آیت الله شفیعی گفت: قصاص اصلی قرآنی محسوب می‌شود و نمی‌توان به آن صفت غیرانسانی را اطلاق کرد؛ چرا که شرایط ویژه خود را دارد و در همه مکاتب قصاص به شیوه‌های مختلف وجود دارد.

آیت‌الله سیدعلی شفیعی در همایش «قصاص» که دوشنبه، 19 اسفند در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه شهید چمران اهواز برگزار شد، با بیان اینکه مسئله قصاص یکی از مسائل اسلامی است، اظهار کرد: مسئله قتل و یا آدم‌کشی از آغاز خلقت انسان وجود داشته است. از زمانی که کشمکش‌های غیرالهی به میان آمد و هابیل، قابیل را کشت. قتل واقعیت موجودی است که پا به پای بشریت به پیش می‌رود.

وی با اشاره به اینکه مسئله قتل پیش از به‌وجود آمدن انسان نیز وجود داشته است، افزود: این مسئله بر اساس آیات سوره بقره ثابت می‌شود. مفسرین در ذیل این آیات آورده‌اند که چگونه در زمانی که هنوز انسان به زمین نیامده ملائک می‌دانستند بشر موجودی خون‌ریز است. در آیه 30 سوره بقره انسان موجودی زمینی، مادی و ناسوتی معرفی می شود و هر موجود مادی فتنه و فساد خواهد داشت.

منتخب مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری تصریح کرد: نفس قتل و آدم‌کشی عملکردی ناشایست است اما واقعیت دارد و باید به شکلی از آن جلوگیری کرد. در ادیان آسمانی پاسخ‌های عملی متفاوتی در این باره آمده است. در تورات دین یهود مجازات آدم‌کشی قصاص و در دین مسیحیت مجازات آن دیه است. از آنجا که همیشه قصاص و دیه پاسخگوی لازم برای بازدارندگی نبودند دین اسلام شق سوم تخیر بین قصاص و دیه را به‌عنوان حکم اسلامی قرار داد که با بررسی هر کدام بیشتر به نفع جامعه است، جاری شود.

آیت‌الله شفیعی گفت: هر دینی احکام ثابت و متغیر دارد که احکام ثابت با عقل به اثبات می‌رسد و احکام متغیر با عاطفه و احساسات سروکار دارد. بزرگانی مانند علامه طباطبایی و آیت‌الله مطهری در نظراتشان آورده‌اند آنچه که در اسلام به‌عنوان احکام ثابت وجود دارد هیچ‌گاه تغییر نمی‌کند.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان با تأکید بر اینکه نباید قاعده‌ای از قواعد ثابت را با عاطفه و احساسات مورد بحث قرار داد، این مسئله را مشکلی عنوان کرد که دامنگیر بسیاری از افراد اجتماع شده و افزود: اسلام پیروان خود را به بصیرت، بینش و فهم متعالی دعوت می‌کند. احکام را باید با دید جهانی و جهان‌بینی مورد بررسی قرار داد. در هر دین احکام را یک بار باید به‌صورت فردی و یک بار به انضمام دیگر مقررات سنجید.

آیت‌الله شفیعی با اشاره به اینکه برخی قوانین پیشگیرانه است و برخی از مسائل قابل پیش‌بینی نیست و باید برای جبران آن راهی اندیشیده شود، گفت: قصاص یکی از احکام کیفری و ذوجمعتین است. در عرب به قیچی مقص گفته می‌شود؛ چرا که دو لبه شبیه به هم دارد و بر این اساس خداوند در قرآن‌ کریم قتل ناحق را نفی می‌کند و این بدان معناست که قتل به حق را مجاز می‌شمرد که همان مسئله قصاص است. بدین دلیل از این کلمه «قصاص» استفاده می‌کنند که بیشتر از حد لازم نباشد.

وی بیان کرد: امروز شنیده می‌شود که به قصاص لایحه غیرانسانی می‌گویند، نباید درباره احکام ثابت دین اسلام ناآگاهانه نظر داد؛ چرا که فرد دارای این اندیشه مرتد شمرده می‌شود. با بیان این سخنان انسان نباید خود را در معرض تمسخر دیگران قرار دهد. قصاص اصلی قرآنی و یک استثناء محسوب می‌شود. هیچ‌گاه نمی‌توان با یک استثناء معامله قاعده را جاری کرد و نمی‌توان به آن صفت غیرانسانی را اطلاق کرد؛ چرا که این هم شرایط ویژه خود را دارد و در همه مکاتب قصاص به شیوه‌های مختلف وجود دارد.

آیت‌الله شفیعی گفت: در مسئله قصاص خطاب قرآن به اولی‌الباب و خردمندان است و حدود 10 آیه در قرآن کریم درباره این مسئله بیان شده است. ایجاد شبهه درباره احکام اسلامی نباید باعث نگرانی اجتماع شود؛ چرا که همه اعتقادات اسلامی پشتوانه علمی، عقلانی و راستینی دارند که هیچ‌گاه به آن‌ها شبهه وارد نمی‌شود