معاون شوراها و شهرداریهای وزارت کشور گفت: عزل و نصب مکرر شهرداران ضربه شدیدی به شهرها وارد کرده است.
بهزاد افشار در سومین نشست مشترک آموزشی شوراهای اسلامی شهرهای خوزستان که در استانداری خوزستان برگزار شد، گفت: جایگاه و وضعیت شوراهای شهر باید ترسیم شود و ببینیم که از نظر حقوقی، سیاسی و اجتماعی در چه جایگاهی قرار دارند و بعد انتظار داشته باشیم در این مسیر حرکت کنند.
وی با اشاره به اینکه نگاه به شوراها دوسویه است، ادامه داد: عدهای عملکرد شوراها را در 10 سال گذشته موفق و عدهای نیز ناموفق ارزیابی میکنند و البته تحقیق جامعی که نشان دهد شوراها موفق عمل کردهاند یا نه، وجود ندارد.
معاون شوراها و شهرداریهای وزارت کشور با طرح این سئوال که شوراها در ایران در چه جایگاهی قرار دارند، عنوان کرد: در جهان سه نوع شورا وجود دارد، نوع اول آن فدرالیسم است که شوراها همه کاره شهر هستند و دولت تنها در زمینه اقتصاد کلان و امنیت کشور تصمیمگیری میکند.
وی نوع دوم شوراها را مشورتی عنوان کرد و گفت: از این نوع شورا تنها برای مشورت استفاده میشود و نوع سوم آن شورای نیمه متمرکز است که دولت اختیارات را بین شوراها و نهادهای مردمی توزیع و تا حدی آن را بالا پایین میکند.
افشار با بیان اینکه جایگاه شوراها در ایران به صورت نیمه متمرکز است، تصریح کرد: شوراهای نباید در مقام یک مشورت دهنده یا همه کاره دیده شود بلکه باید سعی شود از یک حالت مشورت دهنده به تصمیمگیری کل تبدیل شود.
وی با طرح این سئوال که شوراها در طول 15 سال گذشته در ایران فرصت یا تهدید بودند، عنوان کرد: شوراهای اسلامی شهرهای ایران از بعضی جنبهها فرصتهایی ایجاد کردند به عنوان مثال مشارکتها را از سطوح پایین ترویج دادند و در حال حاضر یک کشور کاملاً مشارکتی داریم.
معاون شوراها و شهرداریهای وزارت کشور خاطرنشان کرد: بسیاری از پروژههای عمرانی فرصتهایی هستند که شوراها ایجاد کردهاند و تبعیت بیشتری از خواستهها و مطالبات مردمی دارند.
وی با بیان اینکه شوراهای کلانشهرها از شوراهای شهرهای کوچک موفقتر عمل کردهاند، اظهار کرد: شوراها در بسیاری موارد مانند حوادث غیرمترقبه، تهدیدات و شورشهای اجتماعی به کمک دولت و حاکمیت آمدهاند و پلی میان مردم و حاکمیت هستند.
افشار به تهدیدات شوراها اشاره کرد و گفت: مطابق تحقیقات انجام شده در مرکز پژوهشهای مجلس که در سال 89 انجام شد اولین تهدید شوراها عدم ثبات مدیریت شهری است، عزل و نصب مکرر شهرداران ضربه شدیدی به شهرها وارد کرده است.
وی عنوان کرد: در دوره سوم شوراهای اسلامی شهرهای خوزستان بیش از 170 شهردار و سرپرست تغییر کرده و این یک آسیب بزرگ است و امیدواریم در دوره جدید شوراهای اسلامی این عدم ثبات، رنگ ثبات به خود بگیرد.
معاون شوراها و شهرداریهای وزارت کشور با بیان اینکه دخالت در امور اجرایی دومین تهدید از سوی شوراها است، تصریح کرد: شوراها در بسیاری از شهرها نقش نظارت خود را رها کردهاند و در پروژههای عمرانی و عملیاتهای شهرداری به یک نهاد اجرایی تبدیل شدهاند.
وی افزود: آیا شما از آن دسته شوراهایی هستید که دست مودیان را میگیرید و در شهرداریها برای انجام کار آنها میچرخید؟
افشار عنوان کرد: دخالت در امور اجرایی به این معنی است که نقش نظارتی شوراها رها شود و در سطح کارمندان شهرداری به کار میپردازند، نقش نظارتی آن است که از شهردار و معاونان وی درخواستهای خود را بخواهیم.
وی ادامه داد: در صورتی که شهرداران همگام با شوراها پیش نروند شورا میتواند براساس همه راههایی که در ماده 73 قانون شوراها آمده است براساس تذکر، سئوال و در نهایت استیضاح پیش بروند.
معاون شوراها و شهرداریهای وزارت کشور تبعیت شوراها از شیوه دموکراتیک و دیوانسالاری اداری را سومین تهدید شوراها عنوان کرد و ادامه داد: از خاصیت شوراها مردمی بودن و مستقل بودن است و اگر بخواهند نقشی را که ادارهها و سازمانها اجرا میکنند دنبال کنند از رسالت خود دور شدهاند.
وی با بیان اینکه شورا بودن مردمی بودن است، تصریح کرد: اقدامات روتین و روزمره از چهارمین آفت شوراها است که باید از اقدامات روزمره خودداری شود.
افشار افزود: اینگونه نباشد که کارمندهای شهرداری به شما خط بدهند در حالی که شورا باید برنامه داشته باشد و از مشاوران استفاده کند.
وی اظهار کرد که عدم تعامل درون گروهی از آسیبهای دیگر است که میتواند شورا را با فرسایش رو به رو کند، شورایی که از دل آن دعوا و نزاع بیرون بیاید چگونه میتواند به مردم خدمت کند؟
معاون شوراها و شهرداریهای وزارت کشور با اشاره به اینکه در شوراها باید چهار نوع تعامل وجود داشته باشد، ادامه داد: ابتدا تعامل درون گروهی سپس تعامل با مجموع شهرداری و بعد از آن تعامل با حاکمیت و دولت و تعامل چهارم، تعامل با مردم است.
وی مهمترین دلایل انحلال شوراها را اینگونه عنوان کرد: مهمترین دلایل انحلال شوراها عدم تشکیل جلسات شورا، ناتوانی در انتخاب شهردار و انجام اقدامات خلاف مصالح مردم است.