به مناسبت روز جهاني موزه و هفته ميراث فرهنگي مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خوزستان از برنامه‌هاي این اداره كل و از فرصت‌ها، تهدیدها و دغدغه‌ها سخن گفت.

افشین حیدری خاطرنشان کرد: ما در بخشی فعالیت می‌کنیم که جزو دستگاه‌های فوق‌العاده با اهمیت است چراکه میراث فرهنگی یعنی هویت یک ملت، میراث فرهنگی یعنی شناسنامه یک ملت. امروز ایران دارای یک پیشینه است که ما باید با افتخار به آن نگاه کنیم و اعتقاد دارم که باید به بچه‌های خودمان بیاموزیم که در گذشته چه داشته‌ایم. اگر بچه‌های ما ندانند در گذشته چه بوده‌اند و سنگینی این هویت روی دوش‌شان نباشد قطعاً در آینده فرد مفیدی نخواهد بود چون به پوچی می‌رسند.

** خلیج فارس از گذشته خلیج فارس بود

وی، با بيان اينكه تمام مردم و دولتمردان ما باید همت کنند و میراث فرهنگی را حفظ کنند، افزود: میراث فرهنگی یعنی اینکه ما هویتمان را دوست داریم . یکی از برگ‌هاي برنده‌ ایران لوح‌های گلی هخامنشی بود که ثابت می‌کرد خلیج فارس از گذشته خلیج فارس بود.

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان خوزستان بیان کرد: آیندگان کسانی را که در حفظ اثار تاریخی کوتاهی می‌کنند نخواهند بخشید. از من که مدیر کل میراث فرهنگی هستم تا یک شخصی که شغل آزاد دارد. همه باید نسبت به حفظ آثار فرهنگی متعهد باشیم. در گذشته به این اشاره نکردیم که خوزستان تمدن چند هزار ساله ایران دارد و به این که استان خوزستان با سازه‌های آبی کشور مایه افتخار ایران است. خوزستان مهد تمدن و مهد یکتاپرستی است. تا وقتی که به این باور نرسیم که آثار تاریخی بخشی از زندگی و هویت ما است ما دوباره شکست خواهیم خورد.

** در قضیه «سرای عجم» ملت ایران شکست خورد

حیدری خاطرنشان کرد: به خاطر سرای عجم است كه می‌گویم دوباره شکست خواهيم خورد. در قضیه تخریب سرای عجم ملت ایران شکست خورد. میراث فرهنگی شکست نخورد. همه مدیران شکست خوردند. من بارها گفتم که دستگاه قضا باید در کنار مردم از آثار تاریخی حفاظت کند و نباید اجازه دهد هر کسی بیاید و اثر تاریخی را تخریب کند. باید این را مدنظر داشته باشیم که این آثار در دست ما امانت هستند و یک روزی از ما تحویل خواهند گرفت. یکی از مهمترین وظایف و رسالت‌های میراث فرهنگی در بحث حفاظت آشتی بین مردم و بناها است. یعنی مردم را که مالکان اصلی این بناها هستند با این بناها آشتی بدهد.

** بخش خصوصی را وارد بناهاى تاریخى کنیم

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان افزود: راه اندازی انجمن دهیاران دوستدار میراث فرهنگی، انجمن وکلای میراث فرهنگی و انجمن خیرین میراث دوست که مانند خیرین مدرسه‌ساز هستند را در برنامه داریم. ما باید بخش خصوصی را وارد بناها کنیم و این که فکر می‌کنیم که اگر مردم وارد بناها می‌شوند آن‌ها را خراب می‌کنند کاملاً اشتباه است. باید بناهای تاریخی را در زندگی مردم جا بدهیم و مردم آن را به عنوان بخشی از زندگی خود قبول کنند.

وی درباره ثبت جهاني شوش هم بیان کرد: ما که می‌خواهیم شوش را ثبت جهانی کنیم به این معنی نیست که یک مجموعه را فریز کنیم تا کسی وارد آن نشود بلکه می‌خواهیم شوش باعث رونق اقتصاد مردم منطقه شود. شوش باعث رونق شوش شود و مردم شوش از اين که در کنار یک سایت تاریخی زندگی می‌کنند احساس افتخار کنند.

