با هزار اميد، آرمان و آرزو راهي شهري ديگر ميشوي تا با تحصيل در دانشگاه به فردي برجسته و مفيد در جامعه تبديل شوي اما زندگي در خوابگاه، نخستين مواجهه تو با شرايط جديد براي پيمودن اين مسير است...
با وجود در پيشگرفتن سياستهاي بوميگزيني در پذيرش دانشجو در سالهاي اخير براي مصون ماندن دانشجويان از تبعات زندگي دور از خانواده در مناطق با تفاوت فرهنگي بسيار، جمعيت دانشجويان خوابگاهي و تقاضا براي خوابگاههاي دانشجويي هر سال روند صعودي داشتهاست؛ بهطوري كه اكنون در برخي دانشگاههاي دولتي خوزستان كمبود خوابگاه و تراكم بالاي خوابگاههاي دولتي به يك معضل تبديل شدهاست.
موضوع اين نيست كه تغيير نگاه دانشجويان يا خانوادههاي آنان يا عدم اطلاع از نحوه انتخابرشته صحيح طي يك بازه زماني منجر به افزايش جمعيت دانشجويان خوابگاهي شدهاست يا تغيير فرهنگ و سازگاري خانوادهها و دانشجويان نسبت به تحصيل در شهري دوردست؛ علت هرچه باشد اكنون در بسياري از دانشگاههاي كشور جمعيت دانشجويان خوابگاهي با دانشجويان بومي اگر نگوييم كه در مواردي نيز بيشتر است، برابري ميكند و همين امر ضرورت توجه هرچه بيشتر مسئولان دانشگاهها و تصميمسازان آموزشعالي كشور را نسبت به وضعيت زندگي اين قشر دانشجويان، جهت نيل به اهداف ترسيمشده آموزشعالي، 2 چندان ميكند.
همگان معترف هستند كه شرايط و امكانات زندگي در يك محيط، از نظر مادي و احساس امنيت و آسايش رواني و فضاي فرهنگي حاكم از مؤلفههاي مهم تأثيرگذار بر موفقيتهاي فردي محسوب ميشوند و اين امر در يك محيط دانشگاهي كه بايد محفل نقد و زايش انديشههاي نو باشد، بيشتر اهميت مييابد.
البته باتوجه به شرايط اقتصادي كشور انتظار چنداني از نظر ايجاد تغييرات آنچناني در محيط يا امكانات خوابگاهها مطرح نيست اما گاه حداقل انتظارات يك دانشجو در يك محيط خوابگاهي ناديده گرفته ميشود و از سوي ديگر گاه رفتار غيرمسئولانه و تبعيضآميز مسئولان با يك دانشجوي خوابگاهي مزيد بر علت شدهاست؛ با اين حال همه انتظارات دانشجويان خوابگاهي گاه تنها در يك تغيير نگاه جزئي مسئولان خلاصه ميشود كه بدون صرف هزينههاي قابلتوجه ميتواند پاسخ داده شود.
هرچند هر سال در هفته خوابگاهها برنامهها و فعاليتهاي نمادين بسياري در خوابگاههاي دانشجويي سراسر كشور براي توجه به زندگي دانشجويان خوابگاهي طراحي و برگزار ميشود، اگر تنها 10 دقيقه پاي صحبتهاي دانشجويان خوابگاهي بنشينيم، كم و بيش همه تأكيد و درددلهاي آنها حول همين محور است.
"برنامههای فرهنگی خوابگاه ضعیف است و شاید هر از گاهی یک مراسم عزاداری یا جشن برگزار شود؛ اگر هم برنامهای باشد مذهبی است و برنامه فرهنگی دیگری برگزار نمیشود." اینها را حمید میگويد که دانشجوی دکترای شیمی معدنی و ساكن خوابگاه علمالهدي دانشگاه شهيدچمران است و تجربه چهار سال زندگی خوابگاهی را دارد.
وی امکانات خوابگاه را در حد قابل قبول ارزيابی میکند و معتقد است در مجموع زندگی در خوابگاه با زندگی عادی فرق دارد و هر چقدر که امکانات خوب باشد، مثل خانه نیست. کسانی که بیشتر در خوابگاه زندگی کردهاند شرايط همدیگر را بهتر درک میکنند اما کسانی که بهتازگی وارد خوابگاه میشوند و میخواهند به سبک خانه زندگی کنند خیلی با بقیه جور نمیشوند و برای دیگران نیز مشکل ایجاد میکنند.
