چندی پیش جناب آقای دکتر فضل ا.. صلواتی  نماینده دوره اول مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی و استاد دانشگاه اصفهان طی یادداشتی با عنوان  "مُردم اندر حسرت فهم درست" در خصوص مخالفت با مخالفان دفن ایران شناس مشهور ریچارد فرای مطلب مفیدی را در شبکه های اجتماعی  انتشار داده بود. اما در فرازی از این یادداشت که در پی می آید به مسئله انتقال آب به زاینده رود نیز پرداخته بود که عین آن به شرح زیر است.

"ای کاش معدود نمایندگان اصفهان به جای نامه نوشتن برای خاک کردن و خاک نکردن افراد، فکری برای نابودی زاینده رود که حیات اصفهان بدان وابسته است می کردند و در آن رابطه نامه‌ای امضا می‌نمودند. نمایندگان استان چهارمحال و بختیاری تابلوئی در مجلس روی دست گرفتند که عملیات احداث تونل بهشت آباد و گلاب که رو به پایان است، متوقف گردد و به مردم شهرکرد برای روز پنجشنبه 28 فروردین ماه فراخوان داده‌اند که راهپیمائی کنند تا آب این تونلها به اصفهان نرسد! تونلهائی که قرار بود آب یزد و کاشان نیز از آنها تأمین گردد. محرکان مردم شهرکرد که آنان را برای تظاهرات بسیج کرده‌اند می خواهند که آب زاینده‌رود فقط در آن منطقه مصرف شود و رئیس دولت قبل هم گفته: اول نیاز شما باید تأمین شود و سپس به استانها دیگر برود.
معلوم نیست که حق آبه‌هائی که از زمان هخامنشیان تا چند سال قبل سرزمین اصفهان را تا تالاب گاوخونی سیراب می کرد و هر کسی به اندازه مالکیت و حق خود از آن برداشت می‌کرد، چه شد و به کجا رفت؟ نماینده ای هم نیست که از حق مالکین آن حق آبه‌ها دفاع کند و حق را به صاحبان حق برساند، در اثر مدیریت غلط بر آب زاینده رود، چند سالی است که دیگر آبی در اصفهان جریان ندارد، یک جاده خاکی! در وسط شهر اصفهان است که پلهائی بر روی آن زده شده! و در برخی جاها تابلوهای هشدار دهنده هست که «شنا ممنوع»!  اکوسیستم حوزه زاینده‌رود از سراب تا پایاب از بین رفته است و چاهها که در هر روز عمیقتر حفر می‌گردد، کم آب و تعدادی خشک شده و این خطر دیگری را هشدار می‌دهد. معلوم نیست که حق و حقوق کشاورزان حاشیه زاینده‌رود و به خصوص شرق اصفهان تا گاوخونی به چه سرنوشتی دچار شده‌؟ زندگی هاشان پریشان شده و به نان شب محتاج شده‌اند، اگر خشک سالی است که برای همه باید باشد و فراوانی آب هم برای همه است، در تمام دنیا مگر مردم شهر و یا ایالتی می‌توانند ادعا کنند که چون آبی از شهر ما می‌گذرد و یا چاههای نفت در شهرماست و یا معادن طلائی داریم، اختصاص به شهر خود ما دارد! آب، هوا، دریا، رودخانه و کوه و تمام منابع طبیعی، متعلق به عموم مردم است، نباید جنجالهای فرقه‌ای و منطقه‌ای به راه انداخت و مردم را تحریک کرد، ایران متعلق به تمام ایرانیان است، حتی حکومتها اجازه ندارند که منابع ملی را به جائی خاص اختصاص دهند و دیگران را محروم نمایند، معلوم نیست چه دستهائی پشت پرده در کار است که بین مردم استانها و قومیت‌ها اختلاف می‌اندازند و وحدت و یکپارچگی جامعه را به تشتت و افتراق و چند دستگی تبدیل می‌کنند. خدایا زیر معما پرده بردار
در پایان مردم ایران را دعوت می‌کنم که در انتخابات مجلس شورای اسلامی شرکت فعال داشته باشند و نمایندگانی را به مجلس بفرستند که زبان مردم را بفهمند و نیازهای جامعه را برآورده نمایند، دانشمند را از جاسوس تشخیص دهند و وظایف اصلی نماینده بودن را بدانند و از بعد سیاسی و هیجانی به مباحث نپردازند و قوانین مؤثر و کارآمد وضع کنند، مردم را در مقابل هم قرار ندهند و امید مردم را که با عشق و علاقه، دولت تدبیر و امید را انتخاب کرده‌اند به یأس تبدیل نکنند.