حیدری اظهار کرد: در هیچ دوره‌ای از تاریخ خوزستان شرایط به این گونه مهیا نبود که میراث فرهنگی از مسایل اول استان باشد. ما هیچ دوره‌ای نداشتیم که در آن این قدر به بناهای تاریخ خوزستان توجه شود.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان تصریح کرد: ما اعتقاد داریم که بناهای تاریخی باید به مردم واگذار شود و تا زمانی که به همه چیز دولتی نگاه کنیم نمی‌توان آن را همه‌گیر کرد. باید از نگاه دولتی دست بکشیم و ترس‌مان را کنار بگذاریم. ما باید مردم را وارد این بناها کنیم و به آن‌ها یاد بدهیم که چگونه از این بناها حفاظت کنند و یاد بدهیم که چگونه در این بناها زندگی کنند و این بناها را احیا کنند.

وی بیان کرد: سازمان میراث فرهنگی بیش از یک میلیارد در سرای معین التجار هزینه کرد. اما چه اتفاقی افتاد؟ هر چه مرمت شد دارد از بین می‌رود چون مالک آن را نگه داشته است. اگر ما از روز اول با مالک صحبت می‌کردیم قطعا این ماجرا اتفاق نمی‌افتاد.

حیدری گفت: ما می‌توانیم به جای این که از پول دولتی استفاده کنیم مالکان و سرمایه گذاران را وارد کار کنیم. یک نمونه آن در افتتاح خانه صنایع دستی استان اتفاق افتاد. یک انباری در زیر زمین که متروکه بود با شرایط بسیار بد را به یک صنعتگر واگذار کردیم و او آن را با هزینه خودش بازسازی کرد و اکنون 12 نفر در آن شاغل شده‌اند. باید از تمام ظرفیت‌مان برای احیای میراث فرهنگی استفاده کنیم.

** انجمن‌ها شاهرگ‌های اصلی میراث فرهنگی هستند

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان با بيان اينكه قطعا اگر در سرای عجم از سال‌ها پیش کار می‌شد دیوان عدالت اداری رای به تخریب آن نمی‌داد اظهار كرد: اکنون داریم با برنامه کار می‌کنیم و نگاه خاصي به انجمن‌ها داریم. انجمن‌ها شاهرگ‌های اصلی میراث فرهنگی هستند. اگر انجمن‌ها حمایت نشوند نتیجه‌اش این می شود. ما نباید از انجمن‌ها بترسیم. در دوره قبل تمام انجمن‌ها از مخالفان میراث فرهنگی بودند چراکه در میراث فرهنگی به روی آن‌ها بسته بود اما الان در میراث فرهنگی باز است و به تشکل‌ها دفتر دادیم و کم کم داریم کارهایی مانند طرح‌های پژوهشی را به آن‌ها واگذار می‌کنیم. بايد به سمتی برویم که محوریت میراث فرهنگی به انجمن‌های غیردولتی سپرده شود و ما به کار سیاست‌گذاری مشغول شویم.

** خیلی‌ها تماس گرفتند و تهدید کردند!

او بیان کرد: در جشنی که ما در کنار نمایشگاه صنایع دستی برگزار کردیم که خیلی‌ها تماس گرفتند و تهدید کردند اما اصلا برای من مهم نیست. بعضی‌ها گفتند شما بدون هماهنگی جشن برگزار می‌کنید که مشکل ایجاد می‌کند و ممکن است بعضي‌ها شیطنت کنند. من گفتم که نیازی به دخالت ما نیست و نتیجه‌اش را دیدید که بدون هیچ مشکلی چند شب برنامه را برگزار کردیم و خیلی‌ها بدون این که همدیگر را بشناسند کنار هم ایستاده بودند. این یعنی این که خوزستان از نظر فرهنگی ظرفیت بسیار بالایی دارد.

