علت ۳۵‌درصد سرطان‌ها در کشور، مصرف دخانیات است و ۳۰‌درصد مرگ‌های ناشی از این بیماری هم به‌طور مستقیم با مصرف سیگار و قلیان در ارتباط است.  اینها را محمداسماعیل اکبری، رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی که در همایش روز ملی دخانیات صحبت می‌کرد، گفت.

او این آمار را در شرایطی اعلام کرد که پیش از این بارها بر ابتلای سالانه ۹۰‌هزار ایرانی به سرطان و مرگ ۳۳‌هزار نفر دیگر به دلیل این بیماری تاکید شده بود.  حالا اعلام می‌شود که ۳۵‌درصد از این افراد به‌دلیل مصرف سیگار و قلیان سرطانی می‌شوند، یعنی حدود ۳۱‌هزار و ۵۰۰ ایرانی.  اکبری وضع ایران در ابتلا به سرطان را نامطلوب دانست. «سرعت رشد سرطان در ایران با هیچ کشوری برابری نمی‌کند، با این‌که شیوع سرطان در کشور ۱۵۰ در ۱۰۰‌هزار است که نسبت به غرب رقم بالایی نیست اما سرعت رشد آن در کشور با هیچ کشوری قابل مقایسه نیست.» البته به گفته اکبری، دلیل اختصاص بالاترین روند رشد ابتلا به سرطان به ایران، به‌دلیل افزایش سن است چرا که کشور وارد سن سرطان شده است.

او گران شدن سیگار را راه‌حل خوبی برای پیشگیری از مصرف دخانیات ندانست. «گران شدن دخانیات امری محافظت‌کننده از مردم است اما مهم آن است که این پول کجا می‌رود چرا که تاکنون کمتر از ۲۰‌درصد از آن به حوزه سلامت وارد شده، بنابراین باید اتفاق دیگری بیفتد. ما به‌عنوان کارشناس وظیفه خود را انجام نداده‌ایم تا از این طریق فقها بتوانند فتوای لازم را بدهند. ما عملکرد‌مان خوب نبوده و فتوای خوبی هم داده نشده است.»

رئیس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ادامه داد: «نباید دخانیات را تنها در قالب سیگار خلاصه کرد چرا که قلیان وضع بدی پیدا کرده، به همین دلیل به‌دنبال آن هستیم تا حرکتی ضدقلیان را با کمک رئیس‌جمهوری آغاز کنیم. بسیار خجالت‌آور شده در محافل خصوصی، مهمانی‌ها، پارتی‌ها و قهوه‌خانه‌های شیک، قلیان را به شکلی می‌بینیم که به راحتی عرضه می‌شود در حالی‌که معادل ۲۰ نخ سیگار است.» به گفته اکبری، تریاک و مشتقات آن را نیز نباید فراموش کرد، بررسی‌ها نشان می‌دهد که ۶۳‌درصد سرطان‌های رکتوم بر اثر مصرف دخانیات، تریاک و مشتقات آن است.

 او تیغ وزارت بهداشت برای محدودیت فروش سیگار را بُرنده ندانست. «متاسفانه باجه‌های فرهنگی به جای فروش محصولات دیگر، سیگار می‌فروشند.  وزارت بهداشت زحمت خود را می‌کشد اما تیغش برنده نیست، بنابراین حرکت جهادی و بین‌بخشی باید به راه بیفتد تا در مقابل نسل آینده شرمنده نباشیم.» وزیر بهداشت در این همایش شرکت نکرد، اما پیامش را درباره روز ملی مبارزه با دخانیات فرستاد.  در متن پیام‌ هاشمی آمده که:  «با فرض مصرف ۵۰‌میلیارد نخ سیگار، سالانه حدود ۱۰‌هزار‌میلیارد تومان صرف دود کردن سیگار می‌شود. ۲ تا ۳ برابر این میزان، یعنی رقمی بین ۲۰ تا ۳۰‌هزار‌میلیارد تومان نیز صرف هزینه‌های بهداشتی و درمانی مرتبط با مصرف دخانیات در کشور می‌شود.» وزیر بهداشت تاکید کرد:  برآوردهای اخیر حاکی از آن است که چنانچه نرخ مالیات دخانیات کشورهای منطقه مدیترانه شرقی به میزان ۵۰‌درصد افزایش پیدا کند، تعداد مصرف‌کنندگان مواد دخانی به میزان ۳.۵‌میلیون نفر کاهش یافته و از مرگ ۷۸۵‌هزار نفر جلوگیری می‌شود، همچنین در میان ۲۲ کشور این منطقه، ایران با مجموع مالیات وضع شده معادل ۱۷‌درصد قیمت خرده‌فروشی پاکت سیگار، متاسفانه فقط بالاتر از کشورهای افغانستان، عراق، لیبی و سومالی و در جایگاه هجدهم قرار دارد.»

براساس اعلام وزیر بهداشت، بخش صنعت دخانیات داعیه مصرف تا ۷۰‌میلیارد نخ را دارد؛ بخش سلامت با در نظر گرفتن شیوع ۱۲‌درصدی جمعیت بالای ۱۵‌سال و متوسط مصرف ۱۳ نخ در روز، حدود مصرف سیگار در کشور را بین ۳۳ تا ۳۵‌میلیارد نخ می‌داند و پژوهشکده سازمان آمار ایران مصرف را بین ۴۸ تا ۵۴‌میلیارد نخ برآورد کرده است.

در ادامه این پیام آمده است: «از سوی دیگر با در نظر گرفتن فرض ۵۰‌میلیارد نخ مصرف سیگار و احتساب مجموع مالیات اخذ شده به میزان ۱۷‌درصد از قیمت خرده‌فروشی، درآمد سالانه از محل مالیات تولید و واردات سیگار باید به رقم ۱۷۰۰‌میلیارد تومان رسیده باشد. این در حالی است که مجموع اعتبارات وصولی وزارت بهداشت از محل مالیات دخانیات طی ۸‌سال از زمان تصویب قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات ‌سال ۱۳۸۵ تا ۱۳۹۲ با شیب به‌شدت نزولی، کمتر از ۲۰‌درصد رقم موردنظر بوده است. اعتبار اندکی که بخش اعظم آن برای ترمیم ساختار شبکه بهداشت و حمایت‌های درمانی صرف شده است.»

منبع: روزنامه شهروند