انتظار حمید از مسئولان این است که امنیت خوابگاه را تأمین کنند تا شاهد مواردی از قبیل سرقت لپتاپ نباشند؛ همچنین با توجه به اینکه خوابگاه فضای بلااستفاده زيادی دارد این انتظار وجود دارد که محلی را به پارکینگ خودروها اختصاص دهند تا دیگر دستبردی صورت نگیرد و پلیس هم ماشینهای پارکشده جلوی درب خوابگاه را جریمه نکند؛ در واقع این کاری است که مسئولان خوابگاه به راحتي میتوانند برای دانشجویان انجام دهند ولی تاکنون اقدامی در این زمینه انجام ندادهاند.
اين دانشجوي خوابگاهي با بیان اینکه مسئولان به حرف دانشجویان توجه نمیکنند، گفت: امکانات خوابگاه بد نیست ولی میتواند بهتر از این باشد؛ بهطور مثال محوطه خوابگاه میتواند سرسبز و دلباز باشد ولی به این مسأله توجه نمیشود. البته قبلأ در خوابگاه سلف سرویس نداشتیم ولی مدتی است كه راهاندازی شده و در این مورد وضعیت بهتر شدهاست.
یکی از دیگر مواردی که لازم است مورد توجه قرار گیرد وضعیت فروشگاههای موجود در خوابگاه و نظارت بر بهداشت و قیمت کالاهاي اين فروشگاههاست و این درست نیست که چون دانشجو در بیشتر موارد مجبور به خرید از آنهاست، کالا را با کیفیتی پایینتر و قیمتی بالاتر از سطح بازار به دانشجویان ارائه دهند.
راضیه، دانشجوی کارشناسیارشد فیزیولوژی جانوری ساكن در خوابگاه حضرت معصومه(س) دانشگاه شهيدچمران نیز از نحوه برخورد و رسیدگی مسئولان خوابگاه رضایت ندارد و در گفتوگو با خبرنگار ايسنا ميگويد: اتاقها نیاز به سمپاشی دارند ولی توجهی به این مسأله نمیشود؛ بهبود وضعیت حمام و سرويسهای بهداشتی نیز مدتهاست به فراموشی سپرده شده و انتظار داريم مسئولان به بلوک دانشجویان ارشد توجه بیشتری داشته باشند.
لیما، دانشجوی ترم آخر کارشناسی رشته مدیریت بازرگانی كه در همين خوابگاه سكونت دارد، نیز از امکانات و وضعیت اینترنت خوابگاه ناراضی است و ميگويد: تقریبأ هرسال جمعیت اتاقها بیشتر میشود با این وجود هزینه خوابگاه افزایش مییابد. کجای این افزايش قيمت، مسأله افزایش رفاه دیده میشود؟ همچنین با توجه به اينكه هزينه خوابگاه در تمام دانشگاههای دولتی تقريبأ یکسان است، در مقایسه با دانشگاههای مادر ديگر استانها، شرایط میتواند خیلی بهتر از این باشد.
نظرات، پيشنهادات و انتقادات دانشجويان خوابگاهي هرچند در نظر مسئولان بسيار پيشپاافتاده يا ابتدايي و يا در مواردي هم آرماني تلقي شود، گاهي بد نیست که مسئولان نگاهي به اين نقطهنظرات داشته باشند كه قطعأ جلب مشاركت، همكاري و همدلي دانشجويان با تغييرات و اصلاحات مدنظر مسئولان و حصول بهترين نتيجه از كار را بهدنبال دارد.
به نظر ميرسد این ديدگاه که فقط یک سقف بالای سر دانشجويان باشد، کافی نیست چرا كه خانوادهها به امید یک زندگی عادي در خوابگاه، فرزندانشان را راهی دانشگاه کردهاند.
این مسایل به هرحال روی وضعیت تحصیلی و روانی دانشجويان خوابگاهی که تعدادشان کم هم نیست، تأثیر خواهد گذاشت و این سؤال را به ذهن متبادر میسازد که واقعأ برای چه کسی مهم است که دانشجويان در چه وضعیتی زندگی میکنند و برای چهکسی مهم است که شرايط زندگي اين دانشجويان بهبود پیدا کند یا نه؟
گزارش از ندا فهيم