                                                                                                                     فضل الله صلواتی - اصفهان 24/1/93"


بر این اساس دکتر مهدی قمشی جوابیه ای بر این بخش از یادداشت ایشان انتشار داده اند که به شرح زیر می باشد.


جناب آقای دکتر فضل ا.. صلواتی
با سلام
ضمن تشکر از یادداشت جنابعالی با عنوان "مُردم اندر حسرت فهم درست " از اینکه یادداشت خوب و مستدل خود را در مورد پرفسور فرای با یک چرخش عجیب و با استدلال های بسیار ضعیف، غلط، و توهین آمیز به مسئله آب زاینده رود پیوند زده اید بسیار متاسف شدم. چه خوب بود یادداشت خود را با همان مطالب مربوط به پرفسور فرای به انتها می رساندید. نگرانی من از این است که نکند اصلا قسمت اول را برای جا انداختن قسمت دوم به خواننده آورده اید. جناب آقای دکتر صلواتی نمی دانم آیا شما هیچ سررشته ای در باره مسائل آب و رودخانه دارید یا خیر. در هر صورت از نوشته شما چنین بر می آید که در این خصوص اطلاع درستی در اختیار ندارید. همکار گرامی، مردم شهر کُرد برای بیان خواسته های خود بصورت کاملاً متمدنانه تنها راه پیمایی کرده و خواسته هایشان را مطالبه نمودند. چرا با  صحبت از محرکان مردم شهرکرد سعی در توهین به نمایندگان و به زیر سوال بردن حرکت مردم نموده اید. اگر جملات شما را درست بدانیم آن وقت حرکتی که (پیش تر از حرکت مردم شهر کُرد)در آن گروهی از کشاورزان اصفهان، خط لوله انتقال آب شرب استان یزد را با بیل و کلنگ و تراکتور شکستند و آب شرب را چندین روز به روی مردم استانی قطع نمودند،  چگونه تفسیر کنیم.  آیا من اجازه دارم از نوع گفتمان شما در این راستا استفاده نمایم و آنان را تحریک شده قلمداد کنم. مسلماً نه.  همکار گرامی مشکل بین اقوام مختلف کشور عزیزمان ایران وقتی خطر ساز می شود که قومی یا مردم استانی، خود را ذی حق تر از دیگران بدانند و حل مشکل خود را حل مشکل مملکت قلمداد کنند و مشکلات مردم سایر نقاط کشور برایشان اهمیتی نداشته باشد. مثلاً شما فکر می کنید اگر توسط تونل گلاب 2، آب زاینده رود استان چهار محال را دور بزند و دیگر وارد استان چهار محال نشود، و یا توسط تونل بهشت آباد، آب رودخانه کوهرنگ از این پس وارد رودخانه کارون و استان خوزستان نشود و راهش را به سمت زاینده رود کج کند و سرانجام آب زلال در زاینده رود و در محل شهر اصفهان موج بزند و زیبایی به پل های تاریخی باز گردد و همه زمینهای کشاورزی شرق استان اصفهان سیراب شوند و آب اضافی هم بماند و تالاب گاوخونی هم پُر آب شود، آن وقت است که عدالت جاری شده و مشکلات مملکت حل شده است. و در این پروسه نیازی نیست بدانیم که چه بر سر مردم و کشاورزان محروم استان های دیگر آمده است. همکار گرامی، جهت اطلاع عرض می کنم که حق آبه زاینده رود که از زمان هخامنشیان تا چندی پیش استان اصفهان را سیراب می نمود نه تنها نسبت به گذشته کم نشده (حتی بعد از کم کردن آن مقدار آب که از اصفهان به جاهای دیگر انتقال می یابد) بلکه بسیار