمهوریت و جمهوریت در کنار اسلامیت است .
وی با بیان اینکه امام (ره) اولین رهبری در دنیا است که پس از 47 روز از پیروزی انقلاب اسلامی رای به نظام را مطرح کرد، گفت: هیچ انقلابی در دنیا سراغ ندارید که کمتر از 50 روز مردم پای صندوق آراء آمده باشند. او نه تنها اصل نظام بلکه تمام نهادهای نظام را با رای مردم و صندوق آراء مشروعیت بخشید.
روحانی افزود: امام (ره) به همه نهادها گفت تمامی قوانین باید توسط منتخبان مردم نوشته شود و پس از آنکه قانون اساسی توسط منتخبان مردم نوشته شد یک بار دیگر نیز مصوبه این منتخبان به رای مردم گذاشته شد و ما تنها کشوری هستیم که مردم به قانون اساسی دو بار رای دادند، یک بار به تدوین کنندگان و یک بار هم پس از تصویب به خود قانون اساسی.
رئیس جمهور با تاکید بر اینکه امام (ره) گفتمان حکومت دینی مردمی و مردمسالاری دینی را در تئوری به اثبات رساند و اجرا کرد، گفت: امام (ره) در برابر مخالفت همه قدرت های جهان، انقلاب اسلامی را پیروز کرد و آن را استمرار بخشید و در برابر همه هجمه بیگانگان با حضور مردم در صحنه این انقلاب را حفظ کرد.
وی تصریح کرد: امام (ره) از روز اول تا روز آخر همواره می گفت اگر در داخل متحد باشید، از هیچکس نهراسید و به همه مسلمانان عالم گفت اگر متحد باشید و دست به دست هم دهید به پیروزی خواهید رسید.
روحانی با بیان اینکه شیعه و سنی بودن در فروعات و برخی مناسک ظهور و بروز می یابد، گفت: شیعه و سنی بودن در استقلال، رشد و تکامل امت اسلامی معنا و مفهومی ندارد جز آنکه یک رقابت سازنده و سالم برای ما باشد و برای رودرروی یکدیگر ایستادن نیست.
رئیس جمهور با بیان اینکه امام (ره) بر وحدت امت اسلامی تکیه کرد، گفت: امام (ره) با صدای بلند گفت که هر شیعه ای که با اهل سنت مقابله کند او نه شیعه است و نه سنی، امام (ره) راه را به خوبی به ما نشان داد. او می گفت متحد باشید، دست به دست هم دهید و افکار یکدیگر را تحمل کنید.
وی افزود: امام (ره) گفت تضارب فکری و آرای خود را منشایی برای اعتلا و ارتقای فکری قرار دهید و نه دشمنی و کینه توزی و نه خدای ناکرده خون یکدیگر را مباح دانستن و به آن افتخار کردن و نام آن را جهاد گذاشتن. نه اینکه یک مسلمانی را تکفیر کنیم و دشمنان اسلام از کشتن مسلمین در شادی قرار گیرند و چشم مسلمانان از این خونریزی ها گریان شود.
رئیس جمهور تاکید کرد: امروز روزی است که همه باید دست به دست هم دهیم و پرچم وحدت را به اهتزاز درآوریم.
روحانی با تاکید بر اینکه راه امام (ره) جز راه مبارزه با استعمار سلطه بیگانگان نبود، گفت: راه امام (ره) جز حاکمیت مردم چیز دیگری نبود، راه امام (ره) جز استوار کردن احکام الهی، آیات قرآن مجید، سنت پیامبر و اهل بیت چیز دیگری نبود.
وی با بیان اینکه امام (ره) خودباوری و اعتماد به نفس را به ما آموخت، گفت: امام (ره) به ما آموخت که اگر اتکایمان به خدا باشد و دست برادری به هم دهیم می توانیم در برابر انواع توطئه ها پیروز شویم.
رئیس جمهور با اشاره به گذشت 25 سال از ارتحال بنیانگذار انقلاب اسلامی ادامه داد: امروز بعد از 35 سال مردم ما همان ایمان، اعتقاد و همان راه را ادامه می دهند و خوشبختانه پرچم نهضت انقلاب اسلامی بر دوش رادمردی قرار گرفت که او هم از سلاله پیامبر و از سرداران نهضت اسلامی بود.