** طرح بزرگ پارک جزیره امسال شروع مي‌شود

حیدری درباره طرح بزرگ پارک جزیره اهواز اظهار کرد: طرح بزرگی در پارک جزیره با سرمایه‌گذاری 200 میلیارد تومان و با سرمایه‌گذار خصوصی داریم که با هماهنگی شهرداری در سال 93 به زودی و با آمدن اکیپی برای نقشه‌برداری به اهواز شروع مي‌شود که یکی از بزرگترین پروژه‌های گردشگری کشور است. ما به دنبال آن هستیم که در پارک جزیره کار بزرگی صورت بگیرد. مدت زمان اجرای این پروژه هم 2 سال است. طبق تفاهم‌نامه سرمایه‌گذار تا سه ماه دیگر زمان دارد که کار را شروع کند و تا پایان 2 سال طبق تعهد آن را تحویل می‌دهد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان بیان کرد: یکی از مسایل مهم رشد نکردن هتل‌ها در استان خوزستان مهمانسراهای دولتی هستند. مهمانسراهای دولتی باعث از بین رفتن توجیه اقتصادی هتل‌ها می‌شوند و بعد از آن بحث واگذاری تسهیلات است. وقتی که تسهیلاتی واگذار نشود و دولت حمایت نکند سرمایه‌گذار به سمت تجارتى می‌رود که سرمایه‌اش سریع‌تر برگردد.

حیدری گفت: در بحث حمایت از بازارچه‌های صنایع دستی بنیاد برکت کارهای خوبی کرده است. بنیاد برکت اعلام کرده که آماده است تسهیلاتی را به صورت مشارکتی در بحث کارگاه ها واگذار کند. در سراسر استان کسانی که توانایی ایجاد کارگاه‌های بزرگ را دارند یا شرکت‌های تولیدی بزرگ احداث کنند ما آن‌ها را به بنیاد برکت معرفی می‌کنیم که این یک فرصت خوبی برای سرمایه‌گذاری است.

** خوزستان برای اولین بار صاحب خانه صنایع دستی شد

مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره برنامه‌های هفته میراث فرهنگی گفت: در این هفته چندین کار خوب شروع شده است. روز شنبه 28 اردیبهشت 93 افتتاح خانه صنایع دستی را داشتیم و خوزستان برای اولین بار صاحب خانه صنایع دستی شد. در این مکان کارگاه‌های مختلفی فعال هستند که کارهای پژوهشی انجام می‌دهند. ما به دنبال این هستیم که صنایع دستی به عنوان یک شغل انکار ناپذیر در جامعه معرفی شود. خانه صنایع دستی به بازرگانان، تجار و صادر کنندگانی که در این زمینه می‌خواهند کار کنند کمک کند.

** خوزستان میزبان نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی خواهد شد

او افزود: خوزستان برای اولین بار مهر ماه امسال میزبان نمایشگاه بین‌المللی صنایع دستی خواهد شد که در کنار آن جشنواره اقوام ایرانی را هم برگزار می‌کنیم تا بتوانیم آداب و فرهنگ ایرانی را به همه معرفی کنیم. نگاه ما در میزبانی نگاهی اقتصادی است. این نمایشگاه باید در تقویم آسیا قرار گیرد و همه ساله در این تاریخ این برنامه در اهواز برگزار شود.

** شب میراث فرهنگی برگزار مي‌شود

وی خاطرنشان کرد: در هفته میراث فرهنگی برای اولین بار برنامه‌ای متفاوت با عنوان شب میراث فرهنگی برگزار مي‌شود. در این همایش قرار است از تمام خادمین حوزه میراث که زحمت می‌کشند از اصحاب رسانه گرفته تا مدیران و کسانی که برای احیای صنایع دستی استان کمک می‌کنند تقدیر شود.

** سا ل93 سال احیای گردشگری خوزستان است

حیدری اظهار کرد: در حوزه گردشگران تا یک سال آینده سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در خوزستان انجام خواهد شد و به جرات می‌گویم سا ل93 سال احیای گردشگری خوزستان خواهد بود.

وی بیان کرد: کار جدیدی که قرار است اتفاق بیفتد انعقاد تفاهم‌نامه بین استاندار خوزستان و رییس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور است. این تفاهم‌نامه آماده شده که در یک برنامه رسمی به امضای طرفین خواهد رسید. با منطقه آزاد اروند هم توافق کردیم که در چندین مورد با هم مشارکت کنیم که یکی از آن‌ها احیای بناهای تاریخی در آبادان و خرمشهر است و دیگری تبلیغ و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری استان خوزستان به ویژه در آبادان و خرمشهر است.

** جشنواره کارون اقتصاد را رونق می‌دهد

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اضافه کرد: امسال جشنواره کارون را داریم که نخستین سال برگزاری آن است. این جشنواره می‌تواند از نظر اقتصادی خوزستان را متحول کند و می‌تواند حجم ورود مسافر به خوزستان را افزایش دهد و انتظار دارم تمام مسؤولان استان در برگزاری آن کمک کنند. این جشنواره اقتصاد را رونق می‌دهد و می‌تواند از لحاظ فرهنگی تاثیر بالایی داشته باشد.