بیشتر از گذشته نیز شده است. زیرا در طی 40 سال گذشته  بصورت مستمر قسمتی از درآمد های ملی کشور صرف انتقال هر چه بیشتر آب از رودخانه های دز و کارون به سمت زاینده رود شده اند. قبل از انقلاب با احداث تونل کوهرنگ 1 حجم متوسط سالیانه 330 میلیون مترمکعب آب از سرشاخه کارون به زاینده رود منتقل شده و در طول بعداز انقلاب تا کنون نیز توسط تونل کوهرنگ 2 و تونل چشمه لنگان و تونل خدنگستان سالیانه بیش از 550 میلیون مترمکعب آب از سرشاخه های رودخانه کارون و دز به منابع آب زاینده  رود اضافه شده است. در حال حاضر نیز کار احداث تونل کوهرنگ 3 به اتمام رسیده و بزودی حجم 250 میلیون مترمکعب آب دیگر علاوه بر مقادیر گذشته نیز به زاینده رود وارد خواهد شد. می بینید که قضیه از چه قرار است. مردم شریف استان اصفهان بدانند که در زمان اجرای طرح های فوق الاشاره مردم استانهای ذی نفع اصلی رودخانه های کارون و دز هیچ مخالفتی نداشته اند.  امّا قضیه از آنجا بحرانی می شود که زیاده خواهی ها باعث نادیده گرفتن حقوق اساسی مردم دیگر استانها می گردد و طرح های انتقال آبی مطرح می شوند که تیشه به ریشه مردم محروم مناطق دیگر خواهد زد. در این مختصر جای بحث کارشناسی نیست امّا بطور کلی بدانید اگر برای زاینده رود مشکلی بوجود آمده، در خود استان اصفهان برای آن مشکل ایجاد کرده اند.  از نظر علمی می توانیم بگوییم مدیریت صحیح تقاضا انجام نشده است. و در این استان آنقدر  توسعه بی رویه کشاورزی و کشت گیاهان پر مصرف و ایجاد صنایع آب بر انجام شده است که برای بخش دیگری از مردم استان اصفهان ایجاد مشکل شده است. همکار گرامی، از نظر اینجانب هر دو طرح انتقال آب بهشت آباد و گلاب 2 اشتباه می باشند و برایم واضح است که این طرح ها بجز هدر دادن درآمد ملی و کاشتن بذر کینه و تفرقه بین آحاد کشور ثمره دیگری نخواهند داشت. بدانید که اصرار بر اجرای طرح های انتقال آب جدید، با از بین رفتن بخش مهمی از آبهای زیر زمینی استان چهار محال بختیاری، محروم کردن عده ای از کشاورزان استان خوزستان و چهار محال از بخشی از آب کشاورزی، محروم کردن کشور از بخشی از تولید برق نیروگاه های برق آبی سدهای واقع در مسیرو شورتر شدن آب شرب شهرهای خوزستان که در حال حاضر نیز قابل شرب نیست، همراه می باشد. پس اگر دل تان به حال سرمایه های مملکت می سوزد، اگر به دنبال تفرقه در بین اقوام مختلف کشور نیستید، اگر به سرنوشت مردم بخش های دیگر مملکت اهمیت می دهید، بیش از این بر طبل این کشمکش نزنید.  کشور ما متاسفانه کشور کم آبی است و اگر خشک سالی هست همه حوضه ها و رودخانه ها با آن درگیر هستند و این طور نیست که مشکل مختص یک منطقه باشد. با این همه مطمئن باشید برای حل مشکل آب در استان اصفهان راه حل های صحیح تر و علمی تری وجود دارد که با به کارگیری آنها و مدیریت صحیح، می توان مشکلات را کاهش داد و همدلی را نیز در آحاد مردم  تقویت نمود.  

مهدی قمشی
 استاد دانشکده مهندسی علوم آب دانشگاه شهید چمران اهواز و استاد نمونه کشوری