روحانی افزود: رهبر معظم انقلاب پس از رحلت امام (ره) همان راه را ادامه داد و ملت بزرگ ما هم همان راه را پیمود و از این پس هم خواهد پیمود.
وی خاطر نشان کرد: ما امروز با تدبیر ملت بزرگ اسلامی، اندیشمندان و علمای اسلامی امید بسیار فراوانی به آینده دنیای اسلام و وحدت دنیای اسلام و تعالی جهان اسلام در زمینه های مختلف داریم.
رئیس جمهور افزود: ما باید در برابر توطئه آنهایی که می خواهند خون مسلمانان رابه زمین بریزند بایستیم و احکام نورانی اسلام را به اجرا درآوریم.
روحانی خاطرنشان کرد: ما در سایه ایمان نه می هراسیم و نه ترسی داریم و راه امام (ره) را ادامه خواهیم داد و پرچم اسلام را به قله اهتزاز درخواهیم آورد.
رئیس جمهور با بیان اینکه ایران 50 سال پیش از سه عارضه مهم تاریخی و سیاسی در رنج و عذاب بود گفت: رنج اول تحقیر تاریخی در برابر حکام مستبد بود و مردم ایران به عنوان مردمی که سابقه تمدنی هزار ساله داشتند، مردمی که اولین دولت را ساختند، مردمی که پس از بعثت پیامبر عظیمالشان اسلام(ص) با افتخار اسلام را در آغوش کشیدند و در رشد فرهنگ و تمدن اسلامی نقش بهسزایی ایفا کردند، متاسفانه در قرن های اخیر از جمله در 50 سال پیش هیچ نقشی در حکومت و حاکمیت نداشتند.
وی افزود: مشروعیت حاکمیت و حکومت در آن دوران نه از رأی مردم نشأت می گرفت و نه از احکام الهی و قرآن مجید و سنت پیامبر(ص) ریشه می گرفت، مشروعیتی که در آن زمان برای حکومت ساخته بودند، مشروعیت موروثیت، شاهی و فرزند شاه گذشته بودن، بود و از طرفی هم حمایت قدرت های بزرگ و برخی از ابرقدرت ها از حاکمیت سیاسی آنان وجود داشت.
روحانی صندوق های رأی در حکومت های پادشاهی را تشریفات دانست و گفت: گاهی صندوق آراء به عنوان تشریفات در میان مردم ظهور پیدا می کرد، اما مردم می دانستند که چه رأی بدهند و چه رأی ندهند، آنچه حاکمیت نامشروع تصمیم گرفته است، سرنوشت نهایی آن صندوق ها خواهد بود.
رئیس جمهور تاکید کرد: استبداد و حکمرانی ناروا و نامشروع، رنج بزرگی برای ملتی بزرگ بود و در کنار معضل استبداد معضل استعمار نیز وجود داشت.
وی تصریح کرد: نفوذ و دخالت و تاثیرگذاری قدرت های بزرگ بویژه غرب در رأس آن آمریکا و برخی مقاطع انگلیس بر سرنوشت ملت ایران حاکم بود و مردم به خوبی می دانستند حتی حاکمان مستبدی که به ظاهر خود را فرمانروا می دانند، نسبت به تصمیمگیریهای نهایی تحت تاثیر قدرت های بزرگ و بویژه آمریکا بودند.
روحانی ادامه داد: اگر بخواهیم دوران نهضت اسلامی را در چند بخش تقسیم کنیم، یک بخش آن مربوط به زمستان سال 1341 شروع حرکت مردم و دیگری سال 1343 است که حرکت مردم را در نهضت اسلامی شاهد بودیم و دورانی است که امام(ره) با کاپیتالاسیون و مصونیت مستشاران نظامی آمریکا در ایران مخالفت می کند.