حیدری درباره برنامه‌های اداره کل میراث فرهنگی برای جذب کمک‌های مردمی اظهار داشت: خیرین میراث‌ساز چیزی مانند خیرین مدرسه‌ساز است که تاکنون در کشور جا نیفتاده است و قطعاً جا خواهد افتاد. ما مجوز تاسیس شرکت توسعه ایرانگردی و جهانگردی گرفتیم. یکی از وظایف این شرکت تشویق، ترغیب و ایجاد شرایط برای سرمایه‌گذاری بخشی خصوصی در بناهای تاریخی است.

** حمیدیه یکی از شهرهای مهم در گردشگری مى‌شود

او همچنین درباره جلوگیری از تخریب بناهای تاریخی گفت: در بحث خانه دادرس ما طرحی را با عنوان خانه‌های مشارکتی در استان خوزستان شروع کردیم. یعنی آورده‌ای را مالک می‌آورد برای مرمت و احیا و آورده‌ای را ما می‌آوریم. چهار بنا که یکی از آن‌ها خانه دادرس است امسال مرمت می‌شوند. حمیدیه یکی از شهرهای مهم در گردشگری در سال‌های آتی خواهد بود. چون ظرفیت‌های خوبی به نزدیکی با مرکز دارد که می‌تواند مقصد خوبی برای سفر باشد. دوم شرایط اقلیمی حمیدیه است که یکی از قطب‌های کشاورزی استان است. همچنین مناطقی دارد که دارای ثبت ملی هستند. بنای کوشک حمیدیه هم با توافق با سازمان آب و برق تحویل ما داده می‌شود. هم‌اکنون پیمانکار در حال پاکسازی و آماده کردن مرمت است. بنای معین التجار اهواز هم مالک خصوصی دارد که امیدواریم مالک همکاری کند و بتوانیم معین التجار را به چرخه زندگی وارد کنیم تا بتوان آن را احیا کرد.

** آغاز احیای موزه شوش به زودی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار کرد: اعتبار موزه شوش تامین شده چراکه شوش برای ثبت جهانی شدن باید آماده شود و به محض آماده شدن طرح احیای آن به زودی شروع می‌شود. در صورتی که با سرمایه‌گذار توافق کنیم قول داده که موزه اهواز را هم او تمام کند. حال آن که زمانی که آن را تحویل گرفتیم نه طرحی و نه نقشه‌ای داشت. برای شهرهای ایذه و شوشتر هم احداث موزه را در نظر داریم.

** احیای «طاق طویله» در دستور کار

حیدری خاطرنشان کرد: در بحث بنای تاریخی طاق طویله امسال تعیین حریم آن نهایی می‌شود چون برای آن اعتبار اختصاص داده شده است. همچنین برای این چنین بناهایی برنامه ویژه داریم که آن را واگذار کنیم. این گونه بناها در استان زیاد هستند اما ما تنها 80 نفر در یگان حفاظت داریم. بنابراین استانی با این وسعت و با این آثار تاریخی را چگونه می‌شود حفاظت کرد؟

** ایجاد یک مسیر بی‌نظیر

وی یادآور شد: با ثبت جهانی شوش یک مسیر فرهنگی منحصر بفرد در دنیا رقم خواهد خورد. این مسیر، مسیر شوشتر ـ شوش ـ چغازنبیل است که در دنیا بی‌نظیر است چراکه خوزستان تنها استانی است که سه اثر ثبت جهانی خواهد داشت.

** ثبت موسیقی علوانیه به نام عراق؟

مدیر کل میراث فرهنگى، صنایع دستی و گردشگری خوزستان درباره ثبت جهانی آثار هنری توسط کشورهای دیگر گفت: بعضی کشورها هستند که ظرفیت و پتانسیل‌شان محدود است. سهیمه ایران هم با آن‌ها یکی است. ما نامه‌نگاری کردیم که قبل از این که موسیقی علوانیه به نام عراق ثبت جهانی شود به نام خوزستان ثبت شود تا به شکلی از ثبت جهانی علوانیه به نام عراق جلوگیری کنند. نگاه به موسیقی نگاه درستی نیست. در حالی که روح انسان‌ها به موسیقی احتیاج دارد. موسیقی یک فرصت ارتباط است.

هادى عبياوى