رئیس جمهور کشورمان افزود: در سال 43 سخنرانی معروف امام(ره) علیه مصوبه کاپیتالاسیون بود که در مجلسین آن زمان (مجلس ملی و مجلس سنا) به تصویب رسیده بود و امام خمینی(ره) همان روز اعلام کرد که رئیس جمهور آمریکا منفورترین فرد در نزد ملت ایران است. همان مبارزه و ایستادگی و حرکت ضد استکباری و ضد استبدادی امام(ره) باعث شد که امام خمینی(ره) را به ترکیه و سپس از ترکیه به عراق تبعید کنند.
وی با بیان اینکه طبق اسناد و مدارک موجود کاخ سفید تصمیم گیرنده اصلی تبعید امام(ره) بود، گفت: آنها برای نیروی مسلح، اقتصاد، دانشگاهها، آموزش و پرورش، مسائل اجتماعی و سبک زندگی مردم ما تصمیم می گرفتند و مستشاران مختلف نظامی، اقتصادی و فرهنگی را بر مسئولان و تصمیمگیران داخلی مسلط ساخته بودند.
روحانی تاکید کرد: ملت ایران نه استبداد را قبول داشت و نه استعمار را. ملت ایران دنبال استقلال، آزادی و حاکمیت ملی بود، اما آیا این کار شدنی بود؟ آیا می شد بدون حمایت قدرت های بیرونی و ابرقدرت ها و بدون داشتن امکانات تبلیغی مدرن مانند رادیو و تلویزیون و هر گونه قدرت نظامی در برابر استعمار و استبداد به پیروزی رسید؟
رئیس جمهور با اشاره به اینکه در نهضت اسلامی هدف سومی نیز دنبال می شد، گفت: در کنار استبدادزدایی و استعمارزدایی یک هدف دیگر نیز در نهضت دنبال می شد و آن حاکمیت احکام الهی، قرآن مجید و شریعت در زندگی مردم و کشور بود، اگرچه مردم ما مسلمان و علاقه مند به قرآن، پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) بودند، اما برای اجرای احکام الهی در آن شرایطی که قدرت شرق اسلام را به عنوان یک تفکر کهنه ای که دورانش سپری شده، معرفی و دین را افیون ملت ها اعلام می کرد و غرب هم بازگشت به احکام خدا را واپس گرایی و ارتجاع می خواند و آن را با تمدن امروز و مدرنیته در تناقض می دید و قدرت شرق و غرب با نفوذ و بروز اسلام مخالف بودند و با آن مبارزه می کردند و حکومت آن زمان نیز یک به یک احکام اسلام را زیر پا می گذاشت، آیا احیا و زنده کردن اسلام از سطرهای صفحان کتاب و از کنج مدرسه ها، هجره ها و مساجد به صحنه جامعه و در سرتاسر زندگی اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مردم امکان پذیر بود؟
وی تصریح کرد: هیچکس به اندازه امام(ره) امید نداشت اگر دیگران هم امید به پیروزی داشتند، نشأت گرفته از امید امام خمینی(ره) بود. امام(ره) از روز اول به خطش و انقلاب اسلامی ایمان و به پیروزی امید داشت و در سرتاسر تصمیمات امام و جملات امام از روز اول ایمان و امید به طور واضح و روشن قابل مشاهده بود.
روحانی با بیان اینکه امام(ره) اول در پی نظام اسلامی نبود، گفت: امام(ره) ابتدا تئوری یک نظام اسلامی را طراحی و سپس به صورت یک کتاب منتشر کرد تحت عنوان حکومت اسلامی . امام(ره) ابتدا مبارزاتش با استبداد و سپس با استعمار بود و در زمان مناسب امام(ره) هدف اصلی خود را استواری حکومت اسلامی در ایران عزیز قرار داد و در نجف این هدف را با صدای بلند اعلام کرد که در کنار استبداد و استعمارستیزی احکام الهی باید در این سرزمین استقرار یابد.
رئیس جمهور با اشاره به گفتمان امام خمینی(ره) گفت: امام(ره) گفتمان خود را از ابتدا حکومت دینی مردم سالاری قرار داد و اعلام کرد که در کنار رأی مردم در پی استقرار حکومت دینی هستیم و او اولین عالم، فقیه و اندیشمند بزرگی بود که مساله سازش حکم الهی با رأی و خواست مردم را بیان و تشریح